ئەمەریكا حەشدی شەعبی لاواز دەكات؟ كورد دەتوانێت چی بكات؟

لە دوای هێرشەكانی حەشدی شەعبی بۆسەر كوردستان، هەڵوێستی ڕۆژانەی ئەمەریكا ئەوەی لێدەخوێندرێتەوە بەو ئاڕاستەیە ڕوو لە گۆڕانە كە حەشد مەترسییەو پێویستی بە لاوازكردنە، واشنتۆن وەك كورد دەزانێت كە حەشد جێبەجێكاری سیاسەتی تارانە لەسەر زەویی عێراق.

ئەگەر سەرهەڵدانی داعش باشترین بیانووی دەستی ئێران بووبێت بۆ دروستكردنی حەشدی شەعبی لە عێراق، ئەوا نەمانی داعش باشترین بیانووی دەستی ئەمەریكایە بۆ لاوازكردنی حەشد كە ئێستا بەهێزترین هێزی چەكداری عێراقە.

ئەمەریكا ناتوانێت بێلایەنانە لە فراوانبوونی هەژموونی ئێران بڕوانێت لە عێراق كە لەڕێی حەشدی شەعبییەوە جێبەجێی دەكات، هەربۆیە پاڵپشتی كوردستان دەبێت بەرامبەر بەغدایەك كە لەژێر هەیمەنەی ئێراندایە، بەڵام كوردستان وەك بەشێك لە عێراق نەك كوردستانی سەربەخۆ.

بەرژەوەندیی ئەمەریكا لەم قۆناغەدا لەگەڵ سەربەخۆیی كوردستان پێكنایەت، لەبەر زۆر هۆكار، یەكێك لەوانە لاوازیی سوننەكانی عێراقە بە جۆرێك ئەگەر كورد لەهاوكێشەكە بێتەدەرەوە تەنها شیعە لە حكومڕانیی عێراقدا دەمێنێتەوە، یەكێك لە پاڵنەرەكانی ئەمەریكا بۆ مانەوەی كوردستان لە چوارچێوەی عێراق بەهێزكردنی بەرەی سوننەیە تا شیعە-ئێران بە تەواوی كۆنتڕۆڵی عێراق نەكات.

سەرەتا هەڵەی ئەمەریكا خۆیەتی ئەو هێزانە وەك حەشدی شەعبی بە ڕادەیەك گەورە دەبن دواتر كۆنتڕۆڵكردنیان زۆر زەحمەت دەبێت، بەڵام هەڵەیەك نییە لە نەزانییەوە، ئەمەریكا دەبێت ئەو هەڵەیە بكات تا دواتر كاربۆ ڕاستكردنەوەی بكات‌و بەردەوام بێت لە درێژەدان بە یارییەكە، ئەمەریكا دەبێت تێگەیشتبێت دەستبەردان لە كورد زیان بە بەرژەوەندییەكانی خۆی‌و وڵاتانی دۆستی دەگەیەنێت، بەڵام ترسیشی هەبوو لە پێڕاكێشانی زیاتری كورد لە بەڕەكەی خۆی.

خاڵێكی دیكە كە ئەمەریكا ناتوانێت دەست لە كورد بەربدات، ئەوەیە كورد خۆی بووە بەهێزێك لە ناوچەكە‌و وڵاتانی دیكەی هاوپەیمانی ئەمەریكا، وەك توركیا، زۆرجار سەرئێشە بۆ ئەمەریكا دروست دەكەن بۆنمونە لە بەكارهێنانی بنكەی ئەنچەرلیك.

ناوماڵی شیعە لە عێراق وەك ناوماڵی كورد ناكۆكیی قووڵی تێدایە، مالیكی‌و عەبادی وەك دووكاراكتەری سەرەكی گۆڕەپانەكە دەردەكەون، مالیكی تەواو نزیكە لە ئێران، ئەمەریكاو خۆرئاوا پشتیان بە عەبادی بەستووەو دەیانەوێت بیكەنەوە بە سەرۆك وەزیران، بەڵام عەبادی ناتوانێت بكەوێتە دژایەتیی ئێران‌و ئەو وڵاتە لەخۆی بڕەنجێنێت‌و بەتەواوی ئێران بخاتە بەرەی مالیكی، بەوپێیەی باش لە ڕۆڵ‌و كاریگەریی ئێران تێگەیشتووە لە عێراق، هەربۆیە عەبادی ئەو كەسە نییە ئەمەریكا پشتی پێببەستێت بۆ لاوازكردنی حەشدی شەعبیی، ئەمەریكا ئەو شەڕە ڕاستەوخۆ بە عەبادی ناكات.

