پەرەگراف- دهۆك
خەڵكی قەدش بە نیازنین كۆڵ بدەن تا داواكارییەكانیان جێبەجێنەكرێت، لەوانە چاككردنی كارەبا، رێگەوبان و رەزامەندی دروستكردنی خانوو، وەكو دژوار رەمەزان دەڵێت.
دژوار و هەزاران هاوڵاتی نیشتەجێی كۆمەڵگەی قەدش لە سنوری دهۆك، 19ـی كانونی یەكەمی 2025 بۆ چەند كاتژمێرێك رێگای سەرەكی نێوان ئامێدی و شاری دهۆكیان داخست، لە چوارچێوەی دەستپێكردنی ناڕەزاییدا، كە بڕیاریانداوە تا ئەوكاتەی گوێیان لێدەگیرێت، بە رێگا و شێوازی دیكە دوبارەی بكەنەوە.
"تائێستا خوێندكارەكانمان بەبێ كارەبا دەخوێنن، جگە لەوەش زیاتر لە 30 ساڵە شەقامی سەرەكیمان یەك سایدە كە رێگای سەرەكیشە بۆ بەستنەوەی ئامێدی و ناوەندی دهۆك، هەناسەی خەڵك تەنگ بووە، ئیتر لەمە زیاتر بەرگە ناگرین" دژوار بۆ پەرەگراف وای وت، دەشڵێت ئەگەر هەر هیچیان بۆ نەكرا، رێگای دیكە دەگرنەبەر تا كێشەكانیان چارەسەر دەكرێن.
بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست پەرەگراف كەوتوون، خەڵكی قەدش بەنیازی خۆپیشاندانی دیكەن، تا داواكارییەكانیان دەگاتە شوێنی خۆی و دەبێتە بڕیار.
دژوار رەمەزان وتی پێشتر لە رێگای نوێنەر و كەسایەتی ناوچەكەوە داوایانكردووە كێشەكانیان چارەسەربكرێت، بەڵام بێسوود بووە، بۆیە خوپێشاندانیان بۆ چوار داواكاری كرد، كە "لەهەمووی گرنگتر، كارەبایە، كارەبای نیشتیمانی لە كۆمەڵگای قەدش بەراورد بەهەموو ناوچەكانی تر كەمترە، رۆژانە 4 بۆ 5 كاتژمێر كارەبامان هەیە".
كۆمەڵگای قەدش سەر بە ناحیەی سەرسنكە لە قەزای ئامێدی، 15 هەزار كەسی تێدا دەژی و لە 43 گوند پێكهاتووە، بە گەورەترین كۆمەڵگای قەزاكە دادەنرێت.
جەمال قەدشی، كەسایەتی دیاری ناوچەكەیە، بە پەرەگراف-ـی وت "داواكارییەكانی خەڵك شەرعی و ڕەوایە، كارەبا كە سەرەتایترین مافە یان بۆمان بكەن بە 24 كاتژمێر یانیش كاتژمێرەكانی پێدانی كارەبای نیشتیمانی زیادبكەن، كێشەی تر ئەوەیە خەڵكی ئێمە زەوی چاندنیان هەیە و حكومەت رێگا نادات خانوو لەسەر ئەو زەوییانە دروستبكەن، ئەمە لەكاتێكدایە ژمارەی دانیشتوان زۆر بووە و وەكو جاران نییە كە پێنج خێزان لە خانوویەكدا پێكەوە بژین".
كێشەی تەندروستی، كەمی دەرمان و پزیشك و نەبوونی بەشی تیشك و دەیان بەشی تر، كێشەیەكی ترە كە جەمال دەڵێت چەندین ساڵە خەڵك بەدەستیەوە دەناڵێنن، چونكە بۆ هەر نەخۆشییەك دەبێت سەردانی ناوەندی ئامێدی یان دهۆك و شارەكانی تر بكەن، تەنانەت گۆڕستانیان نییە تا مردووی تێدا بەخاك بسپێرن و گۆڕستانی كۆنی كۆمەڵگەكە شوێنی تێدا نەماوە.
دەنگی ناڕەزایی قەدش هەر زوو گەیشت بە حكومەت و دوای دوو رۆژ عەلی تەتەر، پارێزگاری دهۆك سەردانی كۆمەڵگەكەی كرد و لەگەڵ نوێنەرانی خەڵك كۆبووەوە، بەڵام دەرەنجام، هێشتا هیچ دیارنییە.
مەسعود بۆتی، جێگری بەڕێوەبەری تەندروستی قەزای ئامێدی بە پەرەگراف-ـی وت "كۆمەڵگای قەدش بنكەیەكی تەندروستی لاوەكی هەیە كە پزیشكی پسپۆڕ لەو جۆرە بنكانەدا دەوام ناكەن، بەڵكو هەفتانە یەك دوو رۆژ دەچن، پزیشكی ددان ماوەی دوو رۆژ لەبنكەی قەدش هەیە، دەرمان و پێداویستی تەندروستییان وەكو بنكەكانی تر بۆ دابیندەكرێت".
ئەو پشتگیری داواكارییەكانیانی كرد دەربارەی كەرتی تەندروستی، "راستە پێویستیان بە زۆر شتە، نەك لەرووی تەندروستییەوە، بەڵكو زۆر لایەنی دیكەش" بۆتی دەڵێت، هەر شتێكیان پێبكرێت دەیكەن بۆ خەڵكی قەدش.
لەگەڵ بەرزبونەوەی دەنگی ناڕەزایی خەڵكی قەدش، هەرزوو، ناوچەكە پڕبوون لە هێزی ئەمنی تا بڵاوەیان پێبكرێت، بەڵام هاوڵاتیان لەبارەی داواكارییەكانیانەوە هیچ لە ناڕەزاییەكانیان نەگۆڕاوە.
مستەفا عەزیز، سەرۆكی ئەنجومەنی كۆمەڵگای قەدش بۆ پەرەگراف وتی "داواكارییەكانمان تاكەكەسی نین، بەڵكو هی هەموو كۆمەڵگای قەدشن، لە ناحیەی بامەرنێ كە نزیكە لێمانەوە، هەروەها لە كۆمەڵگای ئازادی و چەند ناوچەیەكی تر كارەبای نیشتیمانی زۆر باشە بەڵام هی ئێمە زۆر خراپە"، ئەو دەپرسێت "نازانین بۆچی جیاكاری دەكرێت لەنێوان ئێمە و ناوچەكانی تردا".
هەروەها باسی كێشەكانی دیكەی كرد، لە نێویاندا كەموكوڕی كەرتی تەندروستی، ئەوەشی وت زۆرجار داوایانكردووە و سودی نەبووە، بۆیە چاوەڕێن دەنگی ناڕەزایی خەڵك بە چارەسەری كێشەكانیان كۆتاییبێت.