نووسینی: سوركێو محەمەد- سەرنووسەری پەرەگراف
سەرەتای ئەم ساڵ بۆ یەكەمجار لە ژیانمدا ژوری زیندانم بینی‌و بۆ ماوەیەك وەك ڕۆژنامەنووسێك زیندانیی كرام، من لەسەر بابەتێكی ڕۆژنامەوانیی ڕێم كەوتە ئەو ژوورە، بە بەڵگەوە بڵاوم كردبووەوە كە بەرپرسێكی باڵا موڵك‌و ماڵی دەوڵەتی لابووەو دوای تەواوبوونی كارەكەی‌و نەمانی پۆستەكەی نەیگەڕاندبووەوە، ئەو ڕۆژە لە ژوری زیندان ڕۆژنامەنووسێكی دیكەو كوڕێكی گەنجی لێ بوون، چیرۆكی زیندانیكردنی كوڕە گەنجەكە مایەی سەرسوڕمان‌و لەسەر وەستان بوو.
من ماوەیەكی كەم لە زیندانەكە مامەوە كە بەپێی یاسای ڕۆژنامەگەریی نەدەبوو هەر ئەو ژورە ببینم‌و ڕێم تێی بكەوێت، بەڵام دادوەر بە یاسای خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكانی پەیوەندیكردن مامەڵەی لەگەڵ دۆسیەكەم كرد كە بۆ زۆر لە دۆسیەكانی ڕۆژنامەنووسان پەنا بۆ ئەو یاسایە دەبرێت، سەرەتا دادوەر ئامادە نەبوو ماددەكەم بگۆڕێت بە یاسای ڕۆژنامەگەریی، دواتر گۆڕیی‌و بە كەفالەت ئازاد كرام، دۆسیەكەم هێشتا لە دادگایەو كۆتایی نەهاتووە. بەڵام كوڕە گەنجەكە شەوێكی لە زیندان بەسەر برد، بەوپێیەی ئەو ڕۆژنامەنووس نەبوو، ئەویش بە هەمان یاسای خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكانی پەیوەندیكردن‌و تەنها لەسەر كۆمێنتێكی فەیسبووك بە تۆمەتی ناوزڕاندن كە نەك خۆی نەینوسی بوو، بگرە ئەو كەسەشی نەدەناسی كە كۆمێنتەكەی نوسی بوو!
چیرۆكی ئەو گەنجە بەم جۆرە بوو؛ ئەو پاسەوانی بەرپرسێكی باڵابووە، كێشە كەوتووەتە نێوانیان‌و سكاڵای یاساییان لەسەر یەكتریی تۆمار كردووە، ئەم كوڕە گەنجە لە ئەكاونتی خۆی لە فەیسبووك نووسینێكی لەوبارەیەوە بڵاوكردووەتەوە، چەند كەسێك كۆمێنتیان بۆ نووسیوەو یەكێك لەوانە ناوی ئەو بەرپرسەیان "زڕاندووە‌و قسەیان پێوتووە"، ئەو كەسەی كۆمێنتەكەی نووسیوە ئەم كوڕە گەنجە نایناسێت(فرێندی نییە)و نازانێت كێیە.
بەرپرسەكە لەسەر ئەو كۆمێنت‌و جنێودانە ساڵای لەسەر تۆمار كردبوو، كوڕە گەنجەكە لە زیندان پێی گوتم "دادوەر پێی گوتووم نووسین‌و پۆستەكەی تۆ هیچ ناوزڕاندنێكی تێدا نییە، بەڵام ئەو كۆمێنتەی كە جنێوی داوەو ناوزڕاندنی تێدایە بەهۆی پۆستەكەی تۆوە بووەو ئەگەر تۆ ئەو پۆستەت نەكردایە ئەوە ڕووی نەدەدا"، كوڕەكە دەیگوت: من ئەو كەسە ناناسم، كێ ناڵێت بۆ ئەوە ئەو كۆمێنتەی نەنوسیوە من تووشی كێشە بكات؟ بۆ من باجی قسەی كەسێكی دیكە بدەم كە ئاگاداری نیم!
