٧٣ ساڵ لە مێژووی پارتی چۆن هەڵدەسەنگێنیت؟

19-08-2019 08:49

 

پارتی دیموكراتی كوردستان لە ١٦-٨ دا حەفتاو سێهەمین ساڵیادی دامەزراندنی خۆی تێپەڕاند. بەم بۆنەیەوە پیرۆزبایی گەرم ئاراستەی هەموو خوشك و برایانی پارتی دەكەم، لە سەرەوە تاخوارەوەیان، لە كاروباری چاكسازیی ڕاستەقینەی سیاسی و ڕێخراوەیی لە حیزبەكاندا، بۆ دیمكراتیزە و ئاوەدانكردنەوەی هەرێمی كوردستان لەم ساڵانەی داهاتوودا. خۆزگە برایانی پارتی خۆیان دەستپێشخەرییان بكردایە و هەڵسانگاندنێكی بابەتییانەی كاروانی ۷۳ ساڵەی حیزبەكەیان بكردایە، بە باش و خراپی ئیشەكانیانەوە. ئەمە بكەن پارتی قازانج دەكات، نەیكەن بە پێچەوانەوە.

ئەگەر خۆیان خاڵی لاوازی هەڵەكانیان باس بكەن، ئەوە ئەزموونێكی دەوڵەمەندتریان پێ دەبەخشێ و شانسی سەركەوتنیان زیاتر دەكات. من وەكو یەكێ لە سیاسە بەساڵاچووەكانی ئەم وڵاتە كە لە ڕۆژی دامەزراندنی پارتیدا بەر لە ۷۳ ساڵ، تەمەنی ۱۹ ساڵیم تێپەڕاندبوو، لە گێژاوی سیاسەت و حیزبایەتیدا بووم و هەر لەو ڕۆژانەشدا بەیانی دامەزراندنی پارتیم خوێندەوە، كە لە سەرتاوە بە ناوی (ڕزگاری)یەوە بوو، دواتر كردیان بە (حیزبی دیموكراتی كورد)، ڕێگە بە خۆم دەدەم كورتە هەڵسەنگاندێ بۆ مێژووی ئەم ۷۳ ساڵەی پارتی پێشكەش بكەم بە خوێنەران.

پێشەكی دەزانم كە زۆر لە برایانی پارتی پێیان وایە كە ڕق و كینەی شەخسی لە پشتی نووسینەكانمەوە بووە دژ بە پارتی. من نەبووم كە ڕق و كینەی شەخسی پاڵی پێوە نابم بنووسم دژ بە هیچ حیزبێ یان بەرپرسێ، بەر لە ٣٦ ساڵ حشعم جێهیشت و بە درێژایی ئەم ساڵانە وتار و ڕوونكردنەوەم دژ بە كۆچكردوو عەزیز محەمەد و بەرپرسانی حشع نووسیوە و هەر دەشنووسم، چونكە ئەوان بەرپرسیارن لە تێكشكانی حشع لە عێراقدا، بەرپرسیارن لەو بەرە كلكایەتییەی لە حەفتاكاندا گرێیاندا لەگەڵ حیزبی بەعسی فاشی، بەرپرسیارن لە ڕاپێچی شیوعییەكان بۆ دۆخی شەڕی براكوژیی هەرێم لە هەشتاكاندا، چونكە بە ڕەسمی هیچ ئیدانەیەك نەكراون، هەر بە قارەمانانی حشع دەژمێردرێن و بە كردەوەش كۆچكردوو (عەزیز محەمەد)، حشع ی كرد بە قوڕدا و تا ئێستەش برینەكانی خوێنیان لێ دەتكێ. بە هەمان شێوە دەبێ قسە لەسەر سیاسەت و هەڵوێستەكانی حیزبە قەومییەكانیش بكرێن، كە شانسی زێڕینیان بۆ هەڵكەوتووە ۲۸ ساڵ حوكمڕانیی وڵاتەكەیان بن. ئەگەر لێزانانە و دیمكراسییانە حكومیان بكردایە، ئێستە ئەم میللەتە لە حاڵێكی تەواو جیاوازدا دەبوو، بەڵام ئەوەی هەموان دەیبینین، ئەم هەموو كێشە و نەهامەتییەیە كە پاش ۲۸ ساڵ لە حوكمڕانیی حیزبە نەتەوەییەكانی كوردستان، ئەم میللەتە داماوەی تێدا دەژی.

