17ی شوبات لە دیدی كتێبی وێرانەخاكی شۆڕشگێڕانی (فاروق ڕەفیق)دا

16-02-2021 07:15

نووسینی: نزار محەمەد، یەكێك لە ڕێكخەرانی خۆپیشاندانەكەی 17ی شوباتی 2011

لە ساڵیادی خۆپیشاندانەكانی (17)ی شوباتدا، بە پێویستمان زانی ئێستێك لەسەر كتێبی وێرانە خاكی شۆڕشگێڕانی بەڕێز د. فاروق ڕەفیق بكەین، كە تایبەتە بە خۆپیشاندانەكانی (17)ی شوبات. ناكرێت كتێبێكی (580) پەڕەیی خوێندنەوەی تەواوی بۆ بكرێت بەلایەنی كەمەوە لە ئێستادا، بەڵام ئەم سێ خاڵەمان زۆر بە پێویست زانی كە لە ئێستادا قسەی لەسەر بكەین تا مێژوو وەك خۆی بنووسرێتەوە.

یەكەم
گۆڕینی ڕێكەوت

نووسەر دەیەوێت دەستپێكی ڕاستەقینەی خۆپیشاندانەكە لە (17ی شوباتەوە بگۆڕێت بۆ (19)ی شوبات لە لاپەڕە (144)دا دەڵێت "ناونانی بزوتنەوەی (17)ی شوبات بە (17)ی شوبات هەڵەیەكی گەورە بوو كە كرا، ئەگەرنا بزوتنەوەكە لە (19)ی شوبات دەستی پێ كرد، دەبا بە بزوتنەوەی (19)ی شوبات لەقەڵەم بدرایە، ڕۆژی (19)ی شوبات لە بەردەركی سەرا خۆپیشاندان دەستی پێ كردەوە و هتد..."
نووسەر لە ڕێگای چەند خاڵێكەوە كە خۆی پێی وای جەوهەرییە! دواتر باسی دەكەین كە جەوهەری نییە، هەوڵدەدات دەستكاری مێژوو بكات، پێگەی (17)ی شوبات بچووك بكاتەوە، ڕێكەوتێكی نوێ بەناوی (19)ی شوبات دابتاشێت، بۆیە دەڵێت "خۆپیشاندان لە (19)ی شوبات لە بەردەركی سەرا دەستی پێ كردووە".

لەڕاستیدا خۆپیشاندان لە (17)ی مانگ دەستی پێ كرد و بەردەوام بوو تا كۆتایی، نەوەك وەستابێت و لە (19)ی مانگ دەستی پێكردبێتەوە، هەموو ڕۆژانی خۆپیشاندان لە (17)ی شوباتەوە تاكۆتایی (یەك) باكگراوندی هەیە، قابیلی كەرتكردن نییە، جا هەیە یەكەم ڕۆژ هاتووە و هەیە (18) و هەیە (19 و 20)، بەڵام بۆ كەس نییە لە ڕۆژی هاتنی خۆیەوە حسابی بكات، بۆیە لەو كتێبەدا بۆ ئەوەی دابڕان دروست بێت لە نێوان (17)ی شوبات و (19)ی شوبات نووسەر هاتووە (18)ی شوباتی سڕیوەتەوە، ئەمەش ئەمانەتی مێژوویی نییە، ئەی چی لەو گەنجانە بكەین كە لەو ڕۆژەدا خۆپیشاندانیان كرد؟ كە خۆپیشاندان لە گەڕەكەكانی (كانێسكان و مامۆستایان و نزیكی دادگای كۆن و خانەقا و هتد...) بەردەوام بوو، ئەو ڕۆژە ڕۆژی بێدەنگی نەبوو، بەڵكو جگە لە خۆپیشاندان زۆر ڕوداوی گەرمیش لە فەلەكی خۆپیشانداندا ڕوویاندا، لە ماوەی نێوان (17 و 18)ی شوبات حزبی دەسەڵات بارەگای دەسوتاند، زێرەڤانی كەوتە جووڵە، بریندار لە ماڵەكاندا چارەسەر دەكران، میدیاكان سوكایەتییان پێ دەكرا، بەدوای ڕێكخەرانی خۆپیشاندانەكە دەگەڕان تا دەستگیریان بكەن، منیش دوو فەرمانی دەستگیركردنم بۆ دەرچوو، جگە لەوەش گۆڤارێكی سێبەر ی دەسەڵات (چركە) دۆسیەیەكی پڕ تەشهیریان بۆ كردمەوە، ئەمانە هەمووی پێش (19)ی مانگ بوو، ئیتر بە چ پێوەرێك ناونانی بزوتنەوەكە بە (17)ی شوبات هەڵەیە، لە ڕاستیدا شتێكی تایبەت بە ناوی (19)ی شوبات بوونی نییە، لە (19)ی شوبات بۆ ڕۆژی سێیەم خۆپیشاندان بەردەوام بوو لە گەڕەكەكانی (مامۆستایان، فولكەی ئاسكەكە و كانێسكان و زانكۆ و هەروەها لە سەراش كۆبوونەوەی گەنجان هەبوو) كە بەڕێز د.فاروق ڕەفیق لەویادا دەچێتە ناویان، هەر لەویادا چەند خاڵێك دەنووسن بۆ داواكاریی كاردانەوە، نەك ستراتیژیی كە لە یەكەم ڕۆژدا نمایش كرا، كە نووسەر دەیەوێت قەبارەیەكی گەورە بدات بەو داواكارییە كاردانەوەییە، كە بێگومان لە (17 و 18) ی مانگیشدا دەیان بەیاننامەی تری كاردانەوەی چەندەها گرووپ دەرچوون، لەو چەشنەی كە داوای دادگاییكردنی تەقەكەرەكان و ئازادكردنی گیراوەكان و هتد...ی دەكرد ئەمە ئەو گەورەكردنەی ناوێت، بەڵام بێگومان بەشداریكردنی فاروق ڕەفیق بۆ ڕێكخستن و كۆكردنەوەو ئیدارەدانی خۆپیشاندانەكان كاریگەری خۆی هەبوو، كە ئەنجومەنی كاتی سەرای ئازادیش دامەزرا، لیژنەیەكی دروست كرد بە ناوی (لیژنەی سیاسی) كە هەموو داواكارییەكانی نووسییەوە و پاشان درا بە لیژنەیەكی یاسایی و بوو بە داواكارییە هەنووكەیی و ئایندەییەكان.

