پەرەگراف
بزوتنەوەی گۆڕان نوێترین هەڵوێستی خۆی لەسەر دۆخی سیاسی هەرێم‌و چارەسەری قەیرانەكان‌و ڕێككەوتننامە سیاسییەكەیان لەگەڵ یەكێتی ڕاگەیاندو دەڵێت، لەمەودوا لەگەڵ یەكێتییە ڕاستەقینەكاندا مامەڵە دەكەن.
بەپێی میدیای فەرمیی بزوتنەوەكە دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ شاندێكی جڤاتی نیشتمانی‌و هەڵسوڕاوانی گۆڕان لەگەڵ مەكۆی هەولێرو هەڵسوڕاوانی بزوتنەوەكە لەو شارە كۆبونەتەوەو لە كۆبونەوەكەدا وتاری بزوتنەوەی گۆڕان لەلایەن جەمال محەمەد، سكرتێری جڤاتی نیشتمانییەوە خوێندراوەتەوە.
لە بەشێكی وتارەكەدا كە میدیای گۆڕان دەقەكەی بڵاو كردوەتەوە، بزوتنەوەی گۆڕان دەڵێت"هەوڵ دراوە لە رێگەی هێزەوە شاری هەولێر بێ دەنگ بكرێت، ئەم شارەو هەر شتێك كە لەم شارەدایە وەك موڵكی تایبەتی لایەنێك پیشان بدرێت و، ئەو هەستە لای هەموان دروست بكەن كە خاوەندارێتیان بۆ لایەنێك دەگڕێتەوە."
جەختیش لەوەكراوەتەوە كە"هەوڵی سەپاندنی یەك دەنگ و یەك رەنگ، چاوسوركردنەوە، بڵاوكردنەوەی ترس و دڵە‌ڕاوكێ، بە حیزبی كردنی هەمو شتێك، قورخكردنی دەسەڵات، پەرلەمان و حكومەت، سەرۆكایەتی هەرێم، دەزگا ئەمنیەكان، بانك، پەیوەندیەكان، بازاڕ و زانكۆكان، ئەمانە خەسڵەتی رژێمە شمولیەكانن، زیانی گەورەیان بە ئەزمونی هەرێمی كوردستان و وێنە جوانەكەی ئەم شارە گەیاندوە."
لە وتارەكەدا گۆڕان وەڵامی ئەو پرسیارە دەداتەوە كە بۆچی تائێستا لە حكومەت نەكشاونەتەوە، دواین هەڵوێستی بزوتنەوەكەش لەبارەی گۆڕینی یوسف محەمەد لە پۆستی سەرۆكی پەرلەمان ڕادەگەیەنێت كە مەرجی پارتییە بۆ كاراكردنەوەی پەرلەمان.
لەبارەی ڕێككەوتنە سیاسییەكەی نێوان گۆڕان‌و یەكێتی كە ئەمڕۆ ساڵێك بەسەر واژۆكردنیدا تێپەڕدەبێت‌و هێشتا جێبەجێ نەكراوە، بزوتنەوەی گۆڕان بە ڕاشكاویی باسلەوەدەكات ڕێگریی تەواو لە جێبەجێكردنی ڕێكەوتنەكە لە ناو یەكێتییەوەیە، "ئەوە سەركردایەتی بڕیاربەدەستی یەكێتییە نایەتە پێش بۆ جێبەجێكردنی، ئەوانن بە پێچەوانەی ناوەڕۆكی رێكەتنەكەوە هەڵسوكەوت دەكەن، بێگومان هێشتا لە ناو یەكێتیدا خەڵكانێك هەن هەوڵی جێبەجێكردنی دەدەن."
گۆڕان دەشڵێت"لە رابردوا بە یەك مەسافە لە گەڵ یەكێتیەكاندا تەعامولمان كردوە، بەڵام مەرج نیە لە داهاتودا وابین، كاتێك هەست بكەین ئیدی هیچ ئومێدێك بۆ ئەوە نیە بە یەك دەنگی ئیلتیزام بكرێت، كاتێك هەست بكەین خەریكە لە رێگەی هەندێك كەس و گروپی بەرژەوەندی خوازەو‌ە نەریتی حكومڕانی پارتی بۆ شوێنەكانی تریش نەقڵ دەكرێت، ئیدی ناچارین لە گەڵ یەكێتیە راستەقینەكاندا تەعامول بكەین و دەیكەین."
دەقی وتارەكەی بزوتنەوەی گۆڕان
سڵاو بەڕێزان..
