چیرۆكی ئەو شەڕڤانە نیشانەشكێنەی بە تەنها 250 چەكداری داعشی كوشتووە

21-02-2019 03:42


پەرەگراف- ڕێنوار نەجم

ساڵی 2013 وەك تیمی هاوكاریی لە بەریتانیاوە ڕووی كردە كۆبانێ، بەڵام كاتێك دۆخی شارەكەی بینی، وازی لە ئەركەكەی خۆی هێنا و وەك نیشانەشكێنێك (قەناس) چووە ڕیزەكانی شەڕڤانانی یەپەگە، دوای پێنج ساڵ لەو ڕووداوە گەڕایەوە بەریتانیا و چیرۆكی خۆی كردە كتێبێك و تێیدا دەڵێت، لەشەڕی كۆبانێدا خۆی بە تەنها 250 چەكداری داعشی كوشتووە.

ئازاد جودی كوردێكی ڕۆژهەڵاتی كوردستانە و تەمەنی 34 ساڵە، كاتێك تەمەنی 19 ساڵ بووە لە سەربازیكردنی ناچاریی لە ئێران هەڵهاتووەو ڕووی لە بەریتانیا كردووەو بووەتە خاوەن ڕەگەزنامەی بەریتانی.

لە ساڵی 2013 كاتێك چەكدارانی داعش هێرشێكی فراوانیان كردەسەر شاری كۆبانێ لە ڕۆژئاوای كوردستان، ئازاد خۆبەخشانە ڕوودەكاتە ئەو شارە كوردییە بۆ هاوكاریكردنی مرۆیی دانیشتووانەكەی.

بەڵام كاتێك دۆخی شارەكە و سەختی شەڕەكە دەبینێت، بڕیار دەدات دەست بداتە چەك و شانبەشانی شەڕڤانانی یەپەگە و یەپەژە بەرگریی لە كۆبانێ بكات.

ئازاد لە كتێبەكەیدا كە بەناوی "پێكانی دوور: چیرۆكی ناوەوەی ئەو نیشانەشكێنانەی داعشیان شكاند" بڵاوكراوەتەوە، تیشك دەخاتەسەر دیوی ناوەوەی شەڕی كۆبانێ، تێیدا ئاماژە بۆ ئەوە دەكات لە ساڵی 2013 نزیكەی 12 هەزار چەكداری داعش هێرشیانكردەسەر كۆبانێ و ڕووبەڕووی دوو هەزار و 500 شەڕڤانی ژن و پیاو بوونەوە كە بەرگرییان لە شارەكە دەكرد.

هەروەها ئازاد جودی لە كتێبەكەدا باس لەوەش دەكات، داعش چەندین جۆر چەكی پێشكەوتووی پێبووە وەك تانك و چەكی ئۆتۆماتیكیی قورس و هاوەن و تۆپ، دەشنووسێت"ئەوان تەنانەت چێشتخانەی گەڕۆكی شەڕ و پزیشكیشیان لەگەڵدابوو، هەروەها بەڕێوەبەری سۆشیال میدیاشیان هەبوو تا پڕوپاگەندەیان بۆ بكات."

"بەڵام ئێمە تەنانەت پێداویستییە سەرەتاییەكانیشمان نەبوو، تەنها دووربین و ڕادیۆ، چیمان دەستبكەوتایە لە چێشتخانەی ماڵە چۆڵەكاندا دەمانخوارد و بە كڵاشینكۆفێكی چل ساڵە لەگەڵ كۆمەڵێك فیشەكی كەم شەڕمان دەكرد."

شەڕڤانەكە ئەوەدەخاتەڕوو، لە دۆخێكی وەهادا كوشتنی یەك بە یەكی چەكدارە داعشەكان یەكێك بووە لەو تاكتیكە كەمانەی بەدەستیانەوە بوو لە شەڕەكاندا.

لەبارەی ژمارەی ئەو چەكدارە داعشانەی بە نیشانەشكێنەكەی ئەو لەو شەڕانەدا كوشتوونی، ئازاد جودی دەڵێت"هەمیشە پرسیاری ئەوەمان لێكراوە كە چەند كەسمان كوشتووە. بەڵام هەمیشە ڕەتمكردووەتەوە وەڵام بدەمەوە." دەشڵێت"تەنها كەسە لاوازەكان خۆیان بە ژمارەی كوشتنەكانەوە پێوانە دەكەن. تەنها گەمژەكان هەوڵدەدەن وەسفی ئەو ڕق، لەدەستدان، قوربانی و عەشق بە ژمارە بكەن لە جەنگدا."

