"سەیرە، هەمو گلەیی لە بێ پارەیی بزوتنەوەكە ئەكەن، كە یەكێكیش پارەمان بۆ پەیدا ئەكات ئەو هەمو هەرایە ئەنێنەوە"، لەدوا كۆبونەوەی جڤاتی نیشتمانیدا، رێكخەری گشتی بەم قسەیە ویستی كۆتایی بەو مشتومڕە بهێنێ كە لەسەر (دانانی وەزیری كۆچ‌و كۆچبەرانی پێشو لە لیژنەی هەڵسەنگاندنی كاندیدەكان) گەرم ببو. هەندێ ناڕازی‌و هەندێ بەتوندی بەرگرییان دەكرد، تا گوێبیستی ئەو قسەیەی رێكخەری گشتی نەبوم، وام دانابو، قسە لەسەر ئەو مەسەلەیە نەكەم، ئەو مەشهورە بەوەی كە لە كۆبونەوەكاندا، بە قەدەر هەمو ئەندامانی جڤات قسە ئەكات. لەگەڵیا بیری كۆبونەوەیەكم كەوتەوە لە بەهاری ساڵی 2017دا رۆژانی پێنج شەممان ئەم گروپەی خانەی راپەڕاندن لەگەڵ رێكخەری ژورەكان ئەیان كرد‌و تیایدا (ئارام شێخ محەمەد) وەك نوێنەرایەتی بەغدا باسی فایلەكەی ئەو تاقانە وەزیرەمانی هێنایە كۆبونەوەكەوە‌و رونی كردەوە كە (عالیە نسەیف) چۆن ئەم مەلەفەی جوڵاندوە‌و لەڕوی یاساییەوە چیتر ئەو ناتوانێ دوای بخات، بڕیاری كۆبونەوەكەشی لەسەر ئەو مەسەلەیە خستە نێوان دو بژاردەوە، یەكەمیان: بچێتە ئەنجومەنی نوێنەران‌و دڵنیای كردینەوە كە
دەرناچێ‌و وەك وشیار زێباری متمانەی لێ وەردەگیرێتەوە، یان ئەوی تریان لەڕێگەی (مالیكی)یەوە بكەوینە سوڵح، چونكە (عالیە) تەنها بەقسەی (مالیكی) دەگیرێت.
وێڕای ناڕەزایی خۆم‌و چەند هاوڕێیەك، بەڵام بژاردەی دوەم بە موبەڕیڕی سومعەی بزوتنەوەكە، بو بە بڕیاری زۆرینەی كۆبونەوەكە.
ئەوكات‌و تا دوا كۆبونەوەی جڤات‌و ئەو قسەیەی رێكخەری گشتی، من نەمزانیبو ئەم مەلەفە شەریك‌و پشتیوانی گەورەی لە بزوتنەوەكەدا هەیە.
بەگێڕانەوەی ئەو قسانە‌و هەڵوەستە لەسەر قسەكەی رێكخەری گشتی، مشتومڕ گەرمتر‌و دوڕدونگی‌و توڕەبونی شەریكەكانی ئەو مەلەفە زیاتر بو، هەمو ئەو حیكایەتانەی لەسەر گۆچانەكەی سەید عومەر دەكرا، لە مێشكمدا هەرەسی هێنا.
(ئاخر هەزاران هاوڕێمان لەو پێناوەدا شەهید بون، هەزاران خێزانمان بێ دەرەتان‌و سەرپەرەشتیار كرد، دواجاریش بەم بزوتنەوەی گۆڕانە، هەزارانمان توشی سزای نانبڕین‌و تا روبەڕوبونەوەی تیرۆر كرد، تەنیا شانازیمان ئەوە بو كە بەردەوامین لە بەگژاچونەوەی گەندەڵی‌و پابەندی ئەو خواست‌و هیوایانەی هاوڕێكانمانین، ئێستا لەبەردەم سەركردایەتیەكەماندا، مەسئولی یەكەم بە ئاشكرا دەڵێ پارەی بۆ پەیدا كردوین، كۆمەڵێك شەریكەپەیداكەریش لە هەراو زەنایەكدا، لە پێشیانەوە ئەندامانی خانەی راپەڕاندن، بەگژما دێنەوە، ئێمە بەڵێنمان ئەوە بو دەستی كۆمەڵێ گەنج بگرین‌و بیانكەین بە سەركردەی دوارۆژی میلەتەكەمان، ئەوەی دەگوزەرێ ئەوەیە، ئەو گەنجانەشیان فێری ناشیرینترین‌و ناجۆرترین شێوازی دزیكردن كردوە.)