خۆشحاڵین ئەم ئێوارەیە لە هەولێری پایتەخت پێكەوە كۆبوینەتەوە. پێمان خۆشە لەوە ئاگاداربن، جڤاتی نیشتیمانی، لە دواهەمین كۆبونەوەیدا بڕیاری دا، لە چوارچێوەی پلانێكدا هەمو مەكۆكان بە سەر بكەینەوەو، كۆبونەوەی فراوان و گشتی لە گەڵ هەڵسوڕان ئەنجام بدەین.
ئامانجی سەرەكی كۆبونەوەكان رەخساندنی دەرفەتی گونجاوە بۆ ئەوەی لە نێوان جڤات و هەڵسوڕاوانی شارو شارۆچكەكان گفتوگۆ و راگۆڕینەوە لە سەر پرسە هەنوكەیەكان بەڕێوەبچێت و، لە نزیكەوە بەرچاو رۆشنی زیاتر لە سەر چالاكی و سیاستەكانی گۆڕان بە هەڵسوڕاوان بدرێت.
بەڕێزان، هەولێر لای بزوتنەوەی گۆڕان بایەخێكی گەوەرەی هەیە، بە كردار دەبێت پایتەختی هەمو هاوڵاتیانی كوردستان بێت، بێ جیاوازی. وەك سەنتەرێكی سیاسی كە دەبێت دەزگاكانی پەرلەمان و ئەنجومەنی وەزیران و سەرۆكایەتی هەرێم، وەك دامەزراوەی نیشتمانی لە باوەش بگرێت. وەك سەنتەرێكی پەیوەندیی نێودەوڵەتی كە بارەگای رێكخراوەكان و كونسوڵگەریی زۆربەی وڵاتە گرنگەكانی جیهانی لێیە. وەك یەكێك لە شارە هەرە دێرینەكانی مێژوی مرۆڤایەتی. لە پاڵ ئەوانەشدا وەك دانیشتوانێك، ئەگەر زەمینەیان بۆ بڕەخسێت و ئازادی تێدا فەراهەم بكرێت، هەردەم چاویان لە گۆڕانكاری و پێشكەوتنە.
هەوڵ دراوه لە رێگەی هێزەوە ئەم شارە بێ دەنگ بكرێت، ئەم شارەو هەر شتێك كە لەم شارەدایە وەك موڵكی تایبەتی لایەنێك پیشان بدرێت و، ئەو هەستە لای هەموان دروست بكەن كە خاوەندارێتیان بۆ لایەنێك دەگڕێتەوه.
هەوڵی سەپاندنی یەك دەنگ و یەك رەنگ، چاوسوركردنەوە، بڵاوكردنەوەی ترس و دڵە‌ڕاوكێ، بە حیزبی كردنی هەمو شتێك، قورخكردنی دەسەڵات، پەرلەمان و حكومەت، سەرۆكایەتی هەرێم، دەزگا ئەمنیەكان، بانك، پەیوەندیەكان، بازاڕ و زانكۆكان، ئەمانە خەسڵەتی رژێمە شمولیەكانن، زیانی گەورەیان بە ئەزمونی هەرێمی كوردستان و وێنە جوانەكەی ئەم شارە گەیاندوە.
لایەنی دەسەڵاتدار لەم شارەدا دەیەوێت بڵێت: راستی رەهاو دڵسۆزی لای منە. من لە بری هەموان بیر دەكەمەوەو بڕیار دەدەم و كار دەكەم. هەموان دەبێت ئەم نوێنەرایەتیەم لێ قبوڵ بكەن و مافی قسەو رەخنەو بەشداری فعلیان نییە. بێگومان ئەمە قبوڵ ناكرێت.
دیدی گۆڕان بۆ نوێنەرایەتی و پرۆسەی بڕیارو بەڕێوەبردن لە خواستی هاوڵاتیانەوە سەرچاوەی گرتوە، هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان باوەڕیان بە تاك حیزبی نیە، چ لە رابردودا و چ لە ئێستادا سیستمی فرە حیزبیان ئەزمون كردوە، فرە حیزبی بە مانای جیاوازی، ئەگەر هاوڵاتیان تاك حیزبیان قبوڵ بكردایە ئەوا هەموان دەنگیان بە یەك حیزب دەداو ئەوانی تر نەدەبون، لە پەرلەمان و ئەنجومەنەكانی تردا نوێنەریان نەدەبو، لە شاری هەولێردا، رێژەیەك دەنگیان بە پارتی داوە، بەشەكەی تری، كە زۆرێنەی دەنگەكانە بۆ گۆڕان و یەكێتی و یەكگرتو و كۆمەڵ و لایەنەكانی تر رۆشتوە.
