پەرەگراف- ڕێنوار نەجم
گەر لە چەند ساڵی ڕابردوو لە میدیا ڕۆژئاواییەكاندا هەمیشە ناوی كورد لەگەڵ داعشدا هاتبێت‌و كوردەكان وەك جەنگاوەری ئازا و تێكشكێنەری داعش باسكرابن، ئێستا زانایەكی بیركاریی ئەوەی وەك تاكە تێڕوانین لەق كرد‌و كوردو زانستی پێكەوە گرێدا، میدیاكانیش پەسنی ئەو زانا كوردە دەكەن كە لە شەڕ هەڵهات‌و "نۆبڵی بیركاریی" بەدەستهێنا.
كۆچەر بیركار، ئەو زانا كوردەیە كە وەك پەنابەر ڕوویكردووەتە بەریتانیاو بە بەدەستهێنانی خەڵاتێكی ناودار دوو ڕۆژە بووەتە جێی بایەخی میدیای جیهانی، ئەو پێشتر سەردانی هەولێری كردووەو داوای كردووە پشت بە پارەی نەوت نەبەسترێت، ئێستا سەردەمی خوێندن‌و تەكنۆلۆژیایە.
لە مەراسیمی كۆنگرەی نێودەوڵەتی یەكێتی بیركاریزانانی جیهاندا كە لە ڕیۆ دی جانیرۆی بەڕازیل دوێنێ ئەنجامدرا، مەدالیای فیڵدس بەخشرا بە چوار توێژەری جیهانی كە لە بواری بیركاریدا كاردەكەن، مەدالیاكە گرنگ‌و ناودارەو چوار ساڵ جارێك دەبەخشرێت‌و وەك نۆبڵی بوای ماتماتك ستایش دەكرێت، كۆچەر بیركار، كوردێكی لەدایكبووی گوندێكی شاری مەریوانی ڕۆژهەڵاتی كوردستانیش یەكێك بوو لەوانەی مەدالیاكەی پێبەخشرا.
لەو ژیاننامەیەی لەكاتی بەخشینی مەدالیاكە پێشكەش كرا، كۆچەر بیركار لەباسی ژیانی خۆیدا دەڵێت"ئاسان نییە كە كورد بیت. وتەیەكی ناودار هەیە كە دەڵێت كورد هاوڕێی نییە جگە لە شاخەكان. كاتێك لە قوتابخانە بووم، سەردەمێكی پڕ لە ئاژاوە بوو، لەو كاتەدا شەڕی نێوان ئێران و عێراق بوو، دۆخی داراییش زۆر خراپ بوو، دایك و باوكم جوتیاربوون و منیش ماوەیەكی زۆرم بە كاری جوتیارییەوە بەسەر برد."
كۆچەر باس لەوەش دەكات هەرچەندە ئەو شوێنەی تێیدا گەورەبووە شوێنێكی باش نەبووە بۆ ئەوەی كەسێك حەز و خولیای بۆ زانستێكی وەك بیركاریی بجوڵێت، بەڵام براكەی بەناوی حەیدەر دەستیهەبووە لە ئاشناكردنی كۆچەر بە بیركاریی و وانەی تایبەت و پێشكەوتووی پێ وتووەتەوە.
ئەو بیركاریزانەی كورد كە ئێستا پڕۆفیسۆر و مامۆستایە لە زانكۆی كامبریجی بەریتانیا، دەڵێت، خوازیاری ئەوەیە هەواڵی وەرگرتنی خەڵاتەكەی بزەیەك بخاتە سەر لێوی 40 ملیۆن هاوڵاتی كورد.
مەدالیای فیڵدس گرنگترین و بەناوبانگترین خەڵاتی نێودەوڵەتی بواری ماتماتیكە. بۆ یەكەم جار لەساڵی 1936 ئەو خەڵاتە بەخشرا، لەساڵی 1950شەوە هەر چوار ساڵ جارێك بە چوار بیركاریزان دەبەخشرێت كە تەمەنیان لەخوار 40 ساڵیەوەیە. سەرەڕای مەدالیاكە كە لە ئاڵتوون دروستكراوە، هەر یەك لە چوار براوەكە بڕی 15 هەزار دۆلاری كەنەدیش وەردەگرن.
كۆچەر بیركار دوای بڕینی قۆناغی ناوەندی و ئامادەیی، لە زانكۆی تاران ماتماتیكی خوێند، لەساڵی 2000 وەك پەنابەرێك ڕووی كردە بەریتانیا و دوای وەرگرتنی مافی پەنابەرێتی بووە هاوڵاتی بەریتانیا و دەستیكرد بە خوێندنی دكتۆرا، دواتریش بوو بە پڕۆفیسۆر و مامۆستا لە زانكۆی كامبریج كە یەكێكە لە هەرە بەناوبانگترین زانكۆكانی جیهان.