هێشتا من لە ناو كۆبونەوەكەدا بوم، رێكخەری گشتی لە دەرەوەی هۆڵەكە‌و لەبەرچاوی چەند كەسێك وتبوی "جارێكی تر ئەم زەلامە بێتە كۆبونەوەی جڤات، من بەشداری ناكەم".
بەیانی رۆژی دواتر، بڕیاری دورخستنەوەی من، بە شەفەیی‌و عەشایەری، بە تەلەفزیۆنەكەی كۆمپانیای وشە ئەدەن. لەژێرەوەش وای بڵاوئەكەنەوە، گوایە من زانیاری كۆبونەوەكەی جڤاتم بە دەزگاكانی راگەیاندن داوە. من پەیوەندییەكی پتەوم لەگەڵ گشت راگەیەندكارەكانی كەناڵە جیاجیاكاندا هەیە، لێرەوە بێمەنەتی خۆم لەوانیش‌و لە گشت دەزگای راگەیاندنەكان رادەگەیەنم، (هەرچی سەبارەت بەو كۆبونەوەیە پێمداون، ئاشكرای بكەن‌و بەناوی منەوە بڵاوی بكەنەوە)، كە روینەداوە. نایشارمەوە لە مەجلیسێكی هاوڕێكانمدا نوكتەیەكم لەسەر "راوێژكارە چینییەكەی رێكخەری گشتی" وت‌و چەند راگەیەندكارێك لەو مەجلیسەدا بوون، كە زۆرجار نوكتە‌و قسەی خۆش لە مەجلیسەكانی رێكخەری گشتییەوە فێربوین.
وەك لە رونكردنەوەی پێشوودا لەسەر ئەو مەسەلەیە بەڵێنم دا، لەسەر سێ خاڵی ناكۆكی نێوانمان درێژە‌و وردەكاری بڵاوبكەمەوە، لێرەوە بەشی یەكەم دەستپێدەكات.
لەجیاتی سەرەتا.. !
هەرسێ مامۆستا (جەلال‌و جەمال‌و سەید عومەر)، سێ ناوی دیاری ئەو مێژوەن كە من كاری سیاسیم تیایدا كردوە، (یەكەمیان ساڵی 87و لە كوختێكی گوندی (بانیمۆرد)و لە مقەڕی تیپی 51ی گەرمیان، دوەمیان ساڵی 91و لە شەڕەكانی بەرگری شاخی ئەزمەڕ، سێهەمیشیان لە 30/12/1991دا) بۆ یەكەمینجار بینیومن، ئەخیر كەسیان هەر ئەو رۆژە دوو بوتڵ ویسكی بەدیاری دامێ بۆ خۆم‌و هاوڕێكانم، تا سەری ساڵی تازەی پێ بەڕێ بكەین، من بە ئەركی وەرگرتنی موچە‌و نەسریەی دەزگای راگەیاندنی (ی ن ك) لە گەڵاڵەی حاجی ئۆمەرانەوە هاتبوم بۆ دەزگای دارایی لە قەلاچۆلان، كە ئەو زاتە مەسئولی یەكەمی بو.
زیاتر لە 30 ساڵە‌و بە قەواڵەیەكی حیزبی، رێكخراوەیی، كۆمەڵایەتی‌و ئەخلاقی بەوانەوە بەندم‌و ئەوانیش دور لە گشت بەهایەك، بەبێ هیچ موبەڕیڕێكی دەستوری، عورفی سیاسی‌و ئیداری، تەنانەت مامۆستایەتیش، سەریان نا بە سەری یەكەوە‌و لە كاردانەوەی دەمەقاڵێی ناو دوا كۆبونەوەی جڤاتی نیشتمانیدا (پێشتریش لە چەندین كۆبونەوەی تردا) زۆریان هێنا‌و تاكلایەنە گشت قەواڵەكانیان بەتاڵكردەوە، بێ ئاگاداركردنەوە، بێ گفتوگۆ‌و لێكۆڵینەوە، بێ مافی بەرگری لەخۆكردن. دەبێ هاوڕێكانی تریان، گۆڕانخوازان‌و خەڵكی تر چ متمانەیەكیان بەم سێكوچكەی خڕە (خانەی راپەڕاندن) بێت ؟ كە گوایە هی بزوتنەوەیەكە بەرگری لە سەروەری یاسا‌و مافی هاوڵاتیان دەكات.