لە دۆخێكدا كە جیاوازی و فرەڕەنگی دڵخوازی هاوڵاتیانە، تەنها دامەزراوەیەك كە دەتوانێت له چوارچێوەیەكی شەرعیدا مەرجەعی هەموان بێت پەرلەمانە. ئەوە پەرلەمانە لە یەك كاتدا دەتوانێ نوێنەرایەتی ئێمەیەكی نیلی و ئەوانی سەوز و ئەوێكی سپی و زەردو رەنگەكانی تر بكات. هیچ دامەزراوەو حیزب و سەركردەیەك ناتوانێ لەم روەوە نوێنەرایەتی خواست و جیاوازیەكانی كۆمەڵگە بكات.
گۆڕان له چوار ساڵی سەرەتای دروستبونیدا ئۆپۆزسیۆن بونی وەك یەكێك لە بنەما گرنگەكانی سیستمی حكومڕانی دیموكراسی لە هەرێمی كوردستاندا داهێنا، ئەو قۆناغەمان بە سەركەوتویی تێپەڕاند، توانیمان چاوێكی تیژ بین لە سەر گەندەڵیەكانی حكومەت و دەسەڵات، دەنگێكی دلێربین بۆ بەرگری كردن لە مافی خەڵك.
لە دواهەمین هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا دروشمی بەرەو دەسەڵات و چوار ساڵ ئارمیمان بەرز كردەوە، بۆ دروستكردنی متمانە لە نێوان لایەنە سیاسیەكان، بە ئامانجی چارەسەری كێشە سیاسی و یاسای و ئیداری و ئابوریەكانی هەرێم.
رەنگه هەندێك لایەن لێكدانەوەی هەڵەیان بۆ دروشمەكانی گۆڕان كردبێت، رەنگە لای هەندێك چوار ساڵ ئارامی بە مانای بێ دەنگی لە ئاست كێشەكان هاتبێ، بە مانای دواخستنی چارەسەری كێشەكان و بێ دەنگی گۆڕان هاتبێ.
گۆڕان چوار ساڵی ئارامی بۆ ئەوە بو كوردستان بكەین بە خاوەن دەستورێكی دیموكراسی مۆدێرن، تێیدا ماف و ئەرك و ئازادیەكانی هاوڵاتیان بێ جیاوازی فەراهەم كرابێت، ماف و ئازادی تەواوی پێكهاتەكانی هەرێمی كوردستان، كورد، توركمان، عەرەب، كلدو ئاشوری، هەمو ئاین و مەزهەبەكان دەستەبەركرابێت. پەرلەمان بە هێز بكەین، دۆسیەی نەوت شەفاف بكەین، لانی كەمی دادی كۆمەڵایەتی لە سیستمی موچەو خانەنشینیدا دەستەبەر بكەین، خێرو بێری ئەم وڵاتە بخەینە خزمەت هاوڵاتیان.
بۆ ئەوە بو رێگربین لە بەردەم دروستبونی قەیرانی دارایی و بێ كاری و هەژاری و برسی كردنی خەڵك. كەرتەكانی كشتوكاڵ و گەشتیاری و پیشەسازی ببوژێنینەوە، چیتر پشت بە داهاتی نەوت نەبەستین، دەرفەتی كار بۆ هاوڵاتیان بدۆزینەوە، نەهێڵین پرۆژەكانی ئاوەدانكردنەوە بوەستن.
گۆڕان بۆ بەدیهێنانی ئەو ئامانجانه و دەیان ئامانجی تر، رۆشتە حكومەت. بۆ ئەمەش پرۆژەی پێشكەش كرد، هەوڵی خۆی دا، بەڵام ئەو هێزانەی كە باوەڕیان بە چاكسازی و سەروەری یاسا نەبو، نەیانتوانی بەرگەی هەوڵەكانی گۆڕان بگرن.
كاتێك پارتی دیموكراتی كوردستان هەستی كرد فەلسەفەی خراپی حكومڕانیان لە بەردەم گۆڕیندایە و بەرژەوەندیە تایبەتیەكانیان لە بەردەم مەترسیدایه، له هەنگاوێكی تەواو نا ئسوڵی و نایاسایدا، ملهوڕانە دەستیان بۆ داخستنی پەرلەمان و ئیفلیح كردنی حكومەت برد.