بەڵام ئازاد لە كۆتاییدا باس لە ژمارەی ئەو چەكدارە داعشانە دەكات كە لەسەر دەستی گروپی نیشانە شكێنەكانی شەڕڤانان كوژراون‌و دەڵێت"موسا هەردەم 500ی كوشووە، هەیری 350 و منیش 250، بە هەموومان زیاد لە 1000 چەكدارمان كوشتووە."

موسا هەردەم، ناسراو بە موسا كۆبانێ، یەكێك بوو لە فیگەرە هەرە دیارەكانی شەڕی كۆبانێ‌و دوای ئەوەی فۆتۆگرافەرێكی ئاژانسی فرانس پرێس بە نیشانەشكێنەكەیەوە وێنەیەكی گرت، وێنەكە و چیرۆكی موسا كە خەڵكی شاری سنەی ڕۆژهەڵاتی كوردستان بوو، بە خێرایی بەجیهاندا بڵاوبووەوە، موسا لە 7ی نیسانی 2015 لە كۆبانێ شەهید كرا. بەرگی كتێبەكەی ئازاد جودیش هەمان وێنە بەناوبانگەكەی موسایە.

كۆبانێ كە یەكێك لە شارە گەورەكانی ڕۆژئاوای كوردستان و دەكەوێتە باكوری سوریا و هاوسنورە لەگەڵ توركیا، لە ڕۆژی 19ی حوزەیرانی 2012 بەتەواوی لەلایەن یەكینەكانی پاراستنی گەل(یەپەگە) كۆنتڕۆڵكراو خۆبەڕێوەبەریی تێدا ڕاگەیەندرا، ئەوەش لە بەرئەنجامی ئەو شۆڕش و ڕاپەڕینەی گەلانی سوریا دژی ڕژێمی بەشار ئەسەد لە ساڵی 2011 دەستیان پێ كردبوو.

لە سەرەتای ساڵی 2014 چەكدارانی داعش هەوڵی هێرشێكیان دا بۆ سەر كۆبانێ، بەڵام هێرشەكەیان سەركەوتوو نەبوو و زوو كشانەوە. بەڵام لە ئەیلولی هەمان ساڵ، جارێكی دیكە داعش هێرشێكی بەرفراوانی كردەسەر كۆبانێ و ناوچەكانی دەوروبەری، لە ماوەیەكی كەمدا چەكدارانی ڕێكخراوەكە 350 گوندی سنوری شارەكەیان كۆنتڕۆڵكردو لە هەردوو لای باشور و ڕۆژئاواوە گەمارۆیان خستەسەر كۆبانێ، بەهۆی ئەوەی سنورەكانی دیكەی شارەكە لەگەڵ توركیادا بوو، گەمارۆیەكی تەواوەتی كەوتەسەر شارەكە.

ئەوكات جۆن كێریی وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا ڕایگەیاند "ئەو شارە ڕزگاری نابێت"، بەڵام دوای 134 ڕۆژ بەرگریی و بەرخۆدان، كۆبانێ ڕزگاركرا و ئەوەش بووە سەرەتای دانانی سنورێك بۆ پێشڕەوییەكانی داعش و دواجار كۆتاییهێنان بە خەلافەتە ڕاگەیەندراوەكەیشی.

كۆبانێ بووە ڕەمزی خۆڕاگریی‌و شكاندنی داعش.

هەرچەندە ئامارێكی ورد لەبارەی ژمارەی قوربانییەكانی شەڕی شەڕڤانان لە كۆبانێ لەگەڵ داعش لەبەردەستدا نییە، بەڵام چەند سەرچاوەیەك باسلەوە دەكەن 561 شەڕڤان لەو شەڕدا شەهیدبوون، هەروەها 1442 چەكداری داعشیش كوژراون كە 60ـیان خۆیان تەقاندووەتەوە.

بەهۆی ئەو شەڕەی ماوەی نزیك بە چوار مانگی خایاند، زیانێكی زۆر بەر شاری كۆبانێ كەوت و زۆربەی باڵەخانە و ماڵەكانی وێران بوون، بەڵام سەرەڕای نەبوونی هیچ هاوكارییەكی دەرەكیی، لە ئێستادا بەشێكی زۆری شارەكە ئاوەدان كراوەتەوەو ژیان تێیدا ئاسایی بووەتەوە.