مەسعود بارزانی: لە مانگی نۆدا هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی‌و پەرلەمان دەکرێت‌و خۆم کاندید ناکەمەوە

01-03-2017 10:47
 
 
پەرەگراف
 
 
 
مەسعود بارزانی ڕایگەیاند، لە مانگی نۆدا هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی هەرێم و پەرلەمانی کوردستان ئەنجامدەدرێت و ئەو خۆی بۆ پۆستی سەرۆکی هەرێم کاندید ناکاتەوە.
 
 
ئەو وتانەی بارزانی لەمیانی چاوپێکەوتنێکیدا هاتووە لەگەڵ ڕۆژنامەی لیمۆندی فەڕەنسی کە ماڵپەڕی فەرمیی پارتی دەقەکەی بەکوردی بڵاوکردوەتەوە، بارزانی ئەوەشی خستوەتەڕوو، لەنێو پارتەکاندا چەندین کەس هەن کە دەتوانن خۆیان کاندید بکەن و کەسانی سەربەخۆش بەهەمانشێوە دەتوانن خۆیان کاندید بکەن، دەشڵێت"دەخوازم هەموو ئەو کاتەی کە لە بەردەستمدا دەبێت، تەرخانی بکەم بۆ پرۆسەی سەربەخۆییی کوردستانی عێراق."
 
 
دەقی وەرگێڕدراوی چاوپێکەوتنەکەی بارزانی کە ماڵپەڕی فەرمیی پارتی بڵاویکردوەتەوە
 

 

لیمۆند: ئایا ئێوە ڕازین لە بەرەوپێشچوونی هیزەکان لە شەڕی مووسڵدا؟ ئایا دەربارەی بەڕێوەبردنی داهاتووی ئەو شارە ڕێکەوتنێکی سیاسیتان لەگەڵ بەغدا هەیە؟


بارزانی: جەنگەکە باش بەرەو پێشەوە دەڕوات، کاتێک بەشی ڕاستی ڕووبارەکە ئازاد بکرێت، دەبیتە سەرکەوتنێکی مەزن دژی داعش. بەڵام ئەمە کۆتاییی بیروڕای تیرۆریزم نییە. لەڕووی سیاسییەوە لەگەڵ بەغدا گفتوگۆ دەکەین بۆ دامەزراندنی کۆمیتەیەکی باڵا بۆ بەڕێوەبردنی شارەکە، بە شێوەیەک کە نوینەرایەتیی هەموو لایەنێک بکات. پێش هاتنی داعش 300 هەزار کورد لە مووسڵ دەژیا و کوردەکان زۆرینەن لە ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا، لەگەڵ بەغدا ڕێککەوتنێکی مەبدەئیمان دەربارەی مووسڵی پاش داعش هەیە و تا ئێستا نوێنەری کورد لەو پاریزگایەدا هەیە.

 

لیمۆند: وادیارە جەنگی مووسڵ ڕێخۆشکەربوو بۆ باسی پێوەندییەکانی نێوان ئیوە و دەستەڵاتدارانی بەغدا؟

بارزانی: لە ئاستی سەربازییەوە هاوکارییەکی باش لە نێوانماندا هەیە، بەتایبەتی لەنێوان سەرۆکوەزیرانی عێراق، (حەیدەر عەبادی) و خۆمدا، ئەم پێوەندییە هەر بەردەوام دەبێت، چونکە ئەمە بۆ هەموو لایەک پێویستە. بەڵام دەربارەی دۆسییە ئاڵۆزەکان و کێشەکانی دی، بۆ نموونە دەربارەی کێشەی نەوت، لەگەڵ بەغدا هیچ بەرەوپێشچوونێک لە ئارادا نییە.

 

لیمۆند: ئایا لەگەڵ بەغدا هیچ ڕێککەوتنێکتان بەدەست هێناوە دەربارەی ناوچە دابڕاوەکان، کە بەدەستی هێزە کوردییەکان ئازاد کرا؟

بارزانی: ڕێککەوتنێک هەیە سەبارەت بەو ناوچانەی کە پێش 17ی مانگی 10ی 2016، واتە پێش هێرشکردن بۆ سەر مووسڵ  ئازادمان کردوون، کە ئێمە لەو ناوچانەدا دەمێنینەوە. بڕیارە ناوچەکانی تری وەک قەرەقووش یان باشیک، بەدەست خەڵکی ناوچەکەوە بن. ئەگەر دانیشتوانی ئەو ناوچانە داوای ڕیفراندۆمیان کرد، ئێمە بە خۆشحاڵییەوە پێشوازی لەو بڕیارە دەکەین.

 

لیمۆند: لەنێوان بەغدا و ئانکارا سەبارەت بە ئامادەبوونی هیزە تورکەکان، کە لەسەر داوای ئیوە هاتوون بۆ باکووری عێراق، داوایان لێ دەکرێت بمێننەوە؟

بارزانی: سەرۆکوەزیرانی تورکیا چوو بۆ بەغدا و بۆ چارەکردنی ئەو کێشەیە لەپاش شەڕی مووسڵ ڕێکەوتنێکی مەبدەئییان کرد. مانەوەی ئەو هێزانە کاتییە و دەبێ بکشێنەوە، بەڵام کاتەکەی دیار نییە.