ئێمە هەر لە سەرەتاوە دەمانزانی خراپی دۆخی حكومڕانی و حیزبایەتی لایەنی دەسەڵات لە چ ئاستێكدایە، دەمانزانی كارو بەشداریمان لە سەرۆكایەتی پەرلەمان و حكومەتدا ئاسان نابێت و روبەڕوی كۆسپی گەو‌رە دەبینەوە، بەڵام ئەركی حیزبی سیاسی ئەوە نیە لە دورە‌وە تەماشای روداوەكان بكات، بەڵكو دەبێت چاوی لەوە بێت رۆڵی لە پێگەی بڕیاردا بە هێزتر بكات، بۆ ئەوەی باشتر بەرنامە سیاسیەكەی بباتە پێش، زیاتر خزمەتی خەڵك بكات. جاری واش هەیە پێشهات و روداوەكان پێچەوانەی خواست و چاوەڕوانیەكان دەبن.
لە دوای پەكخستنی پەرلەمان و حكومەت ئەو پرسیارە هاتە گۆڕێ بۆ بە فەرمی ناكشێینەوە؟
بەرێزان، بۆ پرسی كشانەوە بڕیارمان هەیە، شكستی ئەم حكومەتە سەلمێنراوه، كشانەوەمان تەنها دواخستوە. نەك لە بەر ئەوەی چاومان لەوە بێت جارێكی تر بەم فۆرم و عەقڵیەتەی ئێستاوە بگەڕێینەوە ناو حكومەتێكی فاشل، بەڵكو بۆ ئەوەی بە دەستی خۆمان، زەمینەسازی بۆ سەرخستنی كودەتاكەی پارتی نەكەین. بە خۆڕاگریەمان توانیومان لانی كەم دو شتی گرنگ و پێویست بۆ ئەم قۆناغە بكەین:
یەكەم: گۆڕان سەلماندی ئەو هێزە نیە شتی بە سەردا بسەپێنرێت و پەراوێز بخرێت. دوای ئەوەی پارتی سەرۆكی پەرلەمان و وەزیرەكانی گۆڕانی ئیزندا، راستەوخۆ رایانگەیاند لە زوترین كاتدا لە چوارچێوەی رێكەوتنێكی نوێدا بە بێ گۆڕان پێداچونەوە بە سەرۆكایەتی پەرلەمان و حكومەتدا دەكەنەوە، بۆ ئەو مەبەستە هەوڵی زۆریان دا، سیناریۆی زۆریان رێكخست، بەڵام لە هەمویدا شكستیان هێنا.
پارتی وای دانابو هەرزو گۆڕان تەسلیم ببێت و، داخستنی پەرلەمان و حكومەت وەك روداوێكی تێپەڕ لە بیر بچێتەوە، بەڵام بە خۆڕاگریمان توانیمان ئەو هەڵوێستە نا دیموكراسیەی پارتی بكەینە عەڵقەیەكی ئاگرین و بیكەینەوە ملی خۆیان، بە جۆرێك دوای زیاتر لە ساڵیك نەیانتوانی بە قانونی جێگەی یەك وەزیری گۆڕان پڕ بكەنەوە، نەیتوانی سەرۆكی پەرلەمان بگۆڕن، نەیتوانی لایەنەكانی تر بە كودەتاكەیان رازی بكەن، بێگومان لە حاڵەتی كشانەوەماندا راستەخۆ كارئاسانیمان دەكرد بۆ ئەوەی پارتی تەواوی پلانەكەی جێبەجێ بكات و، ئەو شعورە لای هاوڵاتیان و هەمو هێزە سیاسییەكان دروست بكات، ئەوە پارتیە بڕیار دەدات كام لایەن لە دەسەڵات بێت و كام لایەنیش لە دەرە‌وەی دەسەڵات. بەڵام لە روی سیاسیەوە شكستیان هێنا.
ئێستاش دەبینن رۆژ لە دوای رۆژ لە نێوەندە ناوخۆی و نێودەوڵەتیەكاندا داخستنی پەرلەمان و حكومەت وەك نمونەی هەڵوێستی نادیموكراسی باس دەكرێت و وەك نەنگیەكی گەوەرە بەرۆكی پارتی گرتوە.
