پەرەگراف
ئەمڕۆ دابەزینێكی گەورە لە نرخی دراوە ئەلەكترۆنییەكاندا بەدی دەكرێت، بەجۆرێك زیاتر لە سێ مانگە نەگەیشتووەتە ئەو ئاستە نزمە، ئەوەش پرسیاری زۆری لەبارەی داهاتووی ئەو دراوانە و توانای قەرەبوكردنەوەی ئەو زیانانە‌و دووبارە بەرزبونەوەیان دروستكردووە.
هۆكاری دابەزینەكە
حكومەتی چین كۆمەڵێك ڕێوشوێن و بەربەستی نوێی بەرامبەر ئەو دراوانە گرتۆتەبەر، كۆمپانیای تێسلاش فرۆشتنی ئۆتۆمبێلەكانی لەڕێی ئەو دراوانەوە ڕاگرت، ئەوە هۆكاری سەرەكی بووە بۆ دابەزینی نرخەكە، بەجۆرێك دراوی "بیتكۆین" كە بە بەهێزترین و بە بەهاترین دراو دادەنرێت نرخەكەی كەمبووەتەوە بۆ 34 هەزار دۆلار، ئەوەش نزمترین ئاستە لە ماوەی سێ مانگی ڕابردوودا تۆماركرابێت كە لەو ماوەیەدا گەشەیەكی زۆری بەخۆیەوە بینی‌و نرخی یەك بیتكۆین گەیشتە سەرووی 56 هەزار دۆلار.
بەپێی بڕیارەكانی حكومەتی پەكین، مامەڵەكردن و خزمەتگوزارییەكانی تایبەت بە دراوی ئەلكترۆنی لە بانك و كۆمپانیاكانی ئاڵوگۆڕی دراو قەدەغەیە، هۆشداریشی داوە بە وەبەرهێنەران كە مامەڵە نەكەن بەو جۆرە دراوانەوە.
بڕیارەكانی حكومەتی چین دوای ئەوە دێت هەفتەی ڕابردوو كۆمپانیای تێسلای ئەمریكی، مامەڵەی فرۆشتنی ئۆتۆمبێلەكانی بە بیتكۆین ڕاگرت، ئەوەش بووە هۆی دابەزینی نرخی ئەو دراوە ئەلكترۆنییە بەڕێژەی 10%.
دوای چەند ڕۆژێك دراوەكە كەمێك نرخەكەی بەرزبووەوە و گەیشتە 38 هەزار و 131 دۆلار، بەڵام بڕیارەكانی چین دووبارە نرخەكانی دابەزاندەوە.
دابەزینەكە تەنها بیتكۆینی نەگرتۆتەوە، بەڵكو كاریگەری لەسەر دراوە ئەلكترۆنییەكانی دیكەش هەبووە، بەجۆرێك ئیسەر كە بەشێكە لە دراوی ئیسریۆم 22% بەهاكەی لەدەستداوە، هەروەها دۆجكۆین 24% نرخەكەی لەدەستداوە.
ڕێوشوێنە توندەكان
تا ساڵی 2019 مامەڵەكردن بە دراوە ئەلكترۆنییەكان لە چین قەدەغەبوو، ئەوەش بەمەبەستی دانانی سنورێك بۆ تاوانی سپیكردنەوەی پارە، لەگەڵ ئەوەشدا لەڕێی ئینتەرنێتەوە مامەڵە بەو دراوانەوە دەكرا، ئەوەش پەكینی توشی نیگەرانی كردبوو.
سێ ڕێكخراوی گەورەی ئەو وڵاتە كە لەلایەن حكومەتەوە پشتگیری دەكرێن، لەنێویاندا كۆمەڵەی نیشتمانی پارەداركردنی ئینتەرنێت و كۆمەڵەی بانكی چینی لەڕێی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە هۆشدارییانداوە لە بەركاهێنان و مامەڵەكردن بەو جۆرە دراوانە.
