پەرەگراف- ڕێنوار نەجم
ڕۆژنامەنووسێكی نزیك لە ئەردۆغان زانیاریی نوێ دەربارەی دۆخی سوریاو پرسی ناوچەی ئارام ئاشكرا دەكات‌و دەڵێت، ڕەنگە سەربازانی حەوت دەوڵەتی جیاواز لە ڕۆژهەڵاتی فوڕاتی سوریا بڵاوەیان پێ بكرێت، بەوەش "توركیا گەمارۆیەكی هاوشێوەی سەد ساڵ لەمەوبەری دەخرێتەسەر."
ئیبراهیم كاراغول، سەرنووسەری ڕۆژنامەی یەنی شەفەقی نزیك لە حكومەتی توركیاو پارتی دادو گەشەپێدانی دەسەڵاتدار(ئاكەپە)و خودی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، ئەمڕۆ لە وتارێكدا باسی لە ڕێككەوتنێكی نێوان حەوت دەوڵەت كردووە بۆئەوەی لەدوای كشانەوەی هێزەكانی ئەمەریكا لە باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، سەربازەكانیان لەو ناوچانە جێگیر بكەن.
ئەو ڕۆژنامەنوسەی نزیك لە ئەردۆغان ئەوە دەخاتەڕوو، هەفتەی ڕابردوو لەمیانی كۆبوونەوەی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعش لە واشنتۆن، ئەو حەوت دەوڵەتە بەجیا كۆبوونەتەوەو ئەو بڕیارەیان لەڕێی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكاوە ڕاگەیاندووە.
"ئەگەر ئەوە ڕووبدات، كە سەربازانی حەوت وڵاتەكە لە ڕۆژهەڵاتی سوریا بڵاوەیان پێ بكرێت، ئەوە ئەو كاتەیە كە مەترسیی ڕاستەقینە بۆ توركیا دەستپێدەكات"، سەرنووسەری ڕۆژنامەی یەنی شەفەق وای نوسیوە.
فەڕەنسا، ئەڵمانیا، بەریتانیا، سعودیە، ئیمارات، میسر و ئەردەن ئەو وڵاتانەن كە بەوتەی كاراغول، سەربازەكانیان لە ڕۆژهەڵاتی ڕووباری فورات بڵاوەپێدەكەن، ئەوەش ئەو ناوچانەیە كە لە ژێر كۆنتڕۆڵی هێزە كوردییەكاندایە.
"دۆخەكە سەختە، دەبێت هێزەكانی سوپای توركیا دەستێوەردان لە سوریا بكەن بە هاوبەشی لەگەڵ سوپای سوریای ئازاد بەبێ ئەوەی ڕۆژێكی دیكە بوەستن، ئەگەر بشكرێت، هەر ئەمشەو"، ڕۆژنامەنووسەكەی نزیك لە ئەردۆغان وا دەڵێت.
بەبڕوای ئەو، ئامانجی هاوپەیمانێتی نێوان ئەو حەوت دەوڵەتە دروستكردنی "بەرەیەكی دژە توركییە" هەروەها "دەستێوەردانێكی فرەلایەنەیە"، پێشیوایە هەر دەوڵەتێك لە جەنگی جیهانی یەكەمدا دژی توركیا بووبێت، "ئێستا چووەتە ناو ئەو گەمارۆیەی دەخرێتە سەر توركیا."
"تا ئێستا ئەوێ ناوچەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا بوو، لە ئێستا بەدواوە هی حەوت وڵات دەبێت. دەستی توركیا دەبەسترێت. دەزانی دوای ئەوە چی ڕوودەدات؟ ئەوان دەستدەكەن بە پڕۆسەی تێكدانی ئارامیی توركیا لەو بەرەیەوە."
ئیبراهیم كاراغول، سەرنووسەری ڕۆژنامەی یەنی شەفەق لەگەڵ ئەردۆغان.