تەنیا سوپاسم بۆ ئەوان ئەوەیە، وایان كرد هەندێ حەقیقەتی خۆیان‌و بزوتنەوەكە لەو سنورە تەسكەی كۆبونەوەی حیزبی بهێنمە دەرەوە (كە پێشتریش لێ بێدەنگ نەبوم) بۆ رایگشتی‌و گۆڕانخوازان بەیان بكەم، گەر وانەبوایە، دەبوایە هەر لە ژوری كۆبونەوەكاندا بیڵێمەوە‌و وام دانابوو لە دوا ساڵەكانی تەمەندا وەك یاداشت بیانگێڕمەوە، ئەوسا هەرگیز گۆڕانخوازان‌و رایگشتی نەیادەبیست.
سێكوچكەی خڕ‌و نەوشیروان مستەفا
هەوڵ‌و تێكۆشان‌و بیری نەوشیروان مستەفا بۆ كاری حیزبی، حوكمڕانی‌و ئایندەی كورد دوای 15 ساڵ بەردەوامی خەباتی شاخ‌و دوای راپەڕین چڕو پڕتر بوەوە، مەسعود بارزانی سەرگەرمی ئاشتكردنەوەی سەرۆك خێڵ‌و جێگیركردنی بنەماڵەكەی، مام جەلالیش ساڵانێك بو چالاكییەكانی خستبوە دەرەوەی وڵات‌و تەنانەت فریای ئامادەكارییەكانی راپەڕین‌و بەشداریكردنیشی نەكەوت. بۆیە نەوشیروان مستەفا وەك كەسی یەكەم لە كایەی سیاسی‌و حوكمڕانیدا دەركەوت، لە (برایم خەلیل)ەوە تا تخوبی (خانەقین) خۆی‌و هاوڕێكانی حوكمیان دەكرد.
خۆپاراستن، ئاشتی كۆمەڵایەتی، ئیستیقراری سیاسی‌و ئابوری‌و ئاوەدانكردنەوەی گوندەكان، پرۆژە‌و بەرنامە‌و گفتوگۆی كۆبونەوەكانی لەگەڵ پێشمەرگە، رێكخستن، كەسایەتی‌و خەڵك بو. هاوشانی ئەوە كاری بۆ كۆنگرەی یەكەمی یەكێتی‌و ئاڵوگۆڕی سەركردایەتی دەكرد، چونكە پێ وابو بەو سەركردایەتییە، ئەو پرۆژە گرنگانە جێبەجێ ناكرێ.
بۆیەكەمجار ململانێ‌و كێشەی دەسەڵات‌و جیاوازییەكان لەنێوان مام جەلال‌و نەوشیروان مستەفادا بە ئاشكرا دەركەوت، هەوادارانی هەردو جوامێر فەرز بون، سەید عومەر وەك سەرۆكی كوتلەی سجن (فەرەیدون عەبدولقادر وازی هێنا بو، كاری بازرگانی دەكرد)، كەوتە تەرەفی مام جەلال‌و دواجار‌و پێش كۆنگرەش هەردو مامۆستا (جەلال‌و جەمال) بەهەمان شێوە، ئیتر لەو ساڵەوە هەتا دروستكردنی رەگ‌و كۆمپانیای وشە، ئەوان فڕیان بەسەر پشتیوانیكردنی بەرنامەی نەوشیروان مستەفاوە نەبوە (روداوەكانی ئەو ساڵانەش چیرۆكێكی درێژە، تەمەن دەرفەت بدات بڵاوی دەكەمەوە).
دوای دروستبونی كۆمپانیای وشە‌و لە كۆبونەوەیەكی مەكتەبی سیاسی یەكێتیدا، كۆسرەت رەسوڵ عەلی كە سەرپەرەشتی كۆبونەوەكەی دەكرد، پرۆژەیەكی بۆ چاكسازی پێشكەش كرد (مەحزەرەكەی ماوە، من لە كۆبونەوەكەدا بوم).
خاڵی یەكەم: نابێ هیچ مەسئولێك خزمی دەرەجە یەكی بۆ هیچ پۆستێك كاندید بكا.
خاڵی دوەم: نابێ هیچ مەسئولێك خزمی دەرەجە یەكی لە مقاولات‌و كۆمپانیا‌و تەندەردا بەشدار بێ.
خاڵی سێیەم: نابێ هیچ مەسئولێك بەسەر كادرو پێشمەرگەدا پارە ببەخشێتەوە.
خاڵی چوارەم: ....
