"چ جۆرە سەربەخۆییەك؟" و "چ دەوڵەتێك؟" هەمیشە پرسیاری گرنگن. بەڵام بۆ ئێستا گرنگتر ئەم پرسیارەیە: ئایا ڕیفراندۆم دەتوانێت بمانگەیەنێت بە سەربەخۆیی یان دەمانخاتە ناو جەنگ‌و قەیرانی ئابوریی قوڵتر دەكاتەوە؟ وەك هاونیشتیمانییەكی ئەم وڵاتە، لەم خاڵانەدا بۆچونی خۆم دەخەمەڕوو:
یەكەم: گریمان وەڵامەكە بە "بەڵێ" یە. خۆ لەدوای ئەم "بەڵێ"یە دەوڵەت ڕاناگەیەنرێت. خۆیان لە كۆبونەوەكە هاتنە دەرەوەو وتیان "ئەگەر خەڵك وتی بەڵێ، ئیتر دەستدەكەین بە گفتوگۆ لەگەڵ دەوڵەتانی ناوچەكە و جیهان". ئاكامی گفتوگۆكە دیارە كە ڕەفز وەردەگرین. ئەی كەواتە بۆچی ئەم بەزمە دەنێنەوە؟
دووەم: ڕیفراندۆم داتایەك دەخاتە بەردەست كە سودی بۆ ئەسڵی مەسەلەی سەربەخۆیی كوردستان نییە، لەبەرئەوەی هەموو دونیا دەزانێت ئەگەر لە ترسی گەمارۆی ئابوریی‌و سیاسیی‌و جەنگ نەبوایە زۆرینەی خەڵكی كوردستان چیتر تاقەتی ئەو پەیوەندییە درۆزنانەیەی لەگەڵ عێراق نەماوەو دەیانەوێ جیاببنەوە، كە سەرەتاییترین مافی سیاسیی خۆمانە.
سێیەم: ڕیفراندۆم هێندەی تر متمانە بە كوردستان لاوازدەكات لە لایەن عێراقەوە. تێكشكانی زیاتری متمانە ئابورییەكە توشی ئەزمەی قوڵتر دەكات. ڕیفراندۆم كەشی سیاسیی ناجێگیر دەكات، وادەكات نرخ جێگیر نەبێت‌و بەرزبونەوەی زیاتر بەخۆوە ببینێت. تۆ دڵخۆشیت بەوەی موچە باشتر دەبێت بەهۆی ڕیفراندۆم‌و هەڵبژاردنەوە، بەڵام بەرزبونەوەی نرخ ناهێڵێت سودی لێ ببینێت‌و هەر بە هەژاریی دەمێنیتەوە.
چوارەم: خۆتمان لێ مەكە بە فس فس پاڵەوان‌و پۆزی ئەوە لێ مەیە كە تۆ دڵسۆزی كوردستانی و نەیارانی ڕیفراندۆمیش دوژمنین. بە سەرۆكەكانت بڵێ لەسەر 25/9 نەوەستن، با كاتێك بۆ ڕاگەیاندنی دەوڵەتی كوردستان دابنێن‌و لە ئێستاشەوە دەستبكەن بە گفتوگۆ. ئەگەر بە ئاشتیی جیانەبوینەوە، ئەوا یەكلایەنە دەوڵەت ڕابگەیەنن. بەڵام كە سبەینێ گەمارۆی ئابوریی‌و سیاسییت خرایەسەر، پەلامارتدرا، ئازابەو ڕامەكە. دڵنیام یەكەم كەس دەبیت ئەم وڵاتە جێدەهێڵیت. خۆ ئەگەر ڕاشت نەكرد، شەڕەكە جێدەهێڵیت بۆ منداڵانی بەشمەینەتی ئەم نیشتیمانە.