دوەم: پارتی و هەندێك كەس و گروپی ناو هەندێكی حیزبی تر دوای ئیزندانی وەزیرەكانی گۆڕان و سەرۆكی پەرلەمان خەونیان بەوەوە دەبینی وەك سەردەمەكانی دوای شەڕی ناوخۆ حكومەتی 50 بە 50 دروست بكەنەوەو جارێكی تر دور لە چاوی پەرلەمانێكی كارا، موقەدەراتی خەڵكی كوردستان لە نێوان خۆیاندا دا‌بەش بكەنەوە...گۆڕان ئەم خەونەشی هەر لە چوارچێوەی خەوندا هێشتەوە.
دەتوانین بڕیاری گۆڕینی سەرۆكی پەرلەمان بدەین یان پۆستی سەرۆكی پەرلەمان وەرنەگرینەوە، بەڵام ئەمە لە پێناو چی، ئایا بە گۆڕینی سەرۆكی پەرلەمان ئەو پارانەی كە بە نا شەرعی بۆ بانەكانی دەرەوه براون، دەگەڕێنەوەو كێشەی موچە و ستەمی پاشكەوت كۆتایی دێت، ئەگەر بۆ ئەمەیە هەر ئێستا بڕیاری گۆڕینی دەدەین. ئەگەر بەشێك بێت لە هەنگاوەكانی گۆڕینی سیستمی حكومڕانی بە دڵنیایەوە بڕیاری گۆڕینی دەدەین، خۆ ئەگەر بۆ رازی كردنی دڵی لایەنێك بێت و قسەی لایەنێك بچێتە سەر، لە بەرامبەردا چاوپۆشی لە ئەسڵی كێشەكە بكەین، كە كێشەی سەرۆكایەتی هەرێمە، بێگومان ئەوە رو نادات.
ئێمە لە سیراعێكی گەورەداین، بۆ كۆتایی هێنان بە خەون و بیر و بەرنامەی خۆسەپاندن و تاكڕەوی، ئەمە پێویستی بە نەفەس درێژیە. ئەو تێگەیشتنە هەڵەیە بە تەواوی رەد دەكەینەوە كە پێی وایە حەق هەمان ئەو شتەیە كە پارتی پێی خۆشە، كە بۆ پارتی باشه، كە پارتی بڕیاری لێدەدا. لای ئێمە حەق هەمان ئەو شتەیە كە خزمەت بە پێكەوە ژیان و ئازادی و خۆشگوزەرانی هاوڵاتیان دەكات، لەو پێناوەشدا لە ململانێ بەردەوام دەبین.
گۆڕان لە سەرەتای دروستبونیەوە، لە گەڵ زۆربەی لایەنەكان كاری هاوبەشی هەبوە، هەمیشە چارەسەر‌كردنی كێشەكان و خزمەتكردن بە هاوڵاتیان بنەمای سەرە‌تاو كۆتای هەڵوێست و هەنگاوەكانی بوە.
لە سەر‌دەمی ئۆپۆزسیۆن لە گەڵ برادەرانی یەكگرتو و كۆمەڵ پاكێجی هاوبەشمان هەبو، نەخشەرێگای چارەسەری تەواوی كێشەكانمان دیاری كردبو. خزمەتكردن بە هاوڵاتیان بنەمای رێكەوتنمان بو لە گەڵ پارتی. لە گەڵ یەكێتی و یەكگرتو و كۆمەڵ پڕۆژەی هاوبەشمان بۆ هەمواری یاسای سەرۆكایەتی هەرێم پێشكەش كرد.
لە چوارچێوەی گۆڕینی سیستمی حكومڕانی و باشكردنی ئەدای دامەزراوەكانی حكومڕانیدا بو، بەڕێز رێكخەری گشتی بزوتنەوەی گۆڕان لە گەڵ بەڕێز مام جەلال رێكەوتنی دەباشانی كرد، پاشان لە سەر پێكهێنانی حكومەتی خۆجێیی رێكەوتنمان لە گەڵ یەكێتی كرد، دواتر لە بەرواری (17/5/2016) كە ئەمڕۆ دەكاتە ساڵێكی تەواو، رێكەوتنێكی سیاسیمان لە گەڵ یەكێتی كرد، سەرلەبەری ناوەڕۆكەكەی لە قازانجی پرۆسەی حكومڕانیە. ئەو كات دەقی رێكەتنەكە خرایە بەردەم رای گشتی، زۆرینەی سەركردایەتی و ئەندامان و لایەنگرانی گۆڕان و یەكێتی پێشوازیان لێ كرد، زۆرینەی لایەنە سیاسیەكان و نوێنەرایەتی لایەنە عێراقیەكان و وڵاتانی جیهان پێشوازیان لێ كرد.
