دەوڵەمەندیی نهێنیی گەشەی وڵاتانە. بەودیودا، هەر دەوڵەمەندییە وەك هۆكاری هەژاریی سەیر ئەكرێت. لەم نێوەندەدا، سروشت، یان بەخت، جارێك وەك بەخشندە و جارێكی تر وەك تاوانبار ناسراوە. ئەم جۆرە دەوڵەمەندییە سروشتییە/بۆماوەییە كرۆكی باسەكەمە.
دەرفەتی یەكەمی پێشكەوتنی هەندێك لە وڵاتان(بۆ نمونە خاوەنی نەوت و گازی سروشتیی)، بەچەشنی هەندێك لە تاكەكان كە تەندروست لە دایكبون یان دەوڵەمەندییان بە میرات بۆ ماوەتەوە، وەك دیاریی سروشت سەیردەكرێت. ئەم وڵات/تاكانە وەك خوداپێداو وەسفكراون.
لە ڕوویەكی ترەوە، ئەوە هەر دەوڵەمەندییە سەرچاوەی ئاژاوە و فەسادە. وڵاتی دەوڵەمەند بە نەوت و گازی سروشتیی، بەچەشنی كەسێك كە بە میرات موڵكی بۆماوەتەوە، پتر وڵاتێكە لەسەر داهاتی نەوت ئەژی. لە كاتی بوژانەوەی داهاتی نەوتدا، ئەوان پشت بە هەناردەی یەك كاڵا دەبەستن كە نەوتە. لە زۆربەی ئەزمونەكانی ئەم جۆرە وڵاتانەدا، داهاتی نەوت و خەرجیی بەلێشاو نرخی دراوی ناوخۆ بەرزدەكاتەوە، هاوردە بەهێزدەكات لەسەر حسابی خنكاندنی تەواوی ئەو سێكتەرانەی پێشتر بەشداربون لە بەرهەمهێنانی كاڵا و خزمەتگوزاریی هەناردە (جگە لە هەناردەی نەوت). توانای بەرهەمهێنان لەناوخۆشدا لاوازدەكات مادام خواست ڕوودەكاتە كاڵای بیانیی، نەخۆشییەك كە بە "نەخۆشیی هۆڵەندیی" ناسراوە.
خەرجیی بەلێشاو مانای كەمبونەوەی پاشەكەوت، لەمیشەوە وەبەرهێنان لاوازدەبێت. ئەو گوشارەی دەكەوێتە ئەستۆی بەرهەمهێنان لەناوخۆدا، بەكاربردن توشی نەزیف دەكات. نەزیفی بەكاربردن شتێكە تەنانەت لە زانستی ئابورییشدا نەهیی لێكراوە.
وەك وتم، نەخۆشیی هۆڵەندیی یەكێكە لە ئاكامەكانی سامانی سروشتیی. لەسەر ئاستی تاك، ئەم نەخۆشییە ئەوەیە كە تۆ خەونی بەشدارییكردنت لە دروستكردنی كاڵا نییە (نوسین بێت، هونەر بێت، یان هەر شتێكی تر)، بۆت گرنگ نییە شتێك بەرهەمبهێنیت و هەناردەی دەرەوەی خۆتی بكەیت، بەڵكو داهاتێكت هەیە و خەرجی دەكەیت و كاڵا هاوردە دەكەیت، دەیخۆیت و دەڕۆیت.
بە وتەی كۆمەڵناسی پۆڵەندیی زیگمۆند باومان، گواستنەوە لە كۆمەڵگەی بەرهەمهێنانەوە بۆ كۆمەڵگەی بەكاربەر دەستكاریی مانای دیاردەكانیش دەكات، لەوانە هەژاریی: هەژار چیتر ئەوە نییە كە بێئیشە، بەڵكو ئەوەیە كە توانای بەكاربردنی نییە. لە كۆمەڵگەی بەرهەمهێناندا، ئیتیكی كار ئەوەبوو بێكار نەبیت و ئابڕوچون ئەوە بوو بەشداریی پڕۆسەی بەرهەمهێنان نەبیت. لە كۆمەڵگەی بەكاربەردا كە نزیكەی بیست ساڵێكە زاڵە، بەكاربەر دەیەوێت ئیش بكات تا بەكاربەرێكی چالاك بێت، بێئیشییش كێشەیەكی گەورە نییە بەمەرجێك بتوانێت بەردەوام سەردانی بازاڕەكان بكات و زۆربەی جار بەدەستی خاڵیی نەگەڕێتەوە ماڵەوە. واتە بەشداریی ئەوەیە تۆ بەردەوام كات و وزە و پارەكانت خەرج بكەیت، نەك وەبەرهێنانی پێوە بكەیت. بەكاربەر بەردەوام دەستی لە مەسڕەفدا دەبێت، گرنگ نییە بۆی، وەك مەخلوقێك شتێكی نوێ بهێنێتەبوون. موڵكێك كە بە میراتیی دەمێنێتەوە دەشێت ئەم ئارەزووە تێر بكات، گرنگ نییە بەشێوەیەكی كاتییش بێت مادام مرۆڤ خۆی غەرقی پڕۆژەی كاتیی و ڕۆژانەیە.
ئایا ئەم نەخۆشییە لەسەر ئاستی تاك و كۆ چارەسەری هەیە؟ وەڵامی بەشێك لە پسپۆڕانی ئابوریی "بەڵێ"یە. بەڵام بۆ ئەوەی خوێنەر بە درێژدادڕیی بێزار نەكەم، باسەكە دەپچرم و بە ڕستەیەك كۆتایی پێدەهێنم: ئەگەر دەمودەست داهاتی نەوت خورا، ئەوا تەنانەت مافی جیلەكانی ئایندەش خوراوە.