بۆچی گۆڕان لەگەڵ ئەم ڕیفراندۆمە نییە؟

11-07-2017 09:28

 

بەدرێژایی مێژووی كورد، سەربەخۆیی‌و دامەزراندنی دەوڵەت، خەونی هەموان بووە، بێ جیاوازی‌و بێ موزایەدە. كاتێك 7ی حوزەیران لە كۆبونەوەیەكی حزبی، بەبێ كۆدەنگی نیشتمانی بڕیاری ڕیفراندۆم درا، ئێمە بێ سێ‌و دوو لەگەڵی نەبوین، لەبەر ئەم هۆیانە.

 

یەكەم: دەوڵەت واتا دامەزراوەی دەوڵەتیی، واتا پەرلەمان‌و حكومەت‌و دادگای نیشتمانی، ئەم بڕیارە لە كاتێكدا دراوە، بڕیاردەرەكانی ڕیفراندۆم بەدەر لە ڕێزگرتن لە دەنگی هاوڵاتیان، بە زەبری هێزێكی ناشەرعی، تاكە دامەزراوەی شەرعیان پەكخستووە بەبێ هۆ. هاتون لەبری ئەم دامەزراوە شەرعیە پیرۆزە چارەنوسسازترین بڕیاری مێژوویی دەدەن.

 

لە كاتێكدا پەرلەمانێك، كە تەمەنی 25 ساڵەو تاكە مەرجەعی یاسایی و سیاسی و بڕیاردانە، كەچی ئەم بڕیارە لە كۆبونەوەیەك و لەلایەن كەسانێكەوە دەدرێن، كە هیچ شەرعیەتێكی یاسایی و سیاسییان نیە، تەنها ئەوە نەبێت سەرۆك یان نوێنەری حزبەكانی خۆیانن، نەك نوێنەری میللەت.

 

كێشەكە لای گۆڕان بنەمای بڕیاردانی چارەنوسی میللەتەو كێ ئەم مافەی هەیە، نەك چۆنێتی بەڕێوەچوون و ئەنجامی ڕاپرسییەكە.

 

دووەم:

چۆن دەستبەرداری خاك و خەڵكی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم بین؟

 

ڕیفراندۆم بەبێ كەركوك، خانەقین‌و ناوچە كوردستانییەكانی دیكە، واتا لە قۆناغی یەكەمدا دەستەبەرداربونی ئەم ناوچانەیە.

 

پاشان چۆن خەڵكی ئەم ناوچانە بخەینە بەردەم مەترسی پێكدادان لەگەڵ نەیارەكانی سەربەخۆیی، عەرەب بە شیعە و سونەوە، توركمان بە شیعە و سونەوە، ئایا دەتوانین بیانپارێزین لە هەر هێرشێكی چەكداری، ئایا پرسیان پێكراوە بخرێنە بەردەم ئەم مەترسیە گەورەیە، مەترسی مان و نەمان مەترسی لەناوچون؟ بێگومان نەخێر.

 

ئایا لەگەرمەی بڵاوبونەوەی هێزی چەكداری ڕێكخراو و ناڕێكخراوی عەرەب و توركمان و تەنانەت مەسیحی و شەبەك، حاڵی كورد لەم ناوچانە چۆن دەبێت، پێكدادان یان سازان؟ كام سازان و چۆن و كەی؟

 

سێیەم:

دەوڵەتی فاشیل یان دەوڵەتی سەركەوتوو؟

 

تاكە هێزی كورد تۆكمەیی ناوخۆییە، تۆكمەیی كۆمەڵایەتی، سیاسی دیموكراتی، ئابوری و سەربازی.
ئێستا چ نمونەیەكی سەركەوتوومان هەیە؟ خراپترین لە هەموو ئاستەكان.

ئابوری وێران و داتەپیو و قەرزار و بێكار.
هێزێكی سەربازی ناتەبا و نا نیشتیمانی و حزبی و بنەماڵەیی و كەسی.
دیموكراتیەتێكی فاشیل، دیكتاتۆرییەتێكی ئاشكرا لە قاوغی شەرعیەتێكی موزەیەفدا.

 

كۆمەڵگایەكی پەرتبوو لە نێوان چینێكی كەمی سودمەند لە دەسەڵات، زۆرینەیەكی چەوساوە بەدەستی دەسەڵات، چەوساوە تەنانەت لە سادەترین مافی ئاسایی، مافی وەرگرتنی موچەی مانگانە، وەكو خۆی و لە كاتی خۆی.

