واقیعی تەزویركراو

10-06-2019 07:00


سەرەتا واقیعێكی سیاسیی ناشیرین، لە ڕێگای تەزویرێكی گەورەو كەموێنەوە، دروستدەكەن و دەیسەپێنن، دواتر كۆدەبنەوە بۆ ئەوەی بزانن چۆن ئەو "واقیعە تەزویركراو"ە ڕێكبخەن و بیگۆڕن بە "واقیعێكی ڕاستەقینە". پڕۆسەی گۆڕینی تەزویر بۆ واقیع، پڕۆسەی سیاسیی ژمارە یەكی ناو مێژووی ئەمڕۆكەی كۆمەڵگای ئێمەیە. لەو واقیعەدا تەنها "تەزویر" ڕاستیەكی ڕەهایە و شوێنی لانی هەرەكەمی گومانلێكردن و دوودڵیی نییە. لەم یاریە ناشیرینەدا هەموو شوناسەكان بە یەكتری تێكەڵدەبن و هێزەكان دەكەونە ململانێیەكی گەورەی لەیەكتری چوونەوە. بەهێزەكەیان وێنە تەزویركراوەكەی خۆی دەكاتە مۆدێلێك بۆ لاساییكردنەوە، چەند یارییەكەش درێژەبخایەنێت هێندە پڕۆسەی كۆپیكردن و لەیەكچوونەكە بەهێزتر و قووڵتر دەبێتەوە.

هەر كاتێكیش ئەم یارییەیان بە ئاسانی بۆنەكرا، ئیتر بەردەبنە گیانی یەكتر و گیانی كۆمەڵگاكە، بە زمانێك دەدوێن بۆنی ڕشاندنەوەیەكی بۆگەنی درێژخایەنی لێدێت. درۆ و هەڕەشە و ئیهانەكران دەبنە گرامەری ئەو زمانە سیاسیی و ئەخلاقییەی قسەی پێدەكەن، هەموو دەزگاكان، بەتایبەتی میدیا میلیشیاییەكانیان، و هەموو خوێندەوار و ڕۆشنبیرە بەیعەچییەكانیان دەخەنەكار و باس لە نیشتیمانپەروەریی و حەكیمبوونی ئەمیان و خیانەت و نۆكەری ئەویتریان دەكەن. سنوورێكی ئەخلاقیی نامێنێتەوە نەیبەزێنن و شەرمێكیش نامێنێتەوە نەیشكێنن. كەی لەسەر دابەشكردنی غەنیمەكان گەیشتنە ڕێكەوتن، ئیدی دەستدەكەنە ملی یەكتر، بەڕیز لەپاڵ یەكتردا دادەنیشن و مەدح و سەنای یەكتردەكەن. باس لە خەمی نیشتیمان و گرنگیی یەكدەنگیی سیاسیی، دەكەن. باس لە هاتنەكایەی واقیعێكی نوێ و ئەگەری وەدەستهێنانی دەسكەوتی تازە دەكەن. باس لەوەدەكەن ئەمانەتێكیان پێسپێردراوە و پێویستە بە دڵسۆزییەوە بیپارێزن. لەسەر شاشەكان دەردەكەون و سوێندی درۆ بۆ خۆیان و بۆ یەكتری دەخۆن، بەڵێنی درۆ بە خەڵك ئەدەن و بە درۆش وەك برا یەكتری پڕ بەدەم، ماچ دەكەن. لە هەموو ئەو ساتانەدا سەرجەمی بوونیان درۆیەكی گەورەیە، تەنها لەیەك شتدا ڕاستدەكەن: جگە لە دەسكەوت و قازانجی شەخسی خۆیان و منداڵەكانیان بیر لە هیچ شتێكی دیكە ناكەنەوە.

ئەم مەهزەلە سیاسییە ڕۆژ بە دوای ڕۆژدا بەردەوامە و كۆمەڵگای ئێمەش تا دێت نائومێدتر دەبێت. لەم دۆخەدا چارەسەر ئەوەنییە كۆمەڵگای ئێمە لە سیاسەت دووربكەوێتەوە، یان سیاسەت وەك یارییەكی پۆخڵ و ناشیرین وێنابكرێت و بە خەڵك بگوترێت خەریكی شتێكی دیكە بن، بەوەش نابێت پشت بكرێتە ئەو هەموو ناشیرینییە گەورانەی كە هەن و باس لە پێداویستی گەڕان بەدوای جوانیدا بكرێت، بەوەش نابێت هیچ چالاكییەكی تاكەكەسیی و دەستەجەمعی تر بكرێتە ئەلتەرناتیڤی چالاكیی سیاسیی. ئەوەی پێویستە برەودانە بە تێگەیشتنێكی نوێ بۆ سیاسەت وەك چالاكییەكی ئینسانیی بنەڕەتیی، وەك كردەیەكی بەرپرسیارانەی دروستكردنی ژیانێكی گشتیی هاوبەش و یەكسان، وەك ئاكتی دروستكردنی جیهان، وەك ئینتیما بۆ ئەو پڕۆژە ئینسانییانە كە مرۆڤ وەك بوونەوەرێكی خاوەن ویست و خاوەن ڕێز مامەڵەدەكات. ئەوەی پێویستە گەشەدانە بە وێنەیەك بۆ مرۆڤ وەك بوونەوەرێكی بەرگریكەر، گەشەدانە بە ڕوانینێك بۆ بەرگریی وەك یەكێك لەسەرەكیترین و ئەخلاقیترین كارەكانی مرۆڤ.

لەناو ساتەوەختێكی تاریكیی بە تەزویر دروستكراوی وەك ئەم ساتەدا، ئەوەی پێویستە كۆڵنەدانە لەو بەرگرییە ڕۆژانەیە كە مانایەك بە ژیان و بە مرۆڤبوون دەبەخشێت. بەرگرییەك وادەكات مرۆڤ وەك كەسێك بژی، لانیكەم ڕێزی بۆ بوونی خۆی وەك مرۆڤ هەبێت، بەرگرییەك بە درۆ بڵێت درۆ و دەمامك بەناوە ڕاستەقینەكەی خۆیەوە وەك دەمامك ناوبنێت.