یاسا لە كوردستان بەتایبەت ئەوانەی پەیوەندیدارن بە ماف‌و ئازادییەكانەوە، بەدەر لەوەی كەموكورتی زۆریان تێدایە، هەندێكجاریش لەلایەن دادوەرەكانەوە خراپ بەكار دەهێنرێن، هەندێك لە دادوەرەكان ڕوانینێكی زۆر خراپیان بۆ تۆڕەكۆمەڵایەتییەكان هەیە بەتایبەت فەیسبووك، هەربۆیە تەنانەت بۆ دۆسیەی ڕۆژنامەنووسانیش لەبری یاسای ڕۆژنامەگەریی پەنا بۆ یاسای خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكانی پەیوەندیكردن یاخود یاسای سزادانی عێراقیی دەبەن كە سزای زیندانیكردنیان تێدایە.
ئێستا پڕۆژە یاسایەكی نوێ لە پەرلەمانەو خوێندنەوەی یەكەمی بۆ كراوە، پڕۆژەكە میدیای ئەلیكترۆنی(ماڵپەڕەكان)و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان دەگرێتەوە، هەرچەندە هێشتا لیژنە پەیوەندیدارەكانی پەرلەمان ڕاپۆرتیان لەبارەوە ئامادە نەكردووەو گفتوگۆو خوێندنەوەی دووەمی بۆ نەكراوە تا پەسەند بكرێت‌و ببێتە یاسا، بەڵام پڕۆژەكە ناوەڕۆكێكی مەترسیداری هەیە بە ئاڕاستەی كۆت‌وبەند‌و فشار خستنەسەر ئازادییەكانی تاك بەگشتی‌و ڕۆژنامەنووسان بە تایبەتی.
ئەو پڕۆژەیە نەك كەموكورتییەكانی یاسای ڕۆژنامەگەریی(ژمارە 35ی ساڵی 2007) پڕناكاتەوە، بەڵكو بە ڕیزكردنی كۆمەڵێك چەمك‌و دەستەواژەی لاستیكی‌و هەڵگری فرەماناو خوێندنەوەی جیاواز، مەترسیی دەخاتەسەر ئەو پەراوێزە ئازادییەو ئەو هەناسەیەی لە كوردستان‌و لەناو ڕاگەیاندنی كوردیدا هەیە.
بەپێی ئەم پڕۆژە نوێیە ڕۆژنامەنووسان جگە لە سزای دارایی‌و غەرامەكردن، بە زیندانیكردنیش سزا دەدرێن كە هەتا 15 ساڵ دەڕوات‌و جێگەی ئەوەشی تێدا كراوەتەوە تا ئاستی لەسێدارەدان بڕوات!، ئەمەش پاشەكشەیەكی گەورەیە لە یاسای ڕۆژنامەگەریی كە 13 ساڵ لەمەوبەر دەرچووەو سزای زیندانیكردنی تێدا نییەو تەنها غەرامەی داراییە(هەرچەندە ئەویش بە ڕوونیی تێیدا نییە كە بڵێت ڕۆژنامەنووس نابێت زیندانی بكرێت‌و دەستگیر بكرێت، ئەمەش یەكێكە لە كەموكورتییەكانی یاسای ڕۆژنامەگەریی).
یەكێك لە ماددە مەترسیدارەكانی پڕۆژە نوێیەكە ئەوەیە كە ماددەیەكی یاسای تیرۆری تێكهەڵكێش كردووە‌و بە دەق دەڵێت "لە كاتی بڵاوكردنەوەی مادەیەكی میدیایی دا، كە بەپێی خاڵەكانی (2) و (4)ی "مادەی چوارەم"ی "یاسای ژمارە (3)ی ساڵی 2006 یاسای بەرەنگاربوونەوەی تۆقاندن (تیرۆر) لە هەرێمی كوردستان- عیراق" بە تاوانی تۆقاندن هاتوون و قەدەغەكراون، سەرنووسەری "وێبسایت" و خاوەنی ئەكاونت و لاپەڕەكانی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان، سزاكانی هەمان ئەو یاسایە دەیانگرێتەوە".