دووەم
گۆڕینی ڕێكخەر

دوای ئەوەی نووسەر خۆپیشاندانەكانی (١٧)ی شوبات دەكات بە (١٩)ی شوبات هەنگاوی دووەم دەنێت، ئەویش دانانی ڕێكخەری نوێیە كە خۆی دەبینێتەوە لە د.فاروق و هاوسەرەكەی و ڕێكخراوەكەی خۆی كە (خانەی حیكمەت)ە دەڵێت: "مادەم باس لە ڕۆژی (١٩)ی شوباتە كە ئێمە من و هاوسەرەكەم و چەند ئەندامێكی خانەی حیكمەت و چەندین چالاكوان و گەنجی ناڕازی دروستمان كرد و ..." لاپەڕە ١٤٦
هەروەها لە لاپەڕە (١٤٨) دەڵێت: "ڕۆژی (١٩)ی شوبات ڕۆژی دەستپێكردنی بزوتنەوە و ڕاپەڕینەكەیە، كە دواجار بە (١٧)ی شوبات ناوزەند كرا. لەم ڕۆژەدا ئێمە چەند هاوڕێیەكی خانەی حیكمەت و چەند گەنج و لاوی ناڕازی و چەند كەسایەتییەك لە بەردەركی سەرا كۆبووینەوە و هتد..."

لەڕاستیدا ئەمە لە هەڵپە دەچێت و لەدەستدانی كۆنتڕۆڵە و بۆ شكۆی كەسێكی وەك دكتۆر باش نییە كە ئاوا دەستكاری مێژوو بكات و ئاوا ڕەنجی كەسانی تر داگیر بكات.

گەرچی (تۆڕی بەرگری لە ماف و ئازادییەكانی خەڵك) خۆی ئامادەسازی كرد، بانگەوازی بۆ كرد كاری لۆجستیكی ساز كرد، ڕووبەڕووی فشار و هەڕەشە و فەرمانی دەستگیركردن و تەشهیر و لێپرسینەوە و دەربەدەری بۆوە، بەڵام ناكرێت دەستەواژەی (دروستمان كرد) بەكاربهێنرێت، چونكە باكگراوندی بەهاری عەرەبی و بەیانە توندە حەوتخاڵییەكەی بزوتنەوەی گۆڕان و ئینجا شەهیدكردنی ڕێژوان عەلی هەمووی (دروستكەری بزوتنەوەی ١٧ی شوبات بوو) دەنا نەك لای ئێمە كە كۆمەڵگایەكی نائومێدكراوین لە هیچ شوێنێكی تریشدا خێزانێكی ژن و مێردی و چەند هاورێیەك و هتد... ناتوانن خۆپیشاندانێكی ئاوا (دروست بكەن)، دروستكردنی ڕووداو كۆمەڵێك فاكتەری دەوێت نەوەك سۆپەرمان!