ئاشكرایە كە هەڵەی ئەمڕۆی هەر حیزبێ، بە شێوەیەك لە شێوەكان پێوەندیدارە بە كار و كرداری ڕۆژانی پێشتریەوە، ڕەگ و ڕیشەی ئەم هەڵە گەورە و كوشندانەی دەسەڵاتدارانی هەرێم، لە ٢٨ ساڵی حوكمڕانیاندا، بەڵكو لە ساڵانی پێشتریشدا، دانەبڕدراوە لە كار و كرداری پێشوویان، لەبەر ئەوە بە باشی دەزانم لە ساڵیادی ٧٣ ساڵەی دامەزراندنی پارتیدا، داوا لە پارتی و هەموو حیزبەكانی تریش بكەم كە مێژووی خۆیان هەڵبسەنگێنن و هەڵە و ساتمەكانی ڕابودوویان دەستنیشان بكەن و دەرسی ڕاستەقینەیان لێ وەرگرن.

من بە كورتی لێرەدا ئاماژە بۆ هەڵە گەورە و كوشندەكانی پارتی و هێندێ حیزبی دیكەش دەكەم لە ڕووانگەی خۆمەوە:

یەكەم: لەساڵی ١٩٦١دا پارتی ( كە ئەوكاتە یەك حیزب بوو، بەڵام بوو بوو بە دووباڵ، باڵی سەرۆكی حیزب مستەفا بەرزانی+ باڵی مەكتەبی سیاسی كە برایم ئەحمەد سكرتێری بوو) بە هەردوو باڵەكەیەوە كەوتە یەكەم هەڵەی كوشندەی خۆی كە برێتی بوو لە هەڵگرتنی چەك بۆ ڕووخاندنی ڕژێمی عبدالكریم قاسم و تۆڵەسەندن لە شۆڕشی ١٤ تەموزی ١٩٥٨، ئەم چەك هەڵگرتنەی پارتی برێتی بوو لە كەوتنە نێوداوی هەواڵگری بەریتانی كە ڕێكەوتبوو لەگەڵ هەواڵگری ئەمریكا و ڕژێمی قەومی عبدالناسر و حیزبی بەعسی فاشی عێراق و كۆمەڵێ لە گەورە ئەفسەرانی سوپای عێراق بوو ڕووخاندنی یەكەم دەسەڵاتی نیشتمانی سەربەخۆی عێراق لە مێژووی ئەم وڵاتەدا.

ئەوەی ئەم هەڵەیەی پارتی كاراتر كرد ئەوە بوو كە دواتر پارتی ڕێكەوتنێكی ڕاستەوخۆی لەگەڵ بەعس واژۆكرد سەبارەت بە كودەتای شوباتی ١٩٦٣.

ئەوەی شایەنی باسە مسعود بارزانی لە كتێبەكەی خۆیدا باسی ئەم هەڵەیەی كردووە داوای لێبوردنی كردووە لە قاسمیەكان و میللەتی عێراق، من لەو بڕوایەدام كە ئەگەر پارتی تێهەڵكێشی پڕۆژەی ڕووخاندنی ڕژێمی قاسم نەبوایە شانسی سەركەوتنی ئەوپرۆژەیە زۆر كەمتر دەبوو.