كورد لەو خاڵەدا لەگەڵ بەرژەوەندیی ئەمەریكا یەكدەگرێتەوە كە ئەو هاوسەنگییەی بۆ بپارێزێت‌و ڕێگریی بكات لە هەژموونی زیاتری ئێران لە چوارچێوەی عێراقدا، ڕاستە ئەمە بەكارهێنانی كوردە بۆ بەرژەوەندی ئەمەریكاو دۆستە دژە ئێرانییەكانی لە ناوچەكە وەك سعودیە، بەڵام بەرژەوەندیی دوولایەنەیەو بۆ كوردستانیش دەرفەتە سوود لەو پاڵپشتییە وەربگرێت‌و بەدیوەكەی دیكەدا ئەمەریكا بەكاربهێنێتەوە، بەڵام پرسیاری سەرەكیی ئەوەیە كورد دەتوانێت چیی بكات؟.

كاتی ئەوەیە كورد وەڵامی ئەو پرسیارە بداتەوەو توانای خۆی بخاتەڕوو، لەبەرئەوەی لاوازكردنی حەشد بە هێزە ناوخۆییەكان دەكرێت، دەبێت هێزێك هەبێت ئەو توانایەی هەبێت ئەوكات ئەمەریكاو وڵاتانی دیكەی دژە هەژموونی ئێران هاوكاریی بكەن.

هێز ڕۆڵی كاریگەری هەیە لەو هاوكێشەیەدا، پێناچێت ئەمەریكاو وڵاتانی دەرەوە ستراتیژێكی دوورمەودای پلان بۆ داڕێژراویان بۆئەم ناوچەیە هەبێت، وادەردەكەوێت بەپێی ڕووداوەكانی ڕۆژ سیاسەتیان دەگونجێنن‌و هەڵوێست وەردەگرن، ئەگەریش ستراتیژێكی دوورمەودایان هەبێت، بەدڵنیاییەوە ڕووداوەكانی ڕۆژ كاریگەریی لەسەر ئەو ستراتیژە دادەنێن‌و ئەو نەرمییە لەو ستراتیژەدا هەیە گۆڕانكاریی خێرای تێدابكرێت، گرنگە كورد لەم خاڵە تێبگات‌و دەست لە پرسەكان نەشوات‌و ئەگەر هەڵوێستێكی دەرەوە لەگەڵ بەرژەوەندییەكانی نەهاتەوە، نەڵێت ئەمەریكاو دونیای دەرەوە ئەمە سیاسەتیانەو تەواو!.

پیشاندانی هێزێكی یەكگرتوو لەسەر زەوی‌و یەكگرتوویی ناوخۆیی، بۆ كورد دوو نیشانەی ڕوونن كە خۆی پیشانی ئەمەریكاو دونیای دەرەوە بدات كە دەكرێت بەپێی بەرژەوەندیی دوولایەنە هەماهەنگیی بكەن، ئەگەر یەكگرتوویی ناوخۆیی نەبێت زەحمەتە كورد بتوانێت بۆ دوورمەودا خۆی لەگەڵ ئەمەریكا بگونجێنێت، بەپێی دۆخی ئێستاش كورد ناتوانێت ئەو یەكگرتووییە دروستبكات، ئاڵۆزیی ناوخۆیی بۆ ئەمەریكا سەرئێشەیە‌و ناتوانێت لەگەڵ چەند هێزێكی جیاواز قسەبكات‌و هەمووشیان خۆیان بە نوێنەری كورد بزانن.

دروستكردنی ئەو هەماهەنگییە لەگەڵ ئەمەریكاو خۆرئاوا بەرامبەر حەشد، دەرفەتێكیش دەبێت بۆ كورد بتوانێت لە دوورمەودادا ئەو كەیسە بەكاربهێنێت‌و لەگەڵ ئێرانییەكانیش پەیوەندیی ئاسایی بكاتەوە، لەبەرئەوەی كورد ناتوانێت بەتەواوی پشتبكاتە ئێران‌و ڕوو لە خۆرئاوا، پێویستە هاوسەنگییەك لەو نێوەندەدا بپارێزێت.