 

لیمۆند: ئایا ئێوە نیگەرانن لە پەرەسەندنی (پەکەکە) لە ناوچەکەدا و پیوەندییان لەگەڵ حەشدی شەعبی؟

بارزانی: کلیلی کێشەی (پەکەکە) لە تورکیایە، نەک لە کوردستانی عێراق. دەبێ بە گفتوگۆ و دیالۆگ لەو وڵاتەدا ڕێککەوتنێکی سیاسی بەدەست بهێنرێت. ئەگەر دەستەڵاتدارانی تورک داوامان لێ بکەن، ئێمە ئامادەین یارمەتیی دەستپێکردنەوەی پرۆسەی ئاشتی بدەین، ئەو پرۆسەیە کە پتر لە دوو ساڵە دەستی لێ هەڵگیراوە. بەڵام ئەو داواکارییە دەبێ لە ئانکارا دەست پێ بکات. هەرچی پێوەندییی بە حەشدی شەعبییەوە هەیە، وەک باستان لێوە کرد، دوو بەشن؛ بەشێکی زۆریان بەدیسپلینن و باش ڕیکخراون و ئێمە هیچ کێشەیەکمان لەگەڵ ئەواندا نییە و پیوەندیی باشمان هەیە؛ بەشێکی تریان هەیە، کێشەی بچووک دروست دەکەن، بەڵام ئێمە هەموومان لەو ناوچەیەدا یەک چارەنووسمان هەیە، هەربۆیە دەبێت پێکەوە چارەسەرێک بدۆزینەوە.

 

لیمۆند: دەستوەردانی ئێران لە کاروباری ناوخۆی کوردستان ئیوە نیگەران دەکات؟

بارزانی: ئێمە، پێوەندییەکی باشمان لەگەڵ هەموو دراوسێکانمان هەیە، تەنانەت لەگەڵ ئێرانیش. بەڵام ئێمە، نامانەوێت ئێران لەجیانی عێراقییەکان یان کوردەکان بڕیار بدات. ئێمە دژی ئەو کاریگەرییە ڕاستەوخۆیەین، کە ئەم کاریگەرییە بە ڕێی فڵان حزب یان لایەنێک بێتە دی. پێوەندییەکان لەنێوان تاران و حکوومەتی هەرێمدا دوو لایەنین، ئێمە قبووڵی ناکەین، ئێران دەست بخانە ناو کاروباری ناوخۆمان.

 

لیمۆند: چی ڕێگرە لە ڕێککەوتنتان لەسەر هەڵبژاردنەکان، لە کاتێکدا بەم نزیکانە دەبێ بە دووساڵ، کە ماوەی دەستەڵاتی سەرۆکایەتیتان گەیشتووەتە کۆتایی؟

بارزانی: لە مانگی نۆدا دوو هەڵبژاردن دەبێت؛ سەرۆکایەتی و پەرلەمانی. پاش هەڵبژردنەکانی 2014 ڕێکەوتنێک هەبوو لەنێوان پارتەکاندا بۆ دامەزراندنی هاوپەیمانییەک و پێکهێنانی حکوومەتێکی هاوبەش، بەڵام بەشێک لەوان کێشەیان دروست کرد و زیاتر بەروەژوەندیی تاکڕۆییی خۆیان دەخستە پێشەوە. دەنگی هاووڵاتیان، باشترین چارەسەرە بۆ ئەوەی بزانرێت، دەبی کێ دەستەڵات بگریتە دەست.

  

لیمۆند: ئایا خۆتان کاندید دەکەنەوە؟

بارزانی: یاساکەمان ئەوە دیاری دەکات، کە ماوەی سەرۆکایەتی تەنیا چوار ساڵە و یەک جار تازە دەکریتەوە. من دوو جار سەرۆکایەتیم کرد و دووەم جار بەهۆی جەنگی دژ بە داعش ناچاربووم بەردەوام بم. یاسا گرینگیی خۆی هەیە، کەواتە خۆم کاندید ناکەمەوە. لەنێو پارتەکاندا چەندین کەس هەیە، کە دەتوانن خۆیان کاندید بکەن و کەسانی سەربەخۆش دەتوانن خۆیان کاندید بکەن و داوای دەنگی هاووڵاتییان بکەن. دەخوازم هەموو ئەو کاتەی کە لە بەردەستمدا دەبێت، تەرخانی بکەم بۆ پرۆسەی سەربەخۆییی کوردستانی عێراق.

 

لیمۆند: ئەی مەسەلەی ڕیفراندۆم بۆ سەربەخۆیی چی بەسەرهات، کە چەندین جار ئاشکرا کرا، بەڵام جێبەجێ نەکرا؟

بارزانی: ئەمە بابەتێکی زۆر گرینگە و ئێمە ڕێکی دەخەین، هەرچەندە هێشتا ڕۆژەکەیشی دیاری نەکراوە. بەدەستهێنانی سەربەخۆیی، مافی هەموو میللەتێکە و مافی گەلی کوردیشە. زۆرینەی کوردەکانی عێراق لەگەڵ ئەو چارەسەرەدان.

 

لیمۆند: ئەی ئەگەر ڕۆژئاوای کوردستان داوای سەربەخۆیی بکات، ئێوە پشتگیریی دەکەن؟

بارزانی: ئێمە پشتگیریی کێشەی کورد دەکەین لە هەموو پارچەکانی کوردستان، بە مەرجێ ئەو کێشەیە تەنیا بەچەک نەدوێ و لە ڕێی توندوتیژییەوە نەبێت.