پەرەگراف
عادل عەبدولمەهدی، سەرۆك وەزیرانی عێراق، باس لە كەسایەتی نەوشیروان مستەفا دەكات و بە "ڕاست، مەبدەئی‌و بیرمەند" ناوی دەبات.
سەرۆك وەزیرانی ئێستای عێراق لە ناوەڕاستی ساڵانی حەفتای سەدەی ڕابردوو كاتێك ئۆپۆزسیۆنی عێراق بووە ئاشنای نەوشیروان مستەفا بووەو لەو كاتەوە پەیوەندییان بەردەوام بووە.
عادل عەبدولمەهدی ستایشی نەوشیروان مستەفا دەكات بۆ دامەزراندنی بزووتنەوەی گۆڕان‌و دەڵێت "ئەو دەیتوانی چەندین دەستكەوتی سیاسی بەدەستبهێنێت، بەڵام ئەو بنكەیەكی جەماوەری گەورەی دروستكرد كە كوردستان پێویستی پێیەتی، ڕێكدەكەویت یان جیاواز دەبیت لەگەڵ گۆڕان ئەوە بابەتێكە، بەڵام گۆڕان بوەتە پێویستیی بۆ بونی دەنگ و ڕەنگی جیاواز لە هەرێمی كوردستاندا".
ئەو وتانەی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە چوارچێوەی بابەتێكیدا هاتووە كە میدیاكانی سەربە بزووتنەوەی گۆڕان لە دووەم ساڵیادی كۆچی دوایی نەوشیروان مستەفادا بڵاویان كردووەو تێیدا عادل عەبدولمەهدی دەربارەی نەوشیروان مستەفا دەدوێت‌و ڕای خۆی بەمجۆرە لەبارەیەوە دەخاتەڕوو:
مێژوی دیدارەكانمان دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1975
دیدارەكان سەرەتا لە ساڵی (1975)دا بون، بەزۆریش لە دوای هەرەسهێنانی شۆڕشی كوردی بون، واتە دوای نسكۆی شۆڕشی كوردی و هاتنی شەڕكەران و تێكۆشەرانی كورد بۆ سوریا. دیدارەكان لە سوریا بەڕێوەدەچون، لەو ڕۆژانەدا یەكێتی نیشتیمانی كوردستان دامەزرا مام جەلال لەگەڵ كاك نەوشیروان ڕەحمەتی خوایان لێ بێت، و لەگەڵ سەرجەم برایانی ئازیزی تر، دوای پێكهێنانی یەكێتی نیشتیمانی دیدار و كۆبونەوەكانمان درێژەیان هەبو، لەسەرجەم كایەكانی كاری ئۆپۆزسیۆنی عێراقیداو لە تەواوی كۆنگرەكانی، یەكتر بینینمان هەبو لەگەڵ برامان كاك نەوشیروان مستەفا.
لە دوای گۆڕانكارییەكانی (2003)، كاك نەوشیروان لەهەندێ كاتدا نوێنەرایەتی یەكێتی و مام جەلالی دەكرد لە ئەنجومەنی حوكمدا، لەو كاتانەشدا یەكترمان دەبینی، لە میانی ئەو جەنگە ناوخۆییەدا لە ساڵانی (1994 تا 1996) لەهەرێمی كوردستان ڕویدا، كۆبونەوەو دیداری زۆرمان هەبو، ئێمە لەو كاتەدا لە ئەنجومەنی باڵا نێوەندگیریمان دەكردو منیش بەرپرسی لقی كوردستانی ئەنجومەنی باڵای ئیسلامی و نوێنەری بەڕێز محەمەد باقر حەكیم بوم لە كوردستان، بۆیە كە سەردانم دەكرد دەچومە ماڵی خوالێخۆشبو نەوشیروان مستەفا.
ماڵەكەیم زۆر بە باشی لە بیرە، خانویەكی زۆر سادە لەسەر بەرزاییەك دروستكرابو ئێمە لە ژورێكی سادە دادەنیشتین، كۆمەڵێك پەلەوەر لە حەوشەی ماڵەكەیدا هەبو، ئەوەشم لە بیرە كە كتێبخانەیەكی زۆر باشی هەبو، بەڕاستی زۆر ئاسودە بوم لە گفتوگۆكاندا، ڕای جیاواز یان هاودەنگ دەبوین لەسەر بابەتێك. پەیوەندییەكانمان بەردەوام زۆر بەهێز بو، لەسەردەمی شەڕی ناوخۆدا گفتوگۆ و ڕاگۆڕینەوەی زۆرمان هەبو لەبارەی چۆنێتی ڕاگرتنی ئەو شەڕەو گەیشتن بە ئەنجامێك.
لە ساڵی (1978)دا لەكاتی دامەزراندنی بنكە سەرەتاییەكاندا لە كوردستان لە ناوچەی ناوزەنگ، سنورەكانمان بڕی لە توركیاوە دواتریش لە ئێرانەوە، عومەر مستەفا(عومەردەبابە)، كەمال خۆشناو، فوئاد مەعسوم و د.خدری برای فوئاد مەعسوم و من، لە شاری سنەوە سنورەكانمان بڕی بۆ ناوخۆی عێراق.