ڕێكخراوەكان بە وەبەرهێنەرانیان ڕاگەیاندووە، لەكاتی لەدەستدانی ئەوەی هەیانە هیچ پارێزگارییەكیان لێناكرێت، باسیان لەوەشكردووە، ئەو گۆڕانكارییە زۆرەی لە نرخی دراوە ئەلكترۆنییەكاندا ڕوویداوە، سەلامەتیی كاركردن بە دراوی ئاسایی دەخاتە مەترسییەوە، هەروەها سیستمی ئابوری و دارایی سروشتیی لەكاردەخات.
نیل ویلسۆن لە كۆمپانیای ماركێتس دۆت كۆم كە تایبەتمەندە بە وەبەرهێنان‌و ئاڵوگۆڕی دراو، دەڵێت "چین ماوەیەكە فشارێكی زۆری لەسەر كەرتی دراوی ئەلكترۆنی دروستكردووە، ئەوەی ئەم دواییەش ڕوویداوە بارگرژیەكی زیاترە و ڕەنگە چەند وڵاتێكی دیكەش چاوی لێبكەن".
ویلسۆن ئاماژەی بەوەكردووە، لایەنە ڕێكخراوەكانی ڕۆژئاوا ئاسودەییەكیان بەرامبەر بیتكۆین هەبوو "بەڵام ڕەنگە بەم زووانە ئەوەش بگۆڕێت".
هەروەها ڕەشاد عەبدو پسپۆڕی ئابوری و سەرۆكی كۆڕبەندی میسری بۆ توێژینەوەی سیاسی و ستراتیژی، ئاماژە بەوەدەكات بڕیارەكانی حكومەتی پەكین هۆكاری سەرەكی دابەزینی نرخی دراوە ئەلكترۆنییەكانە، لەسەرو هەموویانەوە بیتكۆین.
ئەو پسپۆڕە دەڵێت "كاتێك چین كە دووەم گەورەترین ئابوری جیهانە مامەڵەكردن بە دراوە ئەلكترۆنییەكان قەدەغە دەكات، ئەو بڕیارە وەبەرهێنەران دەترسێنێت، زۆرینەیان ئەو دراوەی هەیانە دایدەنێن بۆ فرۆشتن، ئەوەش دەبێتە هۆی دابەزینی نرخەكەی".
عەبدو جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە، بەپێی خواست و خستنەڕوو جارێكی دیكە ئەگەر هەیە نرخەكان بەرزببنەوە، لە قۆناغی داهاتووشدا بۆ ماوەیەكی درێژ ئەو بەرزبون و نزمبونەوەیە بەردەوام دەبێت.
ئەو پسپۆڕە ئابورییە ئاماژە بەوەش دەكات، مامەڵەكردن بە بیتكۆین لە سەنتێكەوە دەستی پێكرد، بۆیە بەم دابەزینەی ئێستاشەوە دەتوانین بڵێین نرخەكەی كەم نییە.
داهاتوویەكی گەش
ڕەشاد عەبدو، پێیوایە دراوە ئەلكترۆنییەكان بەشێوەیەكی گشتی داهاتوویەكی گەشیان هەیە، بەهۆی ئەوەی بانك و كۆمپانیاكان مامەڵەی بازرگانی پێوە دەكەن، ئەمە جگە لەو خواستە زۆرەی لەسەریان هەیە كە وایكردووە ئابوری جیهان بە ئاڕاستەی ئەلكترۆنیدا بڕوات.
سەرۆكی كۆڕبەندی میسری بۆ توێژینەوەی سیاسی و ستراتیژی باسی لەوەشكردووە، هەندێك جار ئەو دراوانە لە تاوانیشدا بەكاردێن، چونكە "هیچ كەسێك ناتوانێت ژمارەی دراوە ئەلكترۆنییەكان دیاری بكات و چاودێرییان بكات، بۆیە زیادبونیان وادەكات لە هەندێك كاری نایاساییدا بەكاربهێنرێن، وەك بازرگانیكردن بە ماددەی هۆشبەر و كردەوە تیرۆرستییەكان".