پارتی دیموكراتی كوردستان هەر لە سەرەتاوە بەم رێكەوتنە قەڵس بو، چ بۆ خۆیان چ لە رێگەی ئەو خەڵكانەوە كە لە ناو یەكێتیدا مەیالی پارتین هەوڵی شكستپێهێنانی دا.
ئێمە خوازیاربوین ئەم رێكەوتنه لە كورترین ماوەدا وەك خۆی جێبەجێ بكرێت، فراونتر بكرێت و لایەنەكانی تریش ببنە بەشێك لە رێكەوتنەكە، بەڵام دەشمانزانی كۆسپی دیتە رێ، باشترین دەلیل بۆ ئەمە وتەكەی بەڕێز رێكخەری گشتی بێت كاتێك وتی (عیبرەت لە نوسین نیه، بەڵكو لە جێبەجێكردنە)، پاش یەك ساڵ تەنها یەك خاڵی بە نیوە و ناچڵی جێبەجێكراوە، كە پێكهێنانی سەركردایەتی هاوبەشە، باقی خاڵەكانی تری جێبەجێنەكراون.
لێرەدا دەمانەوێ لە بەردەم گۆڕانخوازان و، ئەو خوشك و برایانەی ناو یەكێتی كە لە خەمی جێبەجێكردنی رێكەوتنەكەدان و ئەم پەیامە دەبیستن، راست و راشكاو بین، رێگری تەواو لە جێبەجیكردنی رێكەوتنەكە لە ناو یەكێتیەوەیە، ئەوە سەركردایەتی بڕیاربەدەستی یەكێتیە نایەتە پێش بۆ جێبەجێكردنی، ئەوانن بە پێچەوانەی ناوەڕۆكی رێكەتنەكەوە هەڵسوكەوت دەكەن، بێگومان هێشتا لە ناو یەكێتیدا خەڵكانێك هەن هەوڵی جێبەجێكردنی دەدەن.
لە رابردوا بە یەك مەسافە لە گەڵ یەكێتیەكاندا تەعامولمان كردوە، بەڵام مەرج نیە لە داهاتودا وابین، كاتێك هەست بكەین ئیدی هیچ ئومێدێك بۆ ئەوە نیە بە یەك دەنگی ئیلتیزام بكرێت، كاتێك هەست بكەین خەریكه لە رێگەی هەندێك كەس و گروپی بەرژەوەندی خوازەو‌ە نەریتی حكومڕانی پارتی بۆ شوێنەكانی تریش نەقڵ دەكرێت، ئیدی ناچارین لە گەڵ یەكێتیە راستەقینەكاندا تەعامول بكەین و دەیكەین.
خۆ دەكرێت هەر ئەمڕۆ رێكەوتنەكە هەڵوەشێنینەوە، بەڵام با ئەوانەی بە پشتیوانی ئەم لایەن و ئەو لایەن دژی چاكەی گشتی و تەبایی نێوان گۆڕان و یەكێتین دەستپێشخەری بكەن. ئێمە داهاتومان لا رۆشنە، هەنگاوی داهاتوی خۆمان بە میزاج و بەرژەوەندی كەس و گروپی ناو هیچ حیزبێكەوە گرێ نادەین، هەنگاو و هەڵوێستەكانی خۆمان لە سەر هیچ كەس و گروپێك رانا‌گرین.
بەڕێزان، لەم سەروەختە‌دا بە هۆی كۆمەڵێك پێشهاتی نوێ و لێكەوتەكانی شەڕی داعش و، لە سایەی بەرگری قارەمانانەی پێشمەرگەو خوێنی شەهیدان، توانراوە كەركوك و زۆربەی ناوچە دابڕێنراوەكان ناڕاستەوخۆ بخرێنەوە سەر هەرێمی كوردستان. ئەم قۆناغە نوێیە دەرفەتی ئەوەی بۆ رەخساندوین كاری جدی بۆ وەرگرتنەوەی تەواوی مافە زەوتكراوەكانمان بكەین. بێگومان بژاردەی دروستكردنی دەوڵەتی سەربەخۆ مافی رەوای هاوڵاتیانی كوردستانه.