 

بە كوردییەكەی، ئەم پرسی ڕیفراندۆمە وەك ئەوە وایە، باوكێك لە ماڵەكەی خۆی، نیوەی مناڵەكانی زویر و بێ دەرەتان كردبێت، نانی ئێوارەی بۆ هەموان نەبێت و لەوەشی هەیە دادپەروەر نەبێت، خاوەن قەرز بەردەرگای پێ گرتبێت، دەرگا و پەنجەرەی ماڵەكەی شەق و شڕ بوبێت. بێت بڵێت چی ئەڵێن كۆشكێكی خۆشتان بۆ دروست بكەم؟ تۆ حاڵی ئەم ماڵەت زۆر جوانە تاوەكو كۆشك دروست بكەیت.

 

چوارەم:

گرنگ ئەنجامدانی ڕیفراندۆم نیە، گرنگ دانپێدانانە بە ڕیفراندۆمەكە.

 

چی كراوە بۆ ئەوەی ئەم ڕیفراندۆمە شەرعیەتی نێودەوڵەتی هەبێت؟ دەوڵەت واتا چونە نێو كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و هاوشانی دەوڵەتانی تر، ماف و ئەركە نێودەوڵەتیەكان جێبەجێ بكەی، ئایا كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دان بەم ڕیفراندۆمە و ئەنجامەكانیدا دەنێت؟ وەڵامەكەی ڕوونە، نەخێر.

 

ئیشكردن لەسەر دروستكردنی ئەو قەناعەتە لای كۆمەڵگای نێودەوڵەتی ئەگەر چەندین ساڵیش بخایەنێت، گرنگترە لە ئەنجامدانی ڕیفراندۆمێك كە كاری پێنەكرێت.

 

ئەگەر كۆمەڵگای نێودەوڵەتی دان بە دەوڵەتی كوردیدا نەنێت، ناشیپارێزێت لە هەڕەشە و مەترسی وڵاتانی دیكە، وەك چۆن مەرج نیە ئەگەر دانپێدانراویش بێت گەل و حكومەتی وڵاتان بپارێزێت.

 

تەماشای سوریا، شەش ساڵە لە جەنگێكی خوێناویدا دەتلێتەوە، هەزار ساڵی دیكە نابێتەوە بە سوریاكەی جاران، دەوڵەتیشە، كەچی هەر پارچەی بە دەست وڵاتێكەوەیە.

 

ئایا كوردستان بەرگەی ئەو ململانێیە دەگرێت؟

 

ئایا روودانی ئەو ململانێیە بۆ فەشەلهێنان بەو دەوڵەتەی بە ناكامی لە دایك دەبێت، لەلایەن هێزەكانی دراوسێمان بە دوور دەزانرێت؟

 

ئەمریكا دەمانپارێزێت یان ڕوسیا؟

 

لەبەر ئەم هۆیانە و ووردەكاری دیكە، ئێمە لەگەڵ ئەم ڕیفراندۆمە نین، بەڵام تا سەر ئێسقان لەگەڵ سەربەخۆیین و بە سادەترین مافی نەتەوەییمانی دەزانین. سەربەخۆییەك كە شكۆ و كەرامەتی ئینسانی كورد بەرز ڕابگرێت.

 

بەڵام هەرگیز لەگەڵ ڕیفراندۆمێك نین بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی تاكە دامەزراوەی شەرعی كوردستان (پەرلەمان) بێت، كە پارتی دایخستوە. لەگەڵ ڕیفراندۆمێك كە پارتی باش دەزانێت ئەنجام نادرێت، بەڵام دەیەوێت سود لە كات وەربگرێت و بۆشایی یاسایی زیاتر دروست بكات.

 

دەبوو ئامادەبوانی كۆبونەوەكەی 7ی حوزەیران، جەختیان لە سەر بەردەوامی پڕۆسەی دیموكراتی و هەڵبژاردن لە كاتی خۆیدا، بكردبایە، هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی هەرێم كە چوار ساڵ بە سەریدا تێپەڕیوە و تۆسقاڵێك شەرعیەتی نەماوە. نەك وەلاوەنانی شەرعیەتێكی هەبوو و ڕووخان و تێكدانی، لە هەمانكاتدا ختوكەدانی هەستی برینداری نەتەوەیی، لە پێناو بەرژەوەندی حزبی و كەسی و بنەماڵەیی.