داڕمانی خەباتی چەكداری كورد لە ساڵی 1975دا دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە هەموو كار و باری شۆڕشەكە، لە سیاسی و دارایی و سەربازی و ئیداری و ...هتد چڕكرابوو لەدەستی یەك كەسدا

دووەم:  هەڵەی ئاشبەتاڵی ئازاری ١٩٧٥ كە پارتی لە لووتكەی هێزو توانای خۆیدا، بە درێژایی هەموو مێژووی خۆی، خەباتی چەكداری كورد داڕما لە كوتوپڕێكدا، ئەم شێوەیەش لە داڕمانی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوە كە هەموو كار و باری شۆڕشەكە ، لە سیاسی و دارایی و سەربازی و ئیداری و ...هتد چڕكرابوو لەدەستی یەك كەسدا ( مستەفا بەرزانی ) و ئەو كەسەش ڕیشی خۆی دابوە دەستی شای ئێران، بەیەك وشەی شا كەوتی ( ئیتر یارمەتیتان نادەین) مەلا مستەفا ڕووخاو شۆڕشیش هەمووی لەگەڵیدا ڕووخا، بۆ ئاگاداری لەو كاتەدا– بەقسەی د.محمود عوسمان – سەركردایەتی پارتی خاوەنی ٥٣ ملیۆن دیناری عێراقی بوو كە دەیكردە زێتر لە ١٥٠ ملیون دۆلار.

كە شیوعیەكانی هەرێمیش داوایان لە سەركردایەتی حشع كرد: ( بالوولەی چەكەكانمان وەرگیڕین دژ بە ڕژێمی بەعس و بەرگری لەمافی ڕەوای میللەتەكەمان بكەین)، عزیز محمد و زكی خێری و باقڕ ئیبراهیم وەڵامیان دانەوە : ( دەبێ خۆشحاڵی خۆمان دەربڕین بەسەركەوتنی ڕژێمی پێشكەوتنخوازی بەعس بەسەر جێبی عمیلدا )!!

لە ڕووی ئەخلاقیەوە جورئەتێكی زۆری دەوێ بۆ مرۆڤ كە پاش ٣٥ ساڵ چەكهەڵگرتن و شەڕ دژی سەدام لە پڕ، بەچركەیەك، ڕێكەوێت لەگەڵ ئەو دوژمنە نەگریسە و چەكدارەكانی خۆی بخاتە نێو تانك و زرێپۆشی ئەو دوژمنە

سێیەم:  ئابڕوچوونی ٣١ ئابی ١٩٩٦، نامەوێ زۆر لەسەر ئەم بابەتە بڕۆم، بەڵام لە ڕووی ئەخلاقیەوە جورئەتێكی زۆری دەوێ بۆ مرۆڤ كە پاش ٣٥ ساڵ چەكهەڵگرتن و شەڕ دژی سەدام لە پڕ، بەچركەیەك، ڕێكەوێت لەگەڵ ئەو دوژمنە نەگریسە و چەكدارەكانی خۆی بخاتە نێو تانك و زرێپۆشی ئەو دوژمنە خوێنڕێژە و هێرش بكاتە سەر شاری هەولێر!

وەزیری دەرەوەی ئەمریكا بەنامەیەك داوای لە تاڵەبانی كرد شەڕەكە بوەستێنێ و بگەڕێتەوە جێگای پێشووی. تاڵەبانی ئەوداوایەی ڕەفز كرد

خەتای ئەم قەباحەتە بەتەنیا ناكەوێتە ئەستۆی بارزانی، بەڵكو تاڵەبانیش بەشدارە تێدا، وەزیری دەرەوەی ئەمریكا بەنامەیەك داوای لە تاڵەبانی كرد شەڕەكە بوەستێنێ و بگەڕێتەوە جێگای پێشووی. تاڵەبانی ئەوداوایەی ڕەفز كرد، بەنامەیەك، وتی: ئەمە هەست و خواستی جەماوەرە و ئێمە ناتوانین هیچ بكەین. ئەمجا ئەمریكیەكان، لە ڕێگەی سەرەكوەزیرانی توركیا تانسۆ چیلەرەوە، ئیعازیان دا بە سەدام تایارمەتی مسعود بدات بۆ گرتنی هەولێر. سەدامیش خوا خوای شتێكی وایبوو !!.