ئەوكاتە شۆڕشی ئیسلامی لە ئێران هەڵگیرسابو، كاتێك گەیشتینە بنكەكە نەوشیروان مستەفاش لەوێبو، هەریەكە لە نەوشیروان مستەفاو عادل موراد و كۆمەڵێك برای تر بون، هەندێك وێنەی ئەوكاتەمان هەیە، هەندێكیانم بڵاوكردوەتەوە لە فەیسبوك كە لە ژورێكدا لەگەڵ برام كاك نەوشیروانین، منیش جلوبەرگی كوردیم لەبەردایەو وێنەكان هەن و عومەر شێخ موس-یشمان لەگەڵ بو.
مێژو پڕەو هەمو ئەو مێژوە كارمان كردوە كە لەساڵانی حەفتاكانەوە دەست پێدەكات تا كاتی كۆچكردنی خوالێخۆشبو، تەنانەت پێش سەفەركردنی بۆ لەندەن، كۆبونەوەیەكی دورودرێژم لەگەڵ خوالێخۆشبو ئەنجامدا لەبارەگای بزوتنەوەی گۆڕان.
لەڕاستیدا هەمو ئەو ڕۆژانە پڕبون لە ڕوداو و یادەوەری و چالاكی زۆر، لە سەرەتای دامەزراندنی یەكێتیدا ئێمە هاوكارییەكی زۆری یەكێتیمان كرد، ئێمە چەندین ڕێكخستنمان هەبو لەناوەوەی عێراق، بۆ نمونە یەكەم چاپخانە كە یەكێتی هێنای بۆ ناو عێراق من لە بەیروت بۆم كڕین، یەكەم وێستگە كە هات بۆ یەكێتی بۆ ماوەیەك لە ماڵەكەی مندا بو لە دیمەشق، كاتێك هێزەكانی بەرپەرچدانەوە چونە لوبنان، چەندین جار پێكەوە چوین بۆ كاركردن، من و مام جەلال چەكێكی زۆرمان كۆكردەوەو ڕەوانەی قامیشلیمان كرد، لەوێشەوە بەرەو توركیا ڕەوانە كران و دواتریش گەیەنرانە دەستی بنكەكانی پێشمەرگە لە ناوخۆی عێراق.
بڵاوكردنەوەی یەكەم نوسراو و بڵاوكراوەكانی یەكێتی، ئێمە هاوكارییەكی زۆرمان دەكردن بۆ گەیاندنی بە شوێنی مەبەست، بەتایبەت بڵاوكراوەكانی كۆمەڵە بۆ ناوچە جیا جیاكانی عێراق.
دوای جێگیربونی دۆخی یەكێتی لە كوردستان، ئەوكاتە من كرامە بەرپرسی ئەنجومەنی باڵا لە كوردستان، ئەوكاتە بەناوی ئەنجومەنی باڵاو ڕێكخراوی بەدرەوە دەجوڵاینەوە، چەندین چەكدارمان هەبو لە ڕێكخراوی بەدر كە لە ناوچەی قەرەداغ جێگیر بون، تائێستاش گۆڕستانی شەهیدەكانمان لەوێن و لە چەند شوێنێكی كوردستان بونیان ماوە. لەوێ یەكێتی نیشتیمانی زۆر بە تەواوی ئێمەی لە خۆگرت.
"گەورەترین پشتوپەناو هاوكارمان بو"
نەوشیروان مستەفا گەورەترین پشتوپەناو هاوكارمان بو، ئێمە لە زۆربەی كاروبارەكاندا پەنامان بۆ دەبرد بۆ هاوكاریكردن و پشتیوانی كردنمان، لەو ڕۆژانەدا گرنگترین شت پارێزگاریكردن بو لە خۆت، لەگەڵ بەهێزكردنی توانا سەربازییەكان و چۆنێتی سەرقاڵ كردنی ڕژێم، هەروەها چۆنێتی بەهێزكردنی پەیوەندییەكانی نێوان هێزە ئۆپۆزسیۆنەكان و بەرەنگاربونەوەی ڕژێم، بۆیە كاركردن زۆر گران بون.
نەوشیروان مستەفا یەكێك بو لەو پیاوە كەم و سەرەكییانەی كە بە پەنجەكانی دەست دەژمێردران، لە بنیاتنانی ئەو كارانە لە ڕوی فكری و خەباتگێڕییەوە، پیاوێكی زۆر سادەو مەیدانی بو، بەڵام خاوەنی فكرێكی پێشكەوتنخواز بو، من كوردی بە باشی نازانم، بەڵام چەندین جار لە مام جەلالم بیستوە كە باشترین قەڵەم لە كوردستاندا نەوشیروان مستەفایە، بەڕاستی ئەو نوێنەری مام جەلال بو، كاتێك ئەو ئامادە نەبوایە دو كەس ئامادە بون، نەوشیروان مستەفا و عادل موراد.