سێیەم
گۆڕینی ئامانج

نووسەر هەوڵدەدات گۆڕانكارییەكی تر بكات، كە گۆڕینی ئامانجی خۆپیشاندانەكەی (١٧)ی شوباتە بەوەی، یەكەم: ئیخوانەكان تیایدا باڵادەست بوون.
دووەم: لاساییكردنەوەی بەهاری عەرەبی و پیرۆزبایی لە میسر و تونس. ئەم دوو خاڵە هیچیان وا نییە، بەڵام نووسەر لە لاپەڕە (١٤٠ – ١٤١) بە حەماسێكی زۆرەوە هەر كە باسی دەستپێكی خۆپیشاندانەكە دەكات دەكەوێتە داشۆرینی ئیخوان موسلیمین، كە گوایە ئەوان بۆ كۆكردنەوەی لایەنگر بۆ ئیخوان موسلیمینی جیهانی هاتوون و دەڵێت: "دروشمەكان هیچ پەیوەندییان بە لایەنی سیاسی كوردستانەوە نەبوو، هەروەها باسی ئەوە دەكات كە ئیسلامییەكان لەو ڕۆژەدا دەنگیان زوڵاڵ بوو، نووسەر ئازادە لە بۆچوونی بەرامبەر بە ئیسلامییەكان، بەڵام لە لكاندنی ناوی ئەوان بە ڕۆژی (١٧)ی شوباتەوە ڕێگەی پێ نادرێت مێژوو دەستكاری بكات، لە ڕاستیدا ئەوەی لە ڕووی حیزبەكانەوە باڵادەست بوو گوتاری گۆڕان بوو، نەك ئیسلامی كە زۆر بەڕێزەوە ڕۆژێك پێش خۆپیشاندانەكە داوای بەشدارییان كرد و وەك مافی خۆیان ڕێگەیان پێ درا، نەك وەك حیزبی، بەڵام ئەوە ڕوونە ڕۆژانی دوایی بوو گوتاری ئیسلامی زاڵ بوو نەك یەكەم ڕۆژ، لە خاڵی دووەمدا كە نووسەر خۆپیشاندانەكە وەك لاساییكردنەوەی بەهاری عەرەبی لە میسر و تونس دەبینێت ئەوە تەنیا لای ئەوانە وایە كە لە دوورەوە سەیر دەكەن، ڕاستە لە بەیاننامەكە ئاماژەمان بە میسر و تونس دابوو، بەڵام سەرجەمی بەیاننامەی تۆڕی بەرگری بۆ چاكسازی و هۆشیاركردنەوەی دەسەڵات بوو، وێنەی غاندی دانرابوو و داوای شەفافیەت و تەبایی و چاكسازی دەكرا، داواكرابوو داهاتی كوردستان بۆ خەڵك بێت نەك بۆ مەكتەبی سیاسییەكان، باسی گەنجان و شەڕی ناوخۆ و بێكارەبایی نەبوونی سوپای یەكگرتوو ...هتد كرابوو، بۆردی كاغەزیی (١٠٠ × ٧٠ سم) هەڵواسرابوو، بۆ ئەوەی خەڵك ڕاستەوخۆ داواكارییەكانی خۆی بنووسێتەوە كە ئەزمونێكی تازە بوو، چونكە دواییش هەمووی داڕێژرایەوە و پوخت كرا.

هەروەها داواش كرابوو كە حیزبە ئۆپۆزسیۆنەكان (یەكگرتوو، كۆمەڵ، گۆڕان) ئەم خۆپیشاندانە نەقۆزنەوە و نەیكەن بە موڵكی خۆیان، كەچی نووسەری ئەو كتێبە دوای (١٠ ساڵ) لەسەر ئەوانی تاپۆ دەكات، ئیتر لە كولەكەی تەڕیشدا باسی بەهاری عەرەبی و میسر و تونس نەكرا، ئەوە تەنیا بۆ ڕاگەیاندن بوو تا ڕێگەمان لێ نەگرن، كە ئەویش چیرۆكی خۆی هەیە، بەڵام نووسەر لەو ڕۆژەدا لەوێ نەبووە، بۆیە ئەو ڕۆژە لەكەدار دەكات تا (١٩)ی شوبات دابهێنێت، ١٧ی شوبات تا كۆتایی، خەباتی مەدەنی و تەبایی یەك گوتاری هەموو ڕەنگەكان بوو، نابێت بشێوێنرێت كە ناشێوێنرێت.

دەكرێت نووسەر وەك بیرەوەرینامەیەك ئەو كتێبە بنووسێتەوە، یان وەك دەربڕینی هزر و شیكاری، بەڵام ئەوەی كە مێژووە لە تاقەتی نووسەردا نییە، چونكە بەدواداچوونی نییە، هەر بۆ نموونەیەكی بچووك ئەندامانی تۆڕی بەرگری كە زۆربەیان لە نووسەرەوە نزیكن كەچی نەیكردووە پرسیارێكیان سەبارەت بە دامەزراندنی تۆڕی بەرگری لێ بكات و هەر لە خۆیەوە ئەڵێت ١٤/٢/٢٠١١ دامەزراوە.

كە خۆی چەندین ساڵ پێش ئەوە دروست بووە، پێش (١٧)ی شوبات و دوای ئەوەش خاوەنی چەندین چالاكی سەر شەقام بووە، سەركەوتوو بوو لە كۆنتڕۆڵكردنی شەقام، جوانترین وێستگەی مێژوویی خەباتی مەدەنی كوردییە.