چوارەم:  شەڕی برا كوژی

ئەم شەڕە لە نێوان هەردوو باڵەكەی پارتیدا، لە ١٩٦٤وە دەستی پێكرد و هەتا ١٩٩٧ بەردەوامبوو، شەڕی برا كوژی گەورە ترین هەڵەی پارتی و یەكێتی بوو، بوو بە هۆكاری كوشت و بڕی دەیەها هەزار گەنجی كورد، بە هەتیوكردنی دەیەها هەزار منداڵ، سەرگەردانی و دەربەدەری و برسێتی هەزاران خێزان، دروستكردنی دوئیدارەیی، دومیلیشیای حیزبی لە باتی سوپایەكی نیشتمانی، دودەزگای پۆلیس و ئاسایش، دوسیستەمی بانكی ...هتد. لەگەڵ ئەوەش كە شەڕ ٢٢ ساڵە وەستاوە هەتا ئەم چركەیەش ئاسەواری زۆری هەرماوە، دوئیدارەیی هەرماوە بەكردەوە. لێپرسینەوەش لەگەڵ كەس نەكرا لەسەر ئەم هەموو خوێنڕشتن و وێرانكاریە، لەسەر خوێنی ئەو هەمووەكە بە خۆڕایی كوژران.

پێنجەم: ڕیفراندۆمە كارەساتەكەی ئەیلوولی ٢٠١٧

ئێوە، برادەرینە، ئەم ڕیفراندۆمە ناوەختەتان بۆچی كرد؟ ئاخر ئەوەتان لەبیرچوو كە لە ١٩٦١ بوون بە تەڵەی هەواڵگری بەریتانیاوە بە هەڵگرتنی چەك دژی ڕژێمی عبدالكریم قاسم، بوون بە بەشێ لە نەخشەی ئیمپرالیستی – قەومی – بەعسی بۆ ڕووخانی ڕژێمی قاسم و سەرخستنی كودەتا فاشیەكەی شوباتی ١٩٦٣؟ ئەوەتان لە بیرچوو كە پاش دەیەها ساڵ لە خەباتی بزوتنەوەی چەكداری، كورد لە ١٩٨٨ گەیشت بەچی و ئەنفال و كیمیاباران و ڕووخاندی چوار هەزار گوند چی لەم وڵاتە كرد و ئەگەر سەدام ئەو بێ ئەقڵێەی نەكردایە، ئەگەر دەستی بۆ بڤەی كوێت نەبردایە، ئێستەش هەرێم هەر بە دەستی سەدام و عودەییەوە دەبوو؟ دەست درێژی داعش هەلێكی زێڕینی خستە دەستی ئێوە كە چەكدارەكانتان بنێرنە ناوچە كێشە لەسەرەكان كە پێشتر لەدەستی ئیدارەی عێراقدابوو.

ئەمەش وەزعێكی گونجاوی ڕەخساند بۆ جێبەجێكردنی مادەی (١٤٠) لە دەستووری عێراق، ئاخر بۆچی ئەوهەلەتان لە كیسداو كردتانە قوربانی ڕیفراندۆمەكارەساتەكە ؟ بۆچی گوێتان لە هاوار و ڕجا و تكای ئێمەومانانتان نەگرت كە وتمان: ئێستە كاتی ئەو ڕیفراندۆمە ناوەختە نیە، ئەمە بە كارەسات كۆتایی دێت؟ بۆچی گوێتان لە هیچ شەخسێ هیچ حیزبی، هیچ دەولەتی، لە ئەمریكا، ئەوروپا، ڕوسیا، چین، ئێران، توركیا ...هتد ، نەگرت و بەقسەی كەستان نەكرد؟ بە هەموو پێوەرێكی لۆژیكی سەرانی پارتی و یەكێتی و یەكگرتووی ئیسلامی، بەرلەهەموان سەرۆكی پارتی مسعود بەرزانی، بەرپرسیارن لەو هەڵە گەورە كوشندەیە كە هەرگیز برینەكەی ساڕێژناكرێتەوە.

