پەرەگراف– مەسعود هادی
لە بەشی خوارەوەی پردی دەلال، دلۆڤان سەرقاڵی بەستنی قوفڵێكی ئاسن بوو بە سیاجێكی ڕوبارەكە كە ناوی خۆیی و خۆشەویستەكەی لەسەر هەڵكۆڵرابوو، هەرلەوێ كلیلی قوفڵەكەی فڕێدایە نێو ئاوەكەوەو بەكۆمەڵێك ئاواتەوە شوێنەكەی بەجێهێشت.
ئەو سیاجە، درێژییەكەی ناگاتە 50 مەتر، دەكەوێتە بەشی خوارەوەی پردی دەلال لە زاخۆ، بە قوفڵەكەی دلۆڤانەوە زیاتر لە 400 قوفڵی تری پێوە لكێنراوە.
"كەمتر لەمانگێكە بڕیارمدا لەوێ قوفڵێك لەم سیاجە بدەم، بۆ ئەوەی بگەم بەخۆشەویستەكەم"، دلۆڤان دۆسكی بۆ پەرەگراف وای وت.
ئەو گەنجە خەڵكی دهۆكە، لەنێو هاوڕێیەكانی بەسەرهاتی ئەو سیاجە و قوفڵی خۆشەویستی بیستووە لە زاخۆ، بۆیە لەگەڵ خۆشەویستەكەیدا بڕیاریانداوە لەوڕێیەوە هەوڵی كردنەوەی گرێكوێرەی بەردەم پەیوەندییەكانیان بدەن تا دەگەن بە یەك.
"هەموو كەسێك بۆ گەیشتن بە ئاواتەكانی یان خۆشەویستەكەی پەنا دەباتەبەر هەموو ڕێگایەك.. منیش لەگەڵ خۆشەویستەكەم ئەو بڕیارەمانداوەو بەویشم وتووە بیانوویەك بدۆزێتەوە تا بچێتە پردی دەلال و قوفڵێك لەو سیاجە بدات".
دلۆڤان ترسی ئەوەی هەبوو بەر لەوەی بگاتە ئاواتەكەی قوفڵەكەی لێبكرێتەوە، وەك بەرانبەر بەشێك لە قوفڵەكانی تر كراوە، بۆیە هیواخواز بوو قوفڵەكان بپارێزرێن.
قوفڵی خۆشەویستی، نەریتێكی جیهانییە و بەتایبەت لەدوای ساڵی 2000وە لە چەندین وڵاتی ئەوروپی سەریهەڵداوە، كاتێك دوو خۆشەویست ناوی خۆیان یاخود پیتی یەكەمی ناوەكانیان لەسەر قوفڵێكی ئاسن هەڵدەكۆڵن و بە سیاجی پردێكەوە هەڵیدەواسن، دواتر كلیلی قوفڵەكە دەكەنە ڕوباری ژێر پردێكەوە، بە ئامانجی مانەوەی خۆشەویستییەكەیان بۆ هەتاهەتایە.
مەروان گوللی، دانیشتوی قەزای زاخۆیەو پێیوایە هەموو كەسێك ئازادە بڕوای بەچی هەیە، بۆیە ئەویش قوفڵێكی لەو سیاجە داوە، بەڵام زۆری بەسەردا تێنەپەڕیوە و قوفڵەكەی لێكراوەتەوە.
"لە كاتی دروستبون و بەستنی قوفڵ لەو سیاجە گەنجێكی زۆر ڕویانكردە ناوچەكە، بەڵام كەسانێك دژایەتی ئەوەیانكرد و بە حەرامیان زانی بۆیە گومان دەكەم هەر ئەوان قوفڵەكەی منیان لێكردبێتەوە".
ئەو گەنجە بۆ پەرەگراف ئەوەی خستەڕوو، تەنیا لە شەوێكدا نزیكەی 300 قوفڵ شكێندراوە بۆیە پێویستە لایەنە ئەمنییەكان بەدواداچون بكەن و ئەنجامدەرانی ئەو كارە بدۆزنەوە.
