پەرەگراف
پاش پێنج ڕۆژ لە گفتوگۆی بەردەوام و ململانێی توندی نێوان فراكسیۆن و پێكهاتەكان، پەرلەمانی عێراق بەرەبەیانی ئەمڕۆ پرۆژەیاسای بوودجەی بۆ سێ ساڵ پەسەند كرد. بەشێك لەو بڕگانەی پەیوەست بوون بە كورد لەنێویشیاندا پاشەكەوتی مووچە، ڕەت كرانەوە، هەندێكیش پەسەند كران. نەوەی نوێ دەڵێت "پارتی و یەكێتی بە ڕێككەوتن لەگەڵ هەندێك لایەنەی دیكە، شكستیان بە جێگیركردنی بڕگەی گێڕانەوەی پاشەكەوتی مووچە هێنا".
پرۆژەیاساكە بۆ ساڵەكانی 2023، 2024 و 2025ـە، بڕی ئەو پارەیەی بۆ بودجە تەرخان كراوە بۆ ساڵێك، نزیكەی 199 تریلیۆن دینارە و پشكی هەرێمی كوردستان بە لەسەدا 12.6% دیاری كراوە و ١٦ تریلیۆن دینار دەكات.
لە كاتژمێرەكانی كۆتایی دانیشتنەكەی پەرلەمان لە بەرەبەیانی ئەمڕۆدا، ئەو بڕگە و پێشنیازانەی لەلایەن فراكسیۆن و پێكهاتە جیاوازەكانەوە ئاراستەی سەرۆكایەتیی پەرلەمانی عێراق كرابوون، خرانە دەنگدانەوە.
بڕگەی پەیوەست بە گێڕانەوەی لەسەدا 12ی پاشەكەوتی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم كە لەلایەن فراكسیۆنەكانی پارتی، یەكێتی، یەكگرتوو و كۆمەڵەوە پێشكەش كرابوو، لە كۆتاییدا خرایە دەنگدانەوە و لەناو ناڕەزایەتیی بەشێكی زۆر لە پەرلەمانتاراندا دەنگی لەسەر درا، بەڵام دەنگی پێویستی نەهێنا و ڕەت كرایەوە.
سۆران عومەر، ئەندامی پەرلەمانی عێراق، ڕایگەیاند "لەگەڵ باسی هەرێمی كوردستان و گەڕانەوەی پاشەكەوت كرا، بەبێ ئەوەی بزانن ئەو بڕگەیە هیچ بارگرانییەك لەسەر حكومەتی عێراقی دروست ناكات، زۆر بە توندی دژی وەستانەوە، بە جۆرێك كە وتیان هیچ شتێك بە ناوی هەرێمەوە قبووڵ ناكەین".
لەو بڕگەیەدا داوا كرابوو كە ئەو زیادەیەكی لە پارەی فرۆشتنی نەوت نەوت كە بە 70 دۆلار خەوڵێندراوە، بە تایبەت كە لەسەدا 30ی پشكی هەرێمە، پاشەكەوتی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بە ڕێژەی لەسەدا 12ی مووچەكانیان بۆ هەر مانگێك بدرێتەوە تا پاشەكەوتەكە تەواو دەبێت.
فراكسیۆنی نەوەی نوێ پاڵپشتیی لەو بڕگەیە نەكرد و جەختی لەوە دەكردەوە كە ئەو بڕگەیەی پێشتر لەلایەن لیژنەی داراییەوە زیاد كرابوو و دانەوەی پاشەكەوتی مووچەی بە ڕێژەی لەسەدا 10 دەخستە ئەستۆی حكومەتی هەرێم، بخرێتە دەنگدانەوە، بەڵام ئەو بڕگەیە بە ڕێككەوتنی سیاسی لابرابوو، ھەرچەندە سروە عەبدولواحید سەرۆکی فراکسیۆنەکە خوێندییەوە بەڵام پەرلەمانتاران دژی وەستانەوەو ڕەتکرایەوە.
فراكسیۆنی نەوەی نوێ دەڵێت "وەكوو پیشەی هەمیشەییان، پارتی و یەكێتی جارێكی تر و لە دژی دەستكەوتێكی تر بۆ خەڵكی كوردستان، لەگەڵ هەندێك لایەنی عێراقی بە ڕێككەوتنێكی پێشوەختە، شكستیان بە جێگیركردنی بڕگەی گێڕانەوەی پاشەكەوتی مووچە هێنا، بەخستنە ڕووی پێشنیازێكی تر كە گەڕانەوەی پاشەكەوتیان خستبووە سەر حكومەتی عێراق".
فراكسیۆنی یەكگرتوویش دەڵێت "بە خاڵی پەیڕەوی نایاساییبوونی لادانـی بڕگەی پاشەكەوت، لە دادگای فیدڕاڵـی سكاڵا دژی لابردنی تۆمار دەكات".
بڕگەیەكی دیكەی كورد كە ڕەتكرایەوە، گواستنەوەی ڕاژەی مامۆستایانی خوێندنی كوردی لە كەركووك و ناوچەكانی دیكەی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم بوو بۆ سەر حكومەتی فیدراڵی.
سۆران عومەر وتی "كاتێك سەرۆكی پەرلەمان بڕگەكەی خوێندەوە، زۆر بەلامانەوە سەیر بوو كە بەشێك لە پەرلەمانتاران چوونە سەر كورسیی دانیشتنەكان و وتیان قبووڵمان نییە بخوێنرێتەوە و دەنگی پێ بدرێت".
یەكێك لە دەستكەوتەكان بۆ كورد، دەنگدان بوو بە دامەزراندنی كارمەندانی كۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق لە هەرێمی كوردستان، كە ژمارەیان زیاتر لە سێ هەزار كارمەندە چەند ساڵە فراكسیۆنە جیاوازەكان كاری لەسەر دەكەن، لە كۆبوونەوەكەی بەرەبەیانی ئەمڕۆ پەرلەمانی عێراقدا ئەو بڕگەیە پەسەند كرا.