گۆڕان لە بەرنامەی سیاسی خۆیدا پرسی دروستكردنی دەوڵەتی چەسپاندوە. ئێمە دەوڵەتێكی دیموكراسیمان دەوێت، كە تێدا ئازادی و كەرامەتی ئینسان پارێزراوبێت، بە یەك چاو تەماشای پێكهاتە رەسەنەكانی نیشتیمانی كوردستان بكات، لەم دەوڵەتەدا ئابوری سەربەخۆمان هەبێت نەك ئابوری حیزب، دامەزراوەی نیشتیمانیمان هەبێت نەك هی حیزب، رۆڵی گەوره بە میدیای ئازاد و رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی بدرێت، بنەمای پەیوەندیەكانمان لە گەڵ دەرەوە هاوسەنگی و بەرژەوەدی هاوبەش بێت.
بینیمان له پاریسی پایتەختی فەرەنسا چەند مەسئولانە هولاند رۆشت و ماكرۆن هات، ئەمەیە دیموكراسی و رێزگرتن لە دەنگ و ئیردەی خەڵك و سەروەری یاسا. لە ئایندەیەكی نزیكدا لە بەریتانیا هەڵبژادن بەڕێوە دەچێت، لە زوترین كاتدا دەرئەنجامی دەنگدان یەكلایی دەكرێنەوە و حكومەتی نوێ پێكدێت، هیچ هێزێكی حیزبی نیە رێگە لە سەرۆكی نوێی پەرلەمان و سەرۆكی نوێی ئەنجومەنی وەزیران بگرێت. ئێمە دەوڵەتێكی لەم جۆرەمان دەوێت.
دەوڵەتیكمان ناوێت هاوشێوەی سعودیه خێزانێك و گروپێكی بچوك، دەست بە سەر موقەدەراتی میللەتدا بگرن، نامانەوێت تا هەتایە تاكە كەسێك حەق بە خۆی بدات لە سەر كورسی دەسەڵات بمێنێتەوه و لە سەروی لێپرسینەوەو یاساوە بێت. رێگە نادەین ئەزمونی باشوری سودان دوبارە بێتەوه، رێگە نادەین بكرێین بە قوبرسێكی تر.
زەمانەتی سەركەوتنی هەنگاوەكانی داهاتومان بە ئاڕاستەی دەوڵەت و سەربەخۆیی، بە پلەی یەكەم بەنده بە ئاشتكردنەوەی هاوڵاتیان و یەكڕیزی نێوان لایەنەكان و بە هێزكردنی دامەزراوەكانی حكومڕانی.
بە پێی یاسای ژمارە (1) ساڵی (1992)ی هەمواركراو و، بڕیاری ژمارە (1) ساڵی (2005)ی پەرلەمانی كوردستان، پەرلەمان تاكه مەرجەعی سیاسی و یاساییە بۆ بڕیاردان لە سەر چارەنوسی هەرێمی كوردستان و ناوچە دابڕێنراوەكان.
پێویستە پەرلەمان شوێنی بڕیاردان بێت لە سەر راپرسی، ناكرێ لە بەر ئەوەی لایەنێكی دیاریكراو لە پەرلەمان چوە بە قیندا ئیدی پەنا بۆ لیجنەی حیزبی ببەین، مایەی سەرسوڕمانە لایەن هەبێت بە دەنگی پاك و بێگەردی دەنگدەرەكانی نوێنەری رۆشتبێتە پەرلەمان، كەچی پشت لە دەنگ و ئیرادەی لایەنگر و دەنگدەرەكانی بكات و تەسلیمی ئەجێندای خراپ و ئیرادەی تاكڕەوانەی حیزبێكی تر ببێت!
گۆڕان پێداگری لە سەر ئەوە دەكات شانبەشانی پارێزگاكانی هەرێم، دەبێت كەركوك و خانەقین و شەنگارو دوز و ناوچە دابڕێنراوەكانی تر له پرۆسەی راپرسیدا بەشداری بكەن. هەر هەنگاوێك بە ئاڕاستەی سەربەخۆیدا بەبێ ناوچە دابڕێنراوەكان لە گەڵ ئەجێندای گەلی كوردستان و ئامانجە نیشتیمانیەكانماندا یەك ناگرێتەوە و گۆڕان لێی بێ دەنگ نابێت.
تاكە لایەن كه سەنگی مەحەكە و مافی بڕیاردانی لە سەر چارەنوسی گەل و نیشتیمانی كوردستان هەیه، كوردستانیانن نەك وڵاتان، بۆیە پێویستە زەمانەتی ئەوە بكەین راستەخۆ دوای بڕیاری هاوڵاتیان و ئاشكراكردنی دەرەئەنجامەكانی راپرسی، بەو جۆرەی كە لە یاسای كۆمسیۆنی سەربەخۆی هەرێمدا هاتوه، كار بە دەرئەنجامی راپرسیەكە بكرێت.