ئەمە یەكەمین خەڵات نییە كە بە كۆچەر بەخشرا بێت، ئەو پێشتر خەڵاتی (Leverhulme) لەبیركاری‌و ستاتیستیكدا بۆ ساڵی 2010 پێدراو خەڵاتی (Moore) ی لەلایەن كۆمەڵەی بیركاری ئەمەریكا(AMS) لە 2016 پێ بەخشراوە.
كۆچەر بیركار لە ساڵی 2010 سەردانی شاری هەولێری كردووەو لە زانكۆی سەڵاحەدین چەند وانەیەكی بیركاریی پێشكەش كرد. لە چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ ڕۆژنامەی ئاوێنە كە لەمانگی ئابی 2016 ئەنجامدراوە، ئەو بیركاریزانەی كورد لەبارەی دۆخی هەرێمی كوردستان‌و چارەسەركردنی قەیرانەكان لەڕێی خوێندنەوە باسلەوەدەكات خوێندن چارەسەرێكی درێژخایەنە.
"ئەگەر ئەتەوێ كوردستانێكی پێشكەوتوت ببێ بیست سی ساڵی داهاتو، ئەبێ لەئێستەدا ژێرخانی پەروەردە‌و خوێندنی باڵا بەباشی بنیات بنرێت. ئەبێ سیستەمی پەروەردە توانا‌و بەهرەكانی منداڵان بدۆزێتەوە، حەزیان تێدا دروست بكات، فێری زانست‌و ئەخلاقیان بكات. ئەبێ زانكۆكان خوێندكاران پێبگەیەنن، زانا‌و داهێنەر دروست بكەن‌و چارەسەری كێشەی ئابوری، تەندروستی، ژینگەیی، كۆمەڵایەتی‌و سیاسی بكەن. نابێ چاوەڕوانی پارەی نەوت بین. ئەمە سەردەمی خوێندن‌و تەكنۆلۆژیایە" كۆچەر بیركار وادەڵێت.
لە وەڵامی ئەوەی ئایا بە چ كەسایەتییەكی كورد سەرسامە؟ ئەو زانا كوردە دەڵێت"شاكر فەتاح. ئەو بەدرێژایی ژیانی خەریكی بەرەوپێش بردنی خۆی‌و كۆمەڵگاكەی بو. هیچ پێی عەیب نەبو باسی لاوازییەكانی خۆی بكات. لەژیاننامەكەیدا، بەناوی (ئاوێنەی ژینم)، ئەو باسی خۆی ناكات وەك پاڵەوانێك بەڵكو باسی كەسێكمان بۆ ئەكات كە وەكو هەر مرۆڤێكی تر بڕێ توانا‌و بڕێ كەموكوڕی هەیە‌و لەگەڵ ئەوەشدا گەشبینە‌و هەوڵ ئەدا كێشەكانی چارەسەر بكات. ئەو كاتێ وێنەی ئەگرت‌و گەشتنامەی ئەنوسی كە خۆی زۆر گەنج بو كەم كەس لەكوردستاندا ئەیزانی كامێرا چییە."
پڕۆفیسۆر ئیڤان فیسینكۆ یەكێكە لە سەرپەرشتیارەكانی دكتۆراكەی كۆچەر بیركار، باس لە سەرەتاكانی دەستپێكردنی دكتۆراكەی كۆچەر دەكات و دەڵێت"ئەو هات بۆ لای من چونكە حەزی بە توێژینەوە بوو، لە سەرەتادا چەند پرسیارێكم پێدا، وتم ئەگەر شیكاری كرد ئەوە دەبێت بە توێژینەوەی دكتۆراكەی، بە شێوەیەكی گشتی دكتۆرا سێ بۆ چوار ساڵ دەخایەنێت، من پرسیارەكەم پێدا و ئەو لە ماوەی سێ مانگدا شیكاری كرد."
ئەو پرۆفیسۆرە زیاتر ستایشی كۆچەر دەكات و دەڵێت"ئەو زۆر زۆر زیرەكە، كاتێك دەست بەقسەكردن دەكەیت لەگەڵیدا دەزانیت ئەو چەند هەنگاوێك پێشتر دەتوانێت بیركردنەوەكانت بخوێنێتەوە، بەڵام هەرگیز ئەوەی بۆ سوودی خۆی بەكارنەهێناوە، ئەو زۆر زۆر بەڕێزە و یارمەتی خەڵك دەدات زیاتر پێشبكەون."