ڕۆڵی نەوشیروان مستەفا بۆ ئەوەی ڕون بێت بۆ مێژو ئەو هەمیشە ڕۆڵێكی بەهێزی دەبینی، لە چەندین كار هێزی توند ڕۆڵ نابینێت، بەڵام لە چەندین كاتی تردا ڕۆڵی سەرەكی دەگێڕێت، بۆیە خوالێخۆشبو كاك نەوشیروان پیاوی فكرو ئایدۆلۆژیا بو، بۆ زانیاریش هاوكاری نێوان (25) ئەندامەكە پەیوەندییەكی باڵا بو، بەڵام هیچ كەسێك دەستبەرداری داواكارییەكانی نابێت و پێویستی بە نەرمنواندنێكی زۆر هەیە، بۆیە ئامادەی چەند كۆبونەوەیەكی سەرەتا بو، هەمیشە گوزارشتی لە دیدێكی ڕاست و ڕەوان دەكرد.
ئەو هەمیشە بەرگری لە دید و بۆچونەكانی خۆی دەكرد، زۆر سەرقاڵی كاروباری كۆمەڵەو یەكێتی بو، بۆیە گەڕایەوە بۆ هەرێمی كوردستان، ئەو ڕۆڵی زۆر گەورەی بینی، هەمیشە بەشدارییەكانی گرنگ و پێویست بون و ناوەڕۆكەكانی لە ئاستێكی باڵادا بون، قسەكانی ئەو تەنها بۆ دەست بەرز كردنەوە نەبون تەنها بۆ ئەوەی قسە بكات، هەمیشە كۆمەڵێك دەستەواژەی گرنگی دەوروژاند، ئیتر هاوڕای بویتایە یان نا كێشە نەبو بە لایەوە، بەڵام بابەتی زۆر هەستیار و گرنگ و ورد بون و جێگەی سەرنج بون، هەروەها زۆر ڕاشكاوانە قسەی دەكردو هیچ كێشەیەكی نەبو لەگەڵ بەرامبەرەكانی، وەكو عەرەب دەڵێت، كێشەی نەبو تۆ هاوڕای بی یان هاوڕای و هاوڕێی نەبی، ئەو قسەی خۆی دەكردو باوەڕو بۆچونی چۆن بوایە قسەی لەبارەوە دەكردو كێشەی نەبو.
"ڕاست‌و مەبدەئی‌و بیرمەند بو"
من تێبینی ئەوەم كردبو لەم ساڵانەی دواییدا، جۆرێك لە نەرمونیانی پێوە دیاربو، واتە ڕێكخراوێكی ئەبرد بەڕێوە كە ئەو سەرۆكی بو، لەگەڵ لایەنەكانی تریش هەڵوێستی هێواش و ئارام بو، لەگەڵ نەرمونیانەكەی زۆر دبلۆماسیانە مامەڵەی دەكرد، ئیتر ئێمە ئاوا بوین، نەوشیروان مستەفا لەو سەركردە گرنگانە بو لە خەبات و مێژوی كوردستان و عێراقدا، پێمخۆشە كە كتێب و نوسین و دیدگاكانی بڵاودەكرێنەوە. بۆ ئەوەی نەوەكانی داهاتو ئەزمونەكانی پێشو فێر بن و لێی تێبگەن.
نەوشیروان مستەفا پیاوێكی ڕاست و مەبدەئی بو، مەبدەئی و واقعی، ئەو ڕاستیەشی لەسەر ئەو بنەمایە بو كە ئەو پیاوێكی بیرمەند بو، هەمیشە بیر دەكاتەوە دەیەوێت ئەوەی پێیەتی بیگەیەنێت، هەروەك چۆن پێغەمبەرەكان كە پەیامیان بۆ دەهات پێویست بو بیگەیەننە خەڵك، ئەویش لەسەر ڕێگایەكی ڕاست بو لەژیانیدا و كەسێكی سادە بو، ئەو سادەییەی زۆر هەستی پێدەكرا، ڕاست بو لە فكرەكانی خۆیدا.
كاك نەوشیروان قورسترین ئەركەكانی گرتە خۆی، لەسەردەمی ڕژێمدا، ئەركی شەڕكردن و خەباتی چەكداری پڕ لە مەترسی گرتەئەستۆ، چونكە ئەو پیاوی بیروباوەڕ و مەبدەئی بو.
دواتریش كاتێك گۆڕانكاری ڕویداو بزوتنەوەی گۆڕان دروست بو، لەسەر مەبدەئیەت بەردەوام بو، ئەو دەیتوانی چەندین دەستكەوتی سیاسی بەدەستبهێنێت، بەڵام ئەو بنكەیەكی جەماوەری گەورەی دروستكرد كە كوردستان پێویستی پێیەتی، ڕێكدەكەویت یان جیاواز دەبیت لەگەڵ گۆڕان ئەوە بابەتێكە، بەڵام گۆڕان بوەتە پێویستیی بۆ بونی دەنگ و ڕەنگی جیاواز لە هەرێمی كوردستاندا.