ئێوە دەزانن، برادەرینە، كەباجی زۆر قورسی ئەوهەڵە كوشندەیە كەوتۆتە ئەستۆی میللەتی كورد، ئەستۆی كوردەكانی كركوك و شنگال و مەخمور و خانەقین و هەموو جێگەكانی تریش.. ئێوە كە ئەندازیاری ڕیفراندۆمەكە بوون لەسەر كورسیەكانی خۆتان دانیشتوون و نە بای هێناوە نە باران !!

لە باتی ئەوە بڵێن: ( ئێمە هەڵە بووین، دوای لێبوردن لە میللەتەكەمان دەكەین)، لەباتی بڵێن: ئێمە پاش ئەم هەڵە گەورانەی تێیكەوتین بڕیاری دەستلەكار كێشانەوەمان دا، لەباتی هەمووشتێ كارەساتی ڕیفراندۆم لە دو وشەدا كورتدەكەنەوە، دەڵێن: ( خۆ كفرمان نەكرد، ڕیفراندۆمان كرد )!!.

ئێمە باس لە ٧٣ ساڵەی مێژووی پ . د . ك دەكەین كە، بە ویژدانم مێژوویەكی پڕ لە خەبات و قوربانیە، كە هەزاران قوربانی تێدا دراوە لە شه هید و بریندار و دەربەدەر و ماڵوێران.. بەڵام ئەمە دیوێكی پرسەكەیە . من قسە لەسەر دیوەكەیتری دەكەم: ئایا ئێوە بە پێویستی نازانن پاش تێپەڕاندنی ٧٣ ساڵ لە تەمەنی پارتی، پاش ئەم هەموو سەركەوتن و ژێركەوتنە و تێشكاندنە گەورانە، پاش ئەم ٧٣ ساڵەی كە دەسەڵاتی هەرێمتان تێدا چڕكردووە بە شێوەیەكی زەقی خێڵەكیانەو، لە دەستی بنەماڵەی خۆتاندا، بێگوێدانە ئەوەی كە جیهانی ئەمڕۆ جیهانی گڵۆباڵ و ئینتەرنێتە..هتد، پاش ئەم ٧٣ ساڵە دەتوانن هەڵسەنگاندنێكی زانستیانە و بابەتیانە لە مێژووی حیزبەكەتان بڵاو بكەنەوە؟ دەوێرن باسی ئەو هەموو گەندەڵكاریە بكەن كە لە سەردەمی حوكمڕانی ئێوەدا ڕوویداوە، كێ كردی؟ بۆ ڕێگەی لێنەگیرا؟ كێ سزا درا؟ ئەی بۆ چی لەم ٢٨ ساڵەدا هیچ شەفافیەتێ لە بووجەدا نەبوە ؟ بۆچی كەس نەیزانیوە و تا ئێستەش كەس نازانێ، بە تایبەتی لە فایلی نەوتدا ، چەند بەرهەم هێنراوە و بە چەند فرۆشراوە و پارەكەی كوا ؟.

ئەی لە ٢٨ ساڵی حوكمڕانیدا دەسەڵاتداران چیانكرد بۆ دیموكراتیزەی هەرێم؟ بۆچی دیموكراسی نیە بەتایبەتی لەناوچەی دەسەڵاتی پارتی؟.

ئەی قەرزی پاشەكەوتی مووچە خۆران كەی و چۆن دەدرێتەوە؟

گەلێ پرسیاری دیكەیش هەیە كە ئەم خەڵكە چاوەڕوانی وەڵامن لە برایانی پارتی.

جارێكی تریش لەگەڵ ڕێز و سڵاو بۆ برایانی پارتی لە ٧٣ ساڵیادی حیزبەكەیاندا.