سەید عومەر هەڵیدایە‌و وتی:
"راوەستە كاكە.. راوەستە، ئەمانەی تۆ ئەیڵێی كێ كردویەتی ؟! خۆت نەتكردوە ؟! خۆت بە گونیە پارە لە مام جەلال وەرناگریت‌و ئەیبەخشیتەوە ؟!".
لەوەڵامدا كاك كۆسرەت وتی:
"ئیحترامەن بۆ خۆت‌و كۆبونەوەكە وەڵامت نادەمەوە".
ئەرسەلان بایز كە لە شانی راستی كاك كۆسرەت دانیشتبو، لای سەید عومەریش بە "ئەرسۆ" بانگ دەكرا، وتی:
"جەنابی كاك كۆسرەت روخسەت بدە من وەڵامی بدەمەوە".
- كاك عومەر، ئەو پارەیە هەمان ئەو پارەیەیە كە پێشتر مام جەلال بۆ دژایەتیكردنی كاك نەوشیروان ئەیدا بە تۆ ! ئێستا گۆڕیویەتی‌و ئەیدا بە كاك كۆسرەت ! جیاوازیەكە ئەوەیە گونیەكانی تۆ دۆلار بون، ئەوەی كاك كۆسرەت دینارە !
بە پرتە‌و بۆڵە كۆبونەوەكە هەڵگیرا‌و خاڵی چوارەمی پرۆژەكەمان گوێ لێ نەبو.
لە چاوەڕوانی دیدارەكەی مامدا !
شوباتی 2009 پێنج كەس (كۆسرەت رەسوڵ، عوسمان حاجی مەحمود، مستەفا سەید قادر، سەید عومەر، جەلال جەوهەر)بۆ فشاركردن لەسەر مام جەلال‌و بۆ جێبەجێكردنی پرۆژەیەكی چاكسازی‌و ئاشتبونەوەی گشتی‌و گەڕانەوەی نەوشیروان مستەفا، گەیشتنە بنەست‌و ئیستیقالەیان دا، مام جەلال كە پێی وابو، كۆسرەت رەسوڵ سەركردایەتیان ئەكا، پەیوەندی بەردەوامی پێوە دەكرد، بانگی كرد بۆ بەغدا‌و بەدوایدا عوسمان‌و مستەفاشی بانگ كرد، چەند رۆژێك لەوێ مانەوە، هەردو مامۆستا (جەلال‌و سەید عومەر)، نە بانگكران‌و نە پەیوەندیان پێوەكرا، سەید عومەر ئەوەندە لە خەمی سەردان‌و پەیوەندییەكانی مام جەلالدا بو، ئەوەندە ئاگای لە ئیستیقالە‌و پرۆژەكە نەمابو، بیستبوی كە مام جەلال وتویەتی" ئەو دوانە با بڕۆن‌و مستەفا‌و عوسمان چیان دەوێ بۆیان دەكەم". كۆسرەت رەسوڵ پێنشیازی بۆ كردن كە بەو سازشەی مام جەلال رازی بن‌و وەعدی جێبەجێكردنی پرۆژەكەشی لێ وەردەگرین، بەڵام پێشتر هەر پێنجیان رێككەوتنێكی ئەخلاقی‌و مەبدەئییان هەبو كە پێكەوە بڕیار وەربگرن، سەید عومەریش ئیهمالكردنەكەی مام جەلالی بینیبو، پێداگری لەسەر رێكنەكەوتن ئەكرد. مام جەلال تەرحی جێگری سەرۆكی حكومەتی لە جێگەی عیماد ئەحمەد‌و دواتریش سەرۆكایەتی حكومەت لە جێگەی بەرهەم ساڵح بۆ عوسمان كردبو، تەرحێكی هاوشێوەی ئەوەش بۆ مستەفا، بەڵام بەهیچ شێوەیەك هەردو مامۆستاكەی نەخوێندبوەوە، دەمانبیست مام جەلال وتویەتی" ئەو دوانە با بڕۆن لای كاكە نەوەش تێكبدەن".
دوای نیوەڕۆیەك لە ژورەكەی خۆم‌و لە مەكتەبی سیاسی دانیشتبوم، زەنگی تەلەفۆنەكەم لێی دا.
كاك عومەر ئەڵێ هەر ئێستا وەرە بۆ ماڵەوە
ئەوەندەی مەسافەی رێگاكە‌و لە هۆڵی دانیشتنەكەی سەید عومەر‌و بەرامبەر یەكتری خۆم بینیەوە:
- رەزاق مام جەلال داوایكردوە بیبینم، ئەچم، بەڕای تۆ چی پێ بڵێم ؟
- پێداگری لەسەر پرۆژەكەتان بكەن، چەند خاڵێكی بەپەلەی پێ جێ بەجێ بكەن، زۆر گرنگە هەست نەكا تۆ تامەزۆری دیداری ئەوی.