رەنگە هەندێك خوازیاربن گۆڕان نەخێر بۆ ریفراندۆم بكات، بە پاساوی ئەوەی ئەمە پرۆژەی لایەنێكی دیاری كراوە. بە دیدی ئێمە، ئەوە تێگەیشتنێكی هەڵەیە، ئەو تێگەیشتنە خزمەت به ئەجێندای هەمان ئەو لایەنە دەكات كە بە دەنگە دەنگی ئیعلامی و چەواشەكاری ئیدیعای دەوڵەت دەكات.
راستە گۆڕان لە ئیعلامدا بانگەشەی بێ بنەمای بۆ دروستكردنی دەوڵەت نەكردوە و نایكات، بەڵام ئەو گۆڕانە لە ئەرزی واقیعدا زۆرترین هەوڵی داوه بۆ ئەوەی هەمو پێداویستیەكانی دەوڵەتێكی بەهێزی دیموكراتی لە هەرێمی كوردستاندا بچەسپێنین.
دەوڵەت بە پەیوەندی نیشتمانی و سوپای نیشتیمانی دروست دەكرێت، ئەوە ئێمە بوین هەر لە سەرەتاوە داوای یەكخستنی هێزی پێشمەرگه و ئاسایش و پۆلیس و هێزە ئەمنیەكانی ترمان دەكرد. داوای ئاشكراكردنی داهاتی نەوت و تەواوی داهاتەكانی ترمان دەكرد، داوای داخستنی نوسینگەی نوێنەرایەتیەكانی حیزبەكانمان لە وڵاتان دەكرد. ئەوە گۆڕان بو داوای سەربەخۆی دادگا و یاسای دیموكراتی بۆ خۆپیشاندان و، پێدانی زانیاری بە میدیاكان دەكرد.
داوای ئاوادانكردنەوەی گوندەكان و دروستكردنی رێگاو بان و بەنداو و بەهێزكردنی ژێرخان و سەرخانی ئەم وڵاتەی دەكرد، داوای بازاڕی ئازاد و بڕینی دەستێوەردانی ناشەرعی حیبزبمان لە هەمو كایەكانی ژیان دەكرد، داوای لامەكەزیەتی ئیداری و داراییمان بۆ هەمو پارێزگاكان دەكرد، داوای كارەبای بەردەوام و ئاوی پاكمان بۆ هەموان دەكرد. ئەمەیە كاری راستەقینە بۆ دەوڵەت، نەك بانگەشەی بێ بنەما، نەك ئاشكراكردنی پلان و ئامانجە نیشتیمانیەكان بۆ دوژمنان.
ئێستا لە دوای ئەو هەمو هەوڵە بە چ حەقێك لێگەڕین ئامانجی دروستكردنی دەوڵەتێكی دیموكراسی بكرێتە یاری منداڵانە بەدەستی هەندێك حیزب و كەس و گروپی خاوەن مەساڵحەوە. بە چ حەقێك لێگەڕێن پرسی ریفراندۆم و دەوڵەت بكرێتە كاڵا بۆ بە دەستهینانی دەستكەوتی حیزبی، نەخێر ئەمە ناكەین، بەڵكو بە كردار و لە چوارچێوەی بەرنامەی سیاسی خۆماندا درێژە بە كارەكانی رابردومان دەدەین و لە ئەرزی واقیعدا كار بۆ دەوڵەت دەكەین.
لە كۆتایدا دەمانەوێ ئەوەتان پێ رابگەیەنین گۆڕان خوازیارە هەرچی زوە كێشەكانی هەرێم لە ریشەوە چارەسەر بكرێن، بۆ ئەو مەبەستە پێشوازی لە هەر هەوڵ و پرۆژەیەكی جدی دەكەین، كە هاوسەنگی و بەرژەوەندی گشتی له بەرچاو گرتبێت.
لە بارەی هەڵبژادنەكانی داهاتوشەوە گۆڕان خۆی ئامادە كردوەو، بۆ هەمو هەڵبژاردنەكان كاندیدی دەبێت و، داواكارین لە كاتی خۆیدا بكرێت. بێگومان بە شێوەیەكی ستراتیجی، لە هەمو رویەكەوه ئامادەییەكی تەواومان لە ناو هەولێردا دەبێت.