پێنجەم: لە 1960ەكانەوە هەمان دەموچاو لە دونیای سیاسیی ئێمەدا سیاسەت دەكات. مەبەستم ئیهانەكردنی كەس نییە‌و رێزی خەبات و ماندوبونیشیانم لایە، بەڵام لە شاخەوە بۆ شار تەنیا یەك پڕۆژەی سیاسیی ئەم نوخبەیەم پێ بڵێ سەركەوتنی بەدەستهێنابێت؟ یەك هەڵبژاردنم پێ بڵێ تۆ بە گەشبینییەوە دەنگت نەیابێت‌و ئەنجامێكی باشی هەبووبێت؟ چوار ساڵ بخەرە ڕوو كە شەڕی ناوخۆیان نەكردبێت؟ دەبێت دان بەو ڕاستییەشدا بنێین ئێمەی كوردیش ناكۆكیە سیاسییەكانمان لەگەڵ عێراق قوڵتر كردەوە بە درێژایی ئەو سەدەیە. بە هەرحاڵ، دەكرا سەرەتا متمانە دروستبكەنەوە، وزەیەك و هەناسەیەكمان تێ بهاتایەتەوە.
شەشەم: لە بیرت بێت، جیابونەوە ئاڵتەرناتیڤی تاقانە نییە و شایستەی ئەوەش نییە جەنگی لە پێناودا هەڵگیرسێنرێت (كە ڕەنگە روبدات!) یان هەژارییەكە قوڵتر ببێتەوە. تۆ وەك عێراقییەك قبوڵكراویت‌و زۆر سەر ئێشەت لەكۆڵ بوەتەوە، ئێستا بە ئاسانی دەوڵەت پێشكەشی تۆ ناكەن. پاشان عێراقێكی سی ملیۆن كەسیی بەدەست 2-3 هەزار مافیاوە گیری خواردوەو پارچەپارچەیان كردووە و خستویانەتە بەردەم دەوڵەتانی داگیركار. ئەوەش نابێت قبوڵ بكەین عێراق سەركوتمان بكات و بە كەیفی خۆی وڵاتەكە بخاتە بەردەستی دەوڵەتانی ناوچەكە.
ئاڵتەرناتیڤێكی تر ئەمەیە: پڕۆژەی سیاسیی هاوبەشی هێزی سیاسیی كوردیی-عەرەبیی دژ بەم 2-3 هەزار كەسە دەتوانێت سنور لەبەردەم تاڵانیی و جاشێتیی بۆ وڵاتاندا دابنێت، هەروەها پەیوەندییەكی ئابوریی-سیاسیی نوێ لەگەڵ عێراق بینابكەین كە مافی خەڵكی كوردستان باشتر بپارێزێت وەك لە ئێستایەك كە لەزۆر شتدا حسابمان بۆ ناكەن. لە داهاتوتردا ڕێی تێدەچێت ئاستی گەشەی ئابوریی‌و سیاسیی بگاتە شوێنێك بەبێ هیچ كێشەیەك جیاببینەوە. ڕەنگە من و تۆ نەیبینین، بەڵام سەدەیەكە پێكەوە دەژین و باشترین شت ئەوەیە بەبێ شەڕ و ماڵوێرانیی زیاتر ماڵئاوایی لە یەكتر بكەین ئەگەر نەمانتوانی پێكەوە بژین.
یەك خاڵی تر دەمێنێتەوە: ڕەنگە دەنگدان بە "نەخێر" سودێكی هەبێت، ئەویش ئەوەیە بەم نوخبە سیاسییە دەڵێین "ئێوە زۆر دورن لێمانەوە، دەبێت زۆر شت بكەن تا بێنەوە ناومان". وەڵامی "نەخێر" لێرەدا هیچ زیانێكی بۆ پڕۆژەی سەربەخۆیی نییە، ئەوەی زیانی بە پڕۆژەی سەربەخۆیی گەیاند و دوری خستەوە مەسەلەی جاشایەتیی بۆ دەوڵەتان، شەڕی ناوخۆو تاڵانیی بوو. با زیاتر بیربكەینەوە.. با هەنگاوی هەڵە نەنێین.