لە جەنگی جیهانی یەكەمدا، دەوڵەتی عوسمانی كە ناوەندەكەی خاكی ئێستای توركیا بوو، لەگەڵ وڵاتانی هاوپەیمان بە ڕابەرایەتی فەڕەنسا و بەریتانیا و بە بەشداری ڕوسیا و ئەمەریكا كەوتە شەڕەوەو دواجار لە ساڵی 1918 شەڕەكە لە بەرژەوەندیی وڵاتانی هاوپەیمان كۆتایی هات، ئەوەش بووەی هۆی ئەوەی دەوڵەتی عوسمانی لە ساڵی 1921 دوای زیاتر لە 600 ساڵ حوكمڕانی هەڵبوەشێتەوەو لە جێی ئەو، دەوڵەتی توركیا دامەزرا.
دەنگۆی بڵاوەپێكردنی سەربازانی حەوت دەوڵەت لە باكوری سوریا تائێستا لەلایەن هیچ بەرپرسێكی ئەو دەوڵەتانە پشتڕاست نەكراوەتەوەو باس نەكراوە، لایەنە كوردییەكانی ڕۆژئاوای كوردستانیش تا ئێستا هیچ داواكارییەكی لەو شێوەیەیان بۆ ئەو دەوڵەتانە ئاشكرا نەكردووە.
دوای ئەوەی لە كۆتاییەكانی ساڵی ڕابردوو دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمەریكا بڕیاری كشانەوەی هێزەكانی وڵاتەكەی لە سوریا دا، چارەنووسی ئەو ناوچەیە بە ناڕوونی ماوەتەوە. دوای بڕیارەكەی ترەمپ، ڕاوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی ئەمەریكا جۆن بۆڵتن و بەرپرسی دۆسیەی سوریا جیمس جێفری و فەرماندەی هێزە هاوبەشەكانی ئەمەریكا جۆن دۆنفۆرد، سەردانی ئەنقەرەیان كرد بۆ تاوتوێكردنی پلانی داهاتووی ئەمەریكا و داواكارییەكانی توركیا لەبارەی باكوری سوریاوە، دواجار هەردوولا گەیشتنە لێكتێگەیشتنی هاوبەش بۆ دروستكردنی "ناوچەی ئارام" لە باكوری سوریا، واتە ناوچەكانی ڕۆژئاوای كوردستان.
دوای بڕیارە لە ناكاوەكەی ترەمپ لەبارەی چارەنووسی هێزەكانیان لە سوریا، زۆربەی پایتەختە ئەوروپییەكان نیگەرانی خۆیان لەو بڕیارە پیشان دا، هەریەك لە جۆن بۆڵتن و مایك پۆمیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا، هەروەها جێمس جێفری كە دوای مەكگۆرك بووەتە نوێنەری ئەمەریكا لە هاوپەیمانی دژی داعش، سەردانی وڵاتە ئەوروپییەكانیان كرد بۆ ڕوونكردنەوەی هەڵوێستی ئەمەریكا لەوبارەیەوە. دواترینیان سەردانی جێفری بوو بۆ پاریس لە سەرەتای هەفتەی ڕابردوو. فەڕەنسییەكان نامەیەكی ڕوونیان دا بە ئەمەریكییەكان "بابەتی پاراستنی كورد گرنگترین بابەتە بۆ ڕای گشتی فەڕەنسا چونكە ئەوان هاوپەیمانن و لەبری فەڕەنسییەكان دژی داعش شەڕیان كرد"، ماكرۆن سەرۆكی فەڕەنسا ئەو پەیامەی نارد بۆ ترەمپ.
ئەنجومەنی سوریای دیموكرت كە باڵی سیاسیی هێزەكانی سوریای دیموكرات-هەسەدەیە، بەهەموو شێوەیەك دژی دروستكردنی ناوچەیەكی ئارامە كە توركیا سەرپەرشتی بكات، ئەوان دەڵێن كاتێك بە دروستكردنی ناوچەی ئارام ڕازی دەبن، كە لەژێر چاودێریی هێزێكی نێودەوڵەتی یاخود هێزێكی سەر بە نەتەوەیەكگرتووەكان بێت.