حکومەتی ھەرێم هەر گۆڕانکارییەک لە پڕۆژەی بودجەی عێراق ڕەت دەکاتەوە کە دژی ڕێککەوتنی نێوان ھەولێر و بەغداد بێت

پەرەگراف

ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێم بە سەرپەرشتی مەسرور بارزانی کۆبووەوەو دژایەتیی ڕاگەیاند بۆ هەر هەموارکردن و گۆڕانکارییەک کە لەپڕۆژەی بودجەی عێراق بکرێت و پێچەوانەی بڕگەکانی ڕێککەوتنی نێوان ھەولێر و بەغداد بێت.

دەقی ڕاگەیەندراوی کۆبوونەوەکەی حکومەتی ھەرێم

ئەمڕۆ چوارشەممە 5/24، بە سەرپەرشتی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی و بە ئامادەبوونی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران، ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان کۆبووەوە.

بڕگەی یەکەمی کۆبوونەوە تایبەت بوو بە خستنەڕووی دوا پێشهاتەکانی پڕۆژە یاسای بودجە فیدراڵ بۆ ساڵانی 2023 و 2024 و 2025 وگفتوگۆکردن لەسەر ئەو ماددە و بڕگانەی پەیوەندیدارن بە شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان کە لە کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانیعێراق لە 2023/5/2 هەندێک لە مادەکانی هەموار کرایەوە و لە ناویشیدا گۆڕانکاری لە ماددەی 12 و لابردنی ئەو دەستەواژەیەی مەترسیبوو لەسەر ناردنی شایستەی دارایی هەرێم.

لە کۆبوونەوەکەدا ئاماژە بە هەوڵی چەند ئەندامێکی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق درا ، کە هەوڵی هەموارکردنەوەی ماددەکانی13 و 14یان دا ، و پێشنیارەکانیان دژی ماف و شایستەکانی هەرێمی کوردستانە کە ڕێککەوتنی لەسەرکراوە و لە لایەن ئەنجومەنیوەزیرانی هەردوو حکومەتی هەرێم وفیدرال پەسەندکراون و لە چوارچێوەی ڕێکەوتنی 2023/4/4 و پڕۆژە یاسای بودجەی عێراق جێگیرکراون.

سەرۆک وەزیران کورتەیەکی دەربارەی دانوستان و گفتوگۆکانی نێوان حکومەتی هەرێم و حکومەتی فیدرال بۆ ئەنجومەنی وەزیران خستەڕوو، کە دەرئەنجام ڕێکكەوتننامەی نێوان هەردوو حکومەتی هەرێم و فیدرالی لێکەوتەوە بە ئاراستەی بەرژەوەندیی هەردوولا و لەسەربنەمای دەستوور و دابینکردنی شایستەی هەرێم لە پڕۆژە یاسای بودجەدا، بۆیە دەبێت پەلە بکرێت لە پەسەندکردنی بودجە و ڕێز لە مافە وشایستە دەستوورییەکانی هەرێمی کوردستان بگیرێت و هیچ هەموارکردن و گۆڕانکارییەک لە پڕۆژەکە نەکرێت لە دەرەوەی بڕگەکانی ڕێكکەوتن ولەیەکتێگەیشتنی هاوبەشی نێوان هەردوولا.

سەرۆک وەزیران دووپاتی کردەوە کە هەرێمی کوردستان، هەموو پابەندییەکانی خۆی جێبەجێکردووە، بۆیە لەبەرامبەردا حکومەتی فیدراڵیشدەبێت ئەرکی سەرشانی جێبەجێ بکات و ماف و شایستەکانی هەرێمی کوردستان هاوشێوەی ناوچەکانی دیکەی عێراق دابین بکات.

لە کۆتایی ئەم بڕگەیەدا، ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا کە شاندی دانوستانکار بەردەوام بێت لە پەیوەندی و هەماهەنگی لەگەڵ حکومەتیفیدڕاڵ و ئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران و ئەنجومەنی نوێنەران لە فراکسیۆنە کوردستانیەکان بۆ ڕێگریکردن لە هەر هەوڵێک بە ئاراستەی پێشێلکردنی ماف و شایستەکانی هەرێم کە دەستوور جێگیری کردوون و لە ناو ڕێککەوتنی نێوان هەردوو حکومەت و پڕۆژە یاسای بودجە ڕەنگیان داوەتەوە.