لەڕوی ئاینییەوە، قوفڵی خۆشەویستی مشتومڕی لەسەر هەیە، زۆرینە بە گونجاوی نازانن لەگەڵ ئاینی ئیسلامدا، سەرباری ئەوەش هاوشێوەی جیهان لە چەندین ناوچەی عێراق ئەو نەریتە بەرەو بەربڵاوی دەچێت.
شەعبان حەجی، دەڵێت یەكەم كەس بووە لەو سیاجەی خوار پردی دەلال قوفڵی هەڵواسیوە، ئەوەش كاتێك بووە هێزەكانی پێشمەرگە لە شەڕدابون دژی داعش و لە نەخۆشخانە گەڕاوەتەوە بۆ بەخشینی خوێن، بۆیە لەگەڵ هاوڕێیەكانی بڕیاریانداوە قوفڵێك هەڵبواسن بۆ سەركەوتنی پێشمەرگە و خۆشەویستیی نیشتمان.
بەپێی بەدواداچونەكانی پەرەگراف، ڕۆژانە چەندین گەنج كە بۆ گەشت ڕێیان كەوتۆتە زاخۆ، ئەگەر سەردانی پردی دەلال بكەن هەوڵدەدەن قوفڵێكیش بۆ خۆشەویستییەكانیان بەو سیاجەدا هەڵبواسن.
شەعبان دەڵێت "بەداخەوە بەشێك لە كەسانی نەفس نزم دژایەتی دەكەن.. ژمارەیەكی زۆر لە قوفڵەكانیان شكاندوە".
بەوتەی ئەو گەنجە كە چاودێریی قوفڵەكانی كردووە، سەرەتا گەیشتۆتە 600 قوفڵ، بەڵام دوای دژایەتی لەڕوی شەرعی ئیسلام و لێكردنەوەی بەشێكیان، هێشتا زیاتر لە 400 قوفڵی پێوە ماوە.
پردی دەلال، دەكەوێتە خۆرهەڵاتی قەزای زاخۆ لە سنوری پارێزگای دهۆك، مێژوەكەی بۆ ساڵی 900ی زایینی دەگەڕێتەوە بەوتەی مێژوناسان، پردەكە بە عەباسییش ناسراوە وەك ئاماژەیەك بۆ سەردەمی عەباسییەكان و درێژییەكەی 114 مەترە، بە پانی چوار مەتر و 75 سانتیمەتر و بەرزی نزیكەی 16 مەتر، لەسەر ڕوباری خابورە و یەكێكە لە شوێنەوارە دێرینەكان.
محەمەد ئەحمەد، بەڕێوەبەری شوێنەواری زاخۆ بۆ پەرەگراف وتی"ساڵانە گەشتیارێكی زۆر بۆ گەشت سەردانی پردی دەلال دەكەن و بەشێكیان لە خوارەوەی پردەكە قوفڵی خۆشەویستی هەڵدەواسن و كلیلەكەی فڕێدەدەنە ئاوی خابورەوە".
"سەرەتا كە قوفڵی خۆشەویستی لەو سیاجە دەدرا، خەڵكێكی زۆر لە گەشتیار و دانیشتوی زاخۆ سەردانی ئەو شوێنەیان دەكرد و قوفڵیان هەڵدەواسی، بەڵام ئێستا كەمیكردووە، چونكە بەشێكی لێكرایەوە و بەشێكیشی خۆی لێبۆتەوە".
محەمەد دەڵێت هەركەسێك ئازادە قوفڵ لەو سیاجە بدات و هەموو شوێنە گەشتیاریی و شوێنەوارییەكانی زاخۆش پارێزراون بۆیە هەوڵدەدەن بۆ ڕێگریكردن لەو كەسانەی قوفڵەكان لێدەكەنەوە‌و دەیاندەن بە دادگا.