ماددەی 4 لە یاسای بەرەنگاربونەوەی تیرۆر، چەند كارێكی بە تاوانی تۆقاندن (تیرۆر) داناوەو سزای زیندانیی بۆ ھەركەسێك دیاریی كردووە كە لە (15) ساڵ تێپەڕنەكات، سزاكان لە ماددەكانی دیكەی ئەو یاسایەدا تا لەسێدارەدانی تێدایە.
بڕگەی دووەمی ماددەی 4 لە یاسای بەرەنگاربونەوەی تیرۆر دەڵێت "نووسراو، چاپەمەنی، كاسێتی تۆماركراو، یان ھاوشێوەی، وێنەی وای لەلابێت یان بەدەست بێنێت كە ھاندان، بە چاك زانین یان پڕوپاگاندە لەخۆبگرێت بۆ ئەنجامدانی تاوانی تیرۆركاری، بە مەبەستی بەخشینەوەی یان بڵاوكردنەوەی".
لە بڕگەی چوارەمی ھەمان ماددەی یاسای بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردا ھاتووە "بە ئەنقەست، هەواڵ، ڕوونكردنەوە، یان پروپاگاندەیەكی تۆقێنەر بڵاوبكاتەوە، هۆیەكانی ڕاگەیاندنی بینراو، بیستراو، خوێنراو و یان ئەلكترۆنی بە هەل وەربگرێ یان بەكاریان بهێنێت، لە ئەنتەرنێت بەیاناتی ئەوتۆ بڵاوبكاتەوە كە ڕاستەوخۆ بگاتە ڕادەی هاندان بۆ ئەنجامدانی تاوانی تیرۆر كاری وەها كە ئاسایشی گشتی بخاتە مەترسییەوە و ترس بخاتە نێو هاوڵاتیان و هەڕەشە لە قەوارەی سیاسیی هەرێم بكات".
وشە ڕیزكراوەكانی ئەو دوو بڕگەیەی یاسای تیرۆر زۆر مەترسیدارن، بواری ئەوەیان هەیە دادوەرەكان كە زۆرینەیان لەژێر هەژموونی حیزبە دەسەڵاتدارەكاندان، بە ویستی خۆیان بە هەرلایەكدا بیانەوێت وەك لاستیك ڕایانبكێشن، بەتایبەت لە وروژاندنی دۆسیە هەستیارەكان‌و پەیوەست بە بەرپرسانی باڵای هەرێم لە لایەن ڕۆژنامەنووسانەوە.
كە دەڵێین ئەو پڕۆژە نوێیە خراپە، مانای وانییە پێویستمان بە یاسایەكی باش نییە، چونكە لە ئێستادا بۆشایی یاسایی هەیە بۆ میدیای ئەلیكترۆنی‌و تۆڕەكۆمەڵایەتییەكان كە ڕوبەرێكی فراوانن بۆ دەربڕینی بیروڕاو كاریگەرییان هەیە لەسەر پرسەكان. باشتروایە یاسای ڕۆژنامەگەریی هەموار بكرێتەوەو ماڵپەڕو تۆڕەكۆمەڵایەتییەكان بچنە ژێرباری ئەو یاسایەو كەموكورتییەكانی چاك بكرێن، بە ئاڕاستەی پاراستنی ماف‌و ئازادییەكانی تاك بەگشتی‌و ڕۆژنامەنووسان بە تایبەتی، تا یاسا ڕۆڵی هەبێت لە فراوانتركردنی پانتایی ئازادیی‌و ڕەخنەگرتن بەتایبەت لە تۆڕەكۆمەڵایەتییەكان، نەك بە پێچەوانەوە.