٥٤ حاڵەتی ئایدز لە هەرێم تۆمار کراون

01-12-2022 01:23

پەرەگراف

لە هەرێمی كوردستان 54 حاڵەتی تووشبوون بە نەخۆشیی ئایدز تۆمار كراون لە ئەنجامی زیاتر لە نیو ملیۆن پشكنین. تەندروستی ڕێنمایی هاووڵاتیان دەكات لەپێناو دڵنیایی بۆ یەك جار لە ژیانیاندا پشكنینی ئەو نەخۆشییە ئەنجام بدەن، لەبەر ئەوەی گوازراوە و زۆر مەترسیدارە.

د. سامان بەرزنجی، وەزیری تەندروستی ڕایگەیاند، لە ماوەی 11 مانگی ڕابردوودا زیاتر لە 538 هەزار پشكنینی ئایدز لە هەرێمی كوردستان ئەنجام دراون، لە كۆی ئەو پشنكنینانە "54 حاڵەتی ئایدز تۆماركراون".

لەو ٥٤ حاڵەتە، ٤٠یان بیانی و ٤یان كورد و ١٠یان خەڵكی ناوەڕاست و خوارووی عێراق بوون.

ئەمڕۆ ڕۆژی جیهانیی بەرەنگاربوونەوەی نەخۆشیی ئایدزە، وەزارەتی تەندروستیی هەرێم ژمارەیەك چالاكیی لە ناوچە جیاوازەكان ڕێكخستووە بۆ بڵاوكردنەوەی هۆشیاریی لە مەترسییەكانی ئایدز.

ڕزگار عەلی، بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستیی سلێمانی، سەبارەت بە ئاماری نەخۆشییەكە لەو پارێزگایە، ڕایگەیاند "پارێزگای سلێمانی كە ژمارەی دانیشتووانی بە نزیكەیی دوو ملیۆن و ٥٠٠ هەزار كەسە، تەنیا ١٠ حاڵەتی تووشبوون بە نەخۆشیی ئایدز هەیە كە كوردن و خەڵكی ناوچەكەن".

هاوكات، دكتۆر دلۆڤان محەمەد، بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی هەولێر، لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا وتی "٢٧٢ هەزار و ٦٢ پشكنینی ئایدز لە سنووری پارێزگای هەولێر ئەنجام دراوە، لەو ژمارەیە ٢٨ حاڵەتی تووشبوون بە نەخۆشییەكە هەبووە".

وەكوو بەڕێوەبەری تەندروستیی هەولێر ڕوونی كردەوە، "١٨ تووشبووی ئایدز هاووڵاتیی بیانی بوون و ڕەوانەی وڵاتەكانی خۆیان كراونەتەوە، ١٠ حاڵەتەكەی دیكە سیانیان خەڵكی هەولێر و دانەیەكیان خەڵكی دهۆكە و دانیشتووی هەولێرە، شەش تووشبووەكەی دیكە خەڵكی شارەكانی دیكەی عێراقن و دانیشتووی هەولێرن".

بەپێی ئامارێكی نەتەوە یەكگرتووەكان، ئێستا زیاتر لە 38 ملیۆن كەس لە جیهاندا هەڵگری ئایدزن و تەنیا لە ساڵی ڕابردوودا ملیۆنێك و 500 هەزار تووشی نەخۆشییەكە تۆمار كراون. ساڵانەش 650 بۆ 700 هەزار تووشبووی نەخۆشییەكە گیان لەدەست دەدەن.

ڕزگار عەلی، بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستیی سلێمانی، دەڵێت "سەرەڕای هەوڵەكان، تا ئێستا لە جیهاندا هیچ ڤاكسینێك نەدۆزراوەتەوە كە ڕێگریی پێشوەختە لە نەخۆشیی ئایدز بكات".

سەبارەت بە چارەسەری نەخۆشییەكە، بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستیی سلێمانی دەڵێت "كەس نییە كە نەخۆشییەكەی گرتبێت بڵێی لەسەدا سەد چاك بووەتەوە، بۆیە دەڵێین مەترسیدارە، بەڵام ئەگەر پەوەست بوو بە بەكارهێنانی دەرمانەوە، كۆپیی ڤایرۆسەكە هێندە لە جەستەیدا كەم دەبێتەوە كە مەترسیی لەسەر ژیانی نەمێنێت".