سەبارەت بە شایستەی دارایی هەرێم لە ماوەی ئەم 5 مانگەی ساڵی 2023، ئەنجومەنی وەزیران پێشنیاری ئامانج ڕەحیم سکرتێریئەنجومەنی وەزیرانی پەسەندکرد بە ناردنی نووسراو بۆ ئەنجومەنی وەزیرانی بەغدا، بۆ کارکردن بە ماددەی 13 لە یاسای ئیدارەی داراییفیدڕاڵیی ساڵی 2019، بە ڕەوانەکردنی یەک لەسەر دوانزدەی خەرجیە کردارییەکانی هەرێم لە ساڵی پێشوو کە لە لایەن تیمی هاوبەشیدیوانی چاودێریی دارایی و وردبینی کراوە، هاوشێوەی ئەو میکانیزمەی کە خەرجیەکانی پارێزگاکانی دیکەی عێراقی پێ خەرج دەکرێت لە2023/1/1 ەوە و نابێت جیاکاریی بکرێت لە نێوان هەرێم و ناوچەکانی دیکەی عێراق لەم ڕووەوە، هەرێمیش ئامادەیە بۆ هەر پابەندییەکبکەوێتە ئەستۆی لەبەر ڕۆشنایی یاسای ئیدارەی دارایی فیدڕاڵیی.

لە بڕگەی دووەمدا، گفتوگۆ لەبارەی دانانی میکانیزمی پێویست بۆ جێبەجێکردنی بڕیاری کۆبوونەوەی پێشووی ئەنجومەنی وەزیران تایبەتبە ڕێکخستنەوەی دارایی گشتی لە هەرێم.

دوای گفتوگۆ و ڕاگۆڕینەوە و پێشنیارکردنی چەند هەموارکردنێک، ئەنجومەنی وەزيران بە کۆی دەنگ سەرجەم بڕگەکانی بڕیارەکەی پەسەندکرد بە ڕەچاوکردنی ئەو هەموارانەی لە لایەن ئەنجومەنی وەزیران ئەنجامدران.

سەرۆک و جێگری سەرۆک وەزیران دووپاتی گرنگی ئەم بڕیارەیان کردەوە کە جارێکی دیکە بنەماکانی دارایی گشتی لە هەرێم دادەڕێژێتەوەبە ئاراستەی بە ناوەندییکردنی داهات وخەرجیەکان و بە ناوەندییکردنی مووچە لەسەرتاسەری هەرێم کە کاری لە پێشینەی بێت پێش هەرخەرجیەکی دیکە و پەیڕەوکردنی یەکسانیی و ژمارەی دانیشتووان بۆ خەرجیەکان (جگە لە مووچە) نەک پەیڕەوکردنی دابەشکردنیڕێژەکاریی لە سەر ئاستی داهاتی پارێزگا.

ئەنجومەنی وەزیران سەرجەم وەزیرەکانی ڕاسپارد لە ئێستاوە پلانی جێبەجێکردنی بڕگەکانی ئەم بڕیارە دابڕێژن و بۆ زەمانەتیجێبەجێکردنی بڕیارەکەش، بۆردێکی باڵای پشتیوانی پێکهێنرا بۆ ئاسانکاریی و لابردنی بەربەست وئاستەنگەکان.

لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا، ڕەشنووسی پڕۆژە یاسای وەزارەتی تەندروستی لە هەرێمی کوردستان لەلایەن ڤالا فەرید وەزیری هەرێم بۆکاروباری پەرلەمان خرایەڕوو. ئامانج لەم پڕۆژە یاسایە بەرزکردنەوەی ئاستی دامەزراوە تەندروستییە گشتییەکان و خزمەتگوزارییەکانیانە،ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا کە دەرفەت بدرێت بە ئەنجومەنی وەزارەتی تەندروستی و بەڕێوەبەرانی گشتی تەندروستی لە پارێزگا و ئیدارەسەربەخۆکان کە لە هەمانکاتدا ئەندامی ئەنجومەنی وەزارەتن دوا خستنەڕووی بۆ بکەن ، تا ئامادە بکرێت بۆ دەنگدانی کۆتایی لەکۆبونەوەکانی داهاتووی ئەنجومەنی وەزیران.