ئەمەی دوایم بۆیە وت، چونكە شاگەشكەییەكی سەیر بە دەموچاوی سەید عومەرەوە دیار بو.
سەعات كەوتە دوای سێی نیوەڕۆ و مەوعیدی دیدار سەعات چوار بو، هەتا چارەك پێش چوار، چوارجار رێبواری سكرتێری بانگ كرد‌و ئەیوت "تەلەفۆنیان نەكرد ؟!"، ئەویش بە "نەخێر" وەڵامی ئەدایەوە. چەند دەیقەیەكی مابو بۆ چوار‌و رێبواری بانگ كردەوە:
- كوڕم تۆ تەلەفۆن بكە، بزانە چی رویداوە، ئەوە مام جەلال نیە لە مەوعیدەكانی دوابكەوێت.
تەلەفۆن لە دەرەوەی هۆڵەكە ئەنجام ئەدرا، بۆیە دوای چەند دەقەیەكی تر‌و رێبوار بە دەموچاوێكی شێواوەوە هاتەژورەوە:
- كاكە، وەڵامیان دایەوە، ئەڵێن مام جەلال لەناو تەیارەدایە‌و بەرەو بەغدا ئەفڕێ.
چەند چركەیەك‌و هەمو ئەو شادمانیەی سەر رووی سەید عومەر بو بە تاس‌و بێدەنگی، كپبونی من‌و راوەستانی بەپێوەی رێبوار، وایكردبو بیم‌و شۆكت بە روخساری دیوار‌و قەنەفەكانیشەوە هەست پێئەكرد.
- رەزاق ئەگەر بچینە لای گۆڕان‌و كاك نەوشیروان، تۆ‌و هاوڕێكانت چەند كەس ئەبن ؟!
بەم قسەیە، بێدەنگی ژورەكەی شكاند، رێبواریش چوە دەرەوە‌و دەرگاكەی لێ داخسین، هەستم ئەكرد گشت شۆك‌و بیم‌و بێدەنگی ژورەكە هاتوەتە ناخی منەوە، وتم:
كاك عومەر، من‌و چەند هاوڕێیەكین، رەنگە پەلەنەكەین، ببین بە 10 كادرو ئەندام مەكتەب.
- قسەیان لەگەڵ بكە‌و خۆتان حازر بكەن.
زیاتر لە ئەمری فەرماندەیەكی سەربازی ئەچو بۆ سەربازەكانی، بۆیە لای منەوە بێ وەڵام تێپەڕی. دوای چەند چركەیەك بێدەنگی، روخسەتی پرسیارێكم لێ خواست‌و وتم:" دوای ئەم وەڵامە رای خۆم ئەڵێم":
- تۆ مام جەلالت پێ باشە یان كاك نەوشیروان ؟
هەرزو پەشمان بومەوە لەوەی پرسیارێكی سادە‌و مناڵانەم كردبێ، بەڵام بێ سێ‌و دو، وەڵامی دایەوە:
- كاكە مام جەلال بەس نیە گوێت لێ ئەگرێ، خۆ ئەوە هەر گوێشت لێ ناگرێ
لەگەڵ وەڵامەكەیدا، قسەیەكی تریم بیركەوتەوە كە پێش چەند هەفتەیەك‌و لەژورەكەی خۆی پێی وتبوم " مام جەلال لە قوڕ كادر دروستئەكا، ئەم نەوشیروانەش ئاڵتونی بدەرێ ئەیكا بە قوڕ"، وتیشی بەرزانی ئەحمەد كوردە نمونەی ئەوەی مام جەلالە‌و نمونەكەی كاك نەوشیروانیشی لەژێر لێوەوە وت‌و لێی تێنەگەیشتم.
لەوكاتەدا نازانم‌و چۆن‌و چەندین قسەی تری سەیدم لە گاڵتەكردن بە كۆمپانیای وشە‌و رۆژنامەی رۆژنامە‌و ئۆپۆزسیۆنبون‌و.. هتد بەخێرایی بەبیردا هات‌و وتم:
- ئینجا كەوایە كاك عومەر ئێمە بۆ ئەبەیت، ئەوە بڕیارمدا من نەیەم.
رۆژی دوایی‌و هەواڵی پەیوەندیكردنی چوار مەكتەبی سیاسی لە میدیاكاندا، بڵاوكرایەوە.
ماویەتی ...