هێزەكانی سەربە ڕژێمی ئەسەد چوونەناو عەفرین

پەرەگراف

دوای چەند ڕۆژێك گفتوگۆی چڕ لە نێوان كوردو حكومەتی بەشار ئەسەد، هەردوولا گەیشتنە ڕێككەوتن‌و دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ هێزەكانی سەربە ئەسەد چوونەناو عەفرین بەمەبەستی پاراستنی سنورەكانی ئەوكانتۆنەی كورد لە هێرشی سوپای توركیا.

بەپێی ڕێككەوتنەكە هێزەكانی سەربە ئەسەد دەچنە خاڵە سنورییەكانی عەفرین كە توركیا لێیەوە هێرشی زەمینیی دەكات، هاوكات ئاسمانی ناوچەكە بەسەر فڕۆكە جەنگییەكانی توركیادا دادەخەن‌و ڕێگەی هێرشكردنیان پێنادەن، ئەمە گرنگترین خاڵی ڕێككەوتنەكەیە بۆ كورد.

میدیاكانی نزیك لە پەیەدە(یەپەگە باڵی سەربازییەتی) بڵاویانكردەوە، "دوا نیوەڕۆی ئەمرۆ، بە هەماهەنگی لەگەڵ هێزەكانی سوریای دیموكرات- قەسەدە(یەپەگە پێكهێنەری سەرەكییەتی)و لە پاش گفتوگۆی چڕی چەندین ڕۆژە لە نێوان فەرماندارانی قەسەدەو هێزەكانی دەوڵەتی سوریا، یەكینەكانی خۆجێی ئەرتەشی سوریا دەربازی عەفرین بوون."

ئەوەشیان خستووەتەڕوو، پێشتر فەرماندارانی قەسەدە ڕایانگەیاندووە"لەسەر دەربازبوونی ئەو یەكینانە بۆ عەفرین و بەجێكردنیان لە چەند خاڵێكی سنوری نێوان عەفرین‌و توركیادا لەگەڵ ئەرتەشی سوریا گەیشتوونەتە ڕێككەوتنێك. بەڵام ڕێككەوتنەكە بوارەكانی سیاسی و ئیداری‌و كارگێڕێ ناگرێتەوەو ئامانجیش لێی پاراستنی سنورەكان‌و سەروەری خاكی دەوڵەتی سوریایە كە لەلایەن هێزە داگیركەرەكانی توركیا پێشێل دەكرێت."

ڕێككەوتنەكە دوای 32 ڕۆژ لە بەرخۆدانی شەڕڤانانی كوردو وەستانەوەیان بە ڕووی هێرشە چڕە ئاسمانیی‌و زەمینییەكانی توركیادا دێت، شرۆڤەكارێكی سیاسی كە بەوردی چاودێریی دۆخی عەفرین دەكات پێیوایە، ڕێككەوتنە بە سوودی كوردەو "هیچ زیانێكی بۆ كورد نییە."

هۆزان عەفرینی بۆ پەرەگراف ئەوەی خستەڕوو، ڕێككەوتنەكە تەنها لە ڕووی سەربازییەوە كراوەو بۆئەوەیە هێزەكانی سوریا لەو خاڵە سنورییانە جێگیر ببن كو توركیا لێیانەوە هێرشدەكات، وتیشی"بۆئەوەیە بەرەنگاریی ئاسمانیی لەلایەن هێزی سوریاوە بەكاربێت لەبەرامبەر هێرشی ئاسمانیی توركیا."

وەك هۆزان عەفرینی باسیدەكات، ژورێكی ئۆپەراسیۆنی هاوبەش لە نێوان یەپەگەو ڕوسیاو ڕژێمی سوریا پێكدەهێنرێت لە عەفرین‌و ئەو ژورە سەرپەرشتی پاراستنی سنور دەكات كە بە گوێرەی یاسای نێودەوڵەتی ئەركی سوریایە.

"ناو عەفرین بە دەست كورد خۆیەوە دەبێت‌و یەپەگە لە شوێنی خۆیەتی‌و چەك ڕادەستی ڕژێمی ئەسەد ناكات، گوندو شارەكان لەدەست كورد خۆیدا دەبن" هۆزان عەفرینی وای وت.

ئەو چاودێرەی ڕەوشی عەفرین ئەوەشی خستەڕوو، كورد لەبەهێزیداو دوای 32 ڕۆژ لە بەرخۆدان ئەو ڕێككەوتنەی كردووەو سوودمەندی سەرەكیی كوردە نەك هیچ هێزێكی دیكە، "سوود زۆرەو زیانی هیچ نییە، ڕوخانی گوندو شارەكانی عەفرین دەوەستێت كە فڕۆكە جەنگییەكان‌و تۆپخانەی توركیا بۆردومانی دەكەن‌و هەموو دونیا تەنها تەماشای دەكات. ئەمەش ڕێگە لە كۆمەڵكوژی گەورە دەگرێت."

لە سەرەتای هێرشەكانی توركیا بۆسەر عەفرین، سوریا داوای لە كورد كردووە عەفرین ڕادەستی هێزەكانی ئەوان بكرێت، ڕوسیاش كە هاوپەیمانی ڕوسیایە هەمان داواكاریی هەبووە، بەڵام كورد ئەوەی ڕەتكردەوەو ڕێگای بەرخۆدانی هەڵبژارد، هۆزان عەفرینی وتیشی"سوریا ئێستا دەڵێت، تەنها خاڵە سنورییەكان ڕادەست بكەن، بەڵام لە خاڵە سنورییەكانیش یەپەگەشیان لەگەڵدا دەبێت."

بەگوێرەی یاساكانی پاراستن‌و ڕێككەوتنەكان دەربارەی دۆخی سوریا، ڕۆژهەڵاتی ئاوی فورات ناوچەی ئەمەریكایەو ڕۆژئاواش هی ڕوسیایە‌و كانتۆنی عەفرین دەكەوێتە ڕۆژئاواو دەبوو ڕوسیا بیپارێزێت لە هەر هێرشێكی ئاسمانیی، بەڵام ئەوەی نەكردو ڕێگەیدا توركیا بۆردومانی چڕی بكات.

"ڕوسیا هاوپەیمانی ڕژێمی ئەسەدە، ڕوسیا فشاری لە ئێمە كرد وەك ڕێڤەبەریی خۆسەر، یان دەبێت عەفرین ڕادەستی ڕژێم بكەین یان توركیا داخڵ دەبێت، ئێمە وتمان بەرخۆدان دەكەین‌و چۆن توانیمان كۆبانێ بپارێزین عەفرینیش دەپارێزین" د.عەبدولكەریم عومەر وەزیری دەرەوەی كانتۆنی جەزیرە پێشتر لە چاوپێكەوتنێكی پەرەگرافدا وای وت.

وەزیری دەرەوەی كانتۆنی جەزیرە تەئكیدی لەوەشكردەوە، ئیرادەی خۆیان لە دەستی خۆیاندایەو ڕادەستی هیچ هێزێكیان نەكردووە، ئەوكات وتیشی"ڕوسەكان هاوپەیمانی ئەسەدن، ڕوسیا دەیەوێت خزمەتی بەرژەوەندییەكانی ئەسەد بكات دەڵێت وەرن لەگەڵ ئەسەد ڕێككەوتن بكەن با سوپای سوریا بێتە عەفرین‌و بیپارێزێت ئێمە قبوڵی ناكەین، ئێمە بە خوێنی هەزاران شەهید ڕزگارمان كردووەو ڕادەستی ڕژێمی ناكەین."

چەند ڕۆژێك دوای هێرشەكانی توركیا، كانتۆنی عەفرین بە فەرمی داوای لە سوریا كرد هەڵوێستی هەبێت‌و سنورەكان بپارێزێت، بەوپێیەی كوردانی ڕۆژئاوا دەوڵەتی سەربەخۆیان ناوێت‌و ئەركی پاراستنی سنور لە ئەستۆی سوریایە.

وەزیری دەرەوەی كانتۆنی جەزیرە ئەوەی ڕوونكردەوە، ئەو داوایە بەمانای چوونە ناو عەفرین نییە لەلایەن سوریاوە، لە چاوپێكەوتنەكەدا وتی"ئێمە نامانەوێت سوریا دابەش ببێت‌و خۆمان لە چوارچێوەی جوگرافیای سوریا دەبینین، دەمانەوێت لە سوریا فیدراڵیی دروست ببێت، تائێستا ڕژێمی ئەسەد نوێنەرایەتی سوریا دەكات لە نەتەوەیەكگرتووەكان‌و وەك دەوڵەت دەتوانێت لە بەرامبەر توركیا هەڵوێستی هەبێت كە سیادەی وڵاتی بەزاندووە. دووەم پاراستنی سنوری تەواوی سوریا لە دەوڵەتان‌و داگیركەران مافی سوریایەو دەتوانێت بە ئەركی خۆی هەستێت دژی توركیا، ئێمە قبوڵ ناكەین ڕژێمی بەشار ئەسەد داخڵی